အလႝုအသ႘ ေကုာံ အလႝုအသ႘ဟြံေသင္

(၁၉၄၈) ဍဳင္ဗဿာ ၐုိန္ရဂြံပေရင္သၜးပြး ဗၜးၐးဍဳင္မြဲကီုေလဝ္ ေဆင္စပ္ကႝု ပေရင္ေကာန္ဍဳင္အရင္ (တုိင္း ရင္းသား) တံဂွ္ ညံင္ရဵဒွ္အာဍိက္တဿိ သဿဝ္တဲတၜအဝႝု အလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာ အဆက္ဆက္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ပႜဲကဿိန္ဍဳင္ဝြံ အလႝု အသ႘ (အစုိးရ)ေဟင္ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ေကင္မိင္ကၜဳင္အုိတ္ေရာင္။ ဥပမာ - အလႝု အသ႘ (ဖဆပလ)၊ အလႝုအသ႘(ပထစ)၊ အလႝုအသ႘ပှာန္(ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ)၊ အလႝုအသ႘ပှာန္ (နဝတ)/(နအဖ) ရာသာ္ဝြံ အုပ္ဓုပ္ကၜဳင္ လၱဴညးဍဳင္ ကြာန္တံရ။ အလႝုအသ႘ဟြံေသင္ (အစုိးရမဟုတ္ ေသာအဖြဲ႔)ဂွ္ မှိဟ္တံ၊ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ဟြံေကင္မိင္ကၜဳင္ရ။ ပႜဲဍဳင္ သၟာင္မၢး ဂေကာံအလႝုအသ႘ဟြံေသင္ (ေအန္ဂ်႘အုိဝ္)ဂမၜိဳင္ မံက္ဂတဝ္ျပာကတ္ဒဿံင္ အပႜဲ႐ီုဗင္ ထံက္ပင္ပေရင္မှိဟ္၊ ပေရင္ပညာ၊ ပေရင္ထတ္ ယုက္ ေကုာံ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ရ။ (ဥပမာ - ဂေကာံအလႝုအသ႘ဟြံေသင္ (ေအန္ဂ်႘အုိဝ္) - TBBC, MSF, OSI, NED, COERR ေကုာံ ARC ) ရာသာ္ဝြံ မဒွ္ေရာင္။ ဂေကာံညးတံ ေရင္တၜဳင္ဒတဲုဖႝုကၜဳင္ ပေရင္ ကေမၜာန္ လၱဴညးဍဳင္ကြာန္တံဂွ္ မှိဟ္လုက္စုက္ ဆက္ေဆာံဒဿံင္ ကုဂေကာံညးတံဂွ္ တီကၜိဳဟ္ေကတ္ မာန္ေရာင္။ ဆဂး မူဝါဒဗီုေကၜာန္ဒဿံင္ဂွ္ ဂြံကၜိဳဟ္ေကတ္ဝါတ္ေရာင္။ ဗီုျပင္သၭာန္ဒက္ပတန္ ဂေကာံအလႝု အသ႘ကႝု အလႝုအသ႘ ဟြံေသင္တံ တှဟ္ျခာမံင္ဂွ္ ပ႙ုဆက္လၛတ္အာစုိအ္။

(၁) အလႝုအသ႘ (GO)

အလႝုအသ႘ဂွ္ ေကာန္ဍဳင္ကြာန္တံ တီေကတ္ လဝ္ သီုဖအုိတ္မာန္ေရာင္။ မုဟုိတ္ေရာမၢး ညးဍဳင္ကြာန္ တံ တုပ္စုိတ္တဲု ႐ဲုစွ္ပတုိန္လဝ္ နဆႏၵညးဍဳင္ကြာန္ဂမၜိဳင္ (ဟြံေသင္မၢး) အလႝု အသ႘ပှာန္ သုင္ေစာဲ ျဇဟတ္ပှာန္တဲု လုပ္သီ ေကတ္အဝႝု ပႜဲတဲညးဍဳင္ကြာန္ရ။ ဟုိတ္ဒွ္သာ္ ဂွ္တဲု အလႝုအသ႘ညးဍဳင္ကြာန္ (ျပည္သူ႔အစုိးရ) ေကုာံ အလႝုအသ႘ပှာန္(စစ္အစုိးရ) ရာသာ္ဝြံ ပႜဲကဿိန္ဍဳင္ပ႙ုတံ ေကာန္ဍဳင္ကြာန္တံ ေကင္မိင္တဲု လကၠရဵဏံ အလႝုအသ႘ပှာန္ေဟင္ ျပာကတ္ကၜဳင္ ပႜဲအၾကာညးဍဳင္ကြာန္ တံေရာင္။ အလႝု အသ႘ပှာန္ဝြံ ေကၜာန္သြက္ဂေကာံ ကဿိန္အိန္ထံင္ပှာန္(စစ္အစုိးရမိသားစု)သဿးတဲု သြက္ညးဍဳင္ကြာန္ တံဂွ္ မုဖန္ဖက္လဝ္ ကေမၜာန္ပေရင္ပုိန္ျဒပ္၊ ပေရင္မှိဟ္ဟြံဆႝုဏီရ။ ၐုိန္ရဂေကာံညးတံ(နအဖ) ေရင္ တၜဳင္ဒတဲုဖႝု ညးဍဳင္ကြာန္တံကီုေလဝ္ ဂေကာံညးတံ သုင္ေစာဲအဝႝုအာဏာ၊ ျဇဟတ္ပှာန္ ေကုာံ ေကာန္ ပှာန္တဲု ဍႝဳဍိဳက္ညးဍဳင္ကြာန္တံတဲုမွ ဗေဂတ္မံင္စက္ ပေရင္အုပ္ဓုပ္ဍဳင္ေရာင္။ အလႝုအသ႘ပှာန္ ဍဳင္ဗဿာ အဆက္ဆက္ စႝုကႝုပစၥဳပၸန္ လက္ထက္(နအဖ) လဿဳဟ္ဏံသုင္ေစာဲဒဿံင္ အဝႝုအာဏာျဇဟတ္ပှာန္၊ ေကာန္ပှာန္ ေကုာံ မူဝါဒပှာန္တဲု ဆက္ဟပၜဳပ္လမ်ီဳပှာန္တဿိတဲု အလႝုအသ႘ပှာန္ ဂတာပ္ေခတ္ (ေခတ္မွီ စစ္အစုိးရ)မြဲ ညံင္ဂြံလုပ္ေသှာဝ္ဂွ္ ဂစာန္ဒဿံင္ဖုိဟ္ရ။ အလႝုအသ႘ညးဍဳင္ကြာန္ဂွ္ ေကၜာန္သြက္ဒတဲုဖႝု ညးဍဳင္ကြာန္ဂမၜိဳင္တဲု ညးဍဳင္ကြာန္တံ ဂစာန္႐ဲုစွ္ပၱိဳန္ နျဇဟတ္မွာဇန္ေဇှာ္ေဇှာ္ အလုံမြဲကဿိန္ဍဳင္မၢး မံက္ ကၜဳင္မာန္ေရာင္။

(၂) အလႝုအသ႘ဟြံေသင္ (ေအန္ဂ်႘အုိဝ္ NGO)

ဂေကာံအလႝုအသ႘ဟြံေသင္ဂွ္ ေကာန္ညးဍဳင္ကြာန္တံ ႐ဲုစွ္ ပတုိန္လဝ္ ဟြံေသင္ရ။ ဆဂး ဂေကာံေအန္ ဂ်႘အုိဝ္ဝြံ မံက္တိတ္ကၜဳင္ အၾကာေကာန္ညးဍဳင္ကြာန္တံတဲု ညးတံေကၜာန္ေကင္ကာဒတဲုဖႝု သြက္ညးဍဳင္ ကြာန္တံသဿးရ။ ညးယုိက္ေဂၜင္ေကတ္လဝ္ တာလ်ိဳင္ အပႜဲဂေကာံ ေအန္ဂ်႘အုိဝ္တံဂွ္ ဒွ္ညးေလပ္ကၜဳင္ လဝ္ ပညာကဆံင္သၜဳင္ ကီု၊ ဒွ္ညးတၜပညာ လညာတ္သၜဳင္ျပဲကီု၊ ဒွ္ညးကၜိဳဟ္ခၜင္လဝ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ပႜဲဍဳင္ညးတံကီု၊ ဒွ္ဂေကာံဒတဲုဖႝု ညးဍဳင္ကြာန္တံ နကႝုေစတနာ ပေရင္ကေမၜာန္ကီုတဲု ေကာန္ဍဳင္ကြာန္ တံ ပေတွ္ကၜဳင္၊ ဗဒကၜဳင္၊ ကႝုကၜဳင္ထံက္ဂလာန္၊ ေ႐ွ္ေသွ္ကၜဳင္ညးတံ (ဂေကာံေအန္ဂ်႘အုိဝ္)တဲု ယဿဳ ဂေကာံအလႝုအသ႘ဟြံေသင္ (အစုိးရမဟုတ္ ေသာအဖြဲ႔ - ေအန္ဂ်႘အုိဝ္) ျပာကတ္ကၜဳင္ ပႜဲဂၜးတိဏံရ။ ဂေကာံတံဝြံ ႏူကႝုဗီုျပင္ မူညးကႝုညး၊ ေသှာဝ္ညးကႝုညး ဒက္ပတန္ကၜဳင္၊ ပေကာံပေကဝ္ကၜဳင္ ျဇဟတ္ ညးတံတဲု ခ်႘ဒရာင္ပေရင္ကေမၜာန္ညးတံ မာန္ကၜဳင္ရ။ ၾသန္ဂအုံပၜန္ ညးတံအာတ္ဒါန္ ႏူညးဍဳင္ကြာန္ တၜတမ္႐ုိဟ္ပေရင္ပုိန္ျဒပ္တံကီု ေကုာံ ၾသန္ပူဂႝုညးတံကီု၊ ပေကာံပေကဝ္ကၜဳင္ ၾသန္ဘ႑ာ ဂေကာံ ညးတံေရာင္။ ဂေကာံေအန္ဂ်႘အုိဝ္ဝြံ ညးတံတက္ပၱိတ္လိက္ကှပ္ ကႝုပညာကုညးဍဳင္ ကြာန္တံမာန္ ကၜဳင္ရ။ ေလဿင္ကေမၜာန္ညးတံ ၐုိန္ရဟြံေဇှာ္ညံင္ရဵ ႐ုင္ကေမၜာန္အလႝုအသ႘ကီုေလဝ္ သၜဲလးဒဿံင္ ဗြဲမ ဒးရးတဲု ခါန္ကှက္ပတုိန္လဝ္ သဿာကေမၜာန္(ေကာန္႐ုင္) ၐုိတ္ဒးရးမာန္ကီုတဲု ေလဿင္ကေမၜာန္ညးတံ ေဇှာ္ေမာဝ္တဵတက္ကၜဳင္ ၐုိတ္ေထက္ႂကိဳက္မာန္ရ။ အပႜဲသှာံ(၂၁)ဗြဝ္ကၜံသှာံဏံ ဂေကာံအလႝုအသ႘ ဟြံေသင္ အလုံဂၜးကဝ္ (International NGOs) ေကာ္ဂး (World Vision)ဂွ္ ဒွ္ဂေကာံအလႝုအသ႘ ဟြံေသင္တဿိမြဲတဲု ခ်႘ဒရာင္ကၜဳင္ ပေရင္ပညာ၊ ပေရင္ထတ္ယုက္ ေကုာံ ပေရင္မှိဟ္ အၾကာမွာဇန္ ညးဍဳင္ဂၜးတိတံရ။ ဂေကာံေအန္ဂ်႘ အုိဝ္တံ သာ္လႝုခ်႘ဒရာင္ဒဿံင္ဂွ္ ဆက္တဲုလၛတ္အာဂတေတံပၜန္စုိအ္။

ပ႙ုတံလၛတ္ေကတ္ ပေရင္ဂေကာံ အလႝုအသ႘ဟြံေသင္ (ေအန္ဂ်႘အုိဝ္)ဂမၜိဳင္ ပႜဲဍဳင္ေသံမၢး ကၜးဂၜိဳင္ေရာင္ ညာတ္တဲု ပၱိဳန္ထၞးဏာေရာင္။ ဂေကာံေအန္ဂ်႘အုိဝ္ ပႜဲဍဳင္ေသံဝြံ (၁)ဂေကာံဂကူေသံ(ထိုင္း)သက္သက္ ေကုာံ ဂေကာံ ေအန္ဂ်႘အုိဝ္ဍဳင္တှဟ္သၟာင္(ဍဳင္မၛး)တံ ၐုိတ္ကၜံဂေကာံျပင္ျပင္ ဂြံဆႝုေကတ္ရ။ ဂေကာံ ေအန္ဂ်႘အုိဝ္ ေဍာတ္ေဍာတ္ ေလဝ္ႏြံ၊ ဂေကာံေအန္ဂ်႘အုိဝ္ေဇှာ္ေဇှာ္ေလဝ္ ႏြံတဵဗြဲမဂၜိဳင္ရ။ အခိင္တၛဲဏံ လဿိဟ္ဂေကာံေအန္ဂ်႘အုိဝ္တံ ဂၜိဳင္ကၜဳင္ဒဿံင္တဲု ပေရင္ကေမၜာန္ညးတံ သြက္ဂြံ႐ီုဗင္ထံက္ပင္ ပေရင္မှိဟ္ဂွ္ ေဖ်ံစြံလဝ္ ဗီုျပင္ကေမၜာန္(ဗ်ဴဟာ)ႏြံႏြံဂွ္ ဂြံဆႝုေကတ္ ပႜဲလိက္ပ႐ုိင္၊ ဂ်ာေနဝ္ ေကုာံ ပႜဲမုက္လိက္ ေအန္ တာနိတ္ရ။ စပ္ကႝုပ႐ူဂေကာံညးတံ၊ ကေမၜာန္ညးတံကီု၊ ပေရင္ညးတံ ႐ီုဗင္သြာင္နာနာကီု၊ လိက္တှး အာတ္ဒါန္ၾသန္ထံက္ပင္ ေကုာံ ေသှာဝ္ေသှာတ္ ဗီုဂြံပၱိဳန္လိက္ဒုင္စ႘ေရင္ ေလဿင္ကေမၜာန္ (Project Reporting) ကီု ရဵသာ္ဝြံ လၛတ္ဗွ္ေကတ္ ပႜဲမုက္လိက္ ေအန္တာနိတ္မာန္ေရာင္။ ဂေကာံ ညးတံဝြံ အလႝုအသ႘တံ ပေတင္ကၜဳင္၊ ကဿာတ္ကၜဳင္မၢး သုင္ေစာဲနဲကဲ ညးတံ ကႝုညးတံတဲု ဂစာန္ေကၜာန္ ကၜဳင္ ကေမၜာန္ (Program) မာန္ဂွ္ ဂြံဆႝုေကတ္ ပႜဲဍဳင္ေသံဇဿာပ္ဒှာဲရ။

ပေရင္ကေမၜာန္ အပႜဲဍဳင္ကီု၊ ပေရင္ကေမၜာန္ ပႜဲေဒသပယ်ႝဳကီု ဂေကာံေအန္ဂ်႘အုိဝ္ညးတံ ေကၜာန္ကၜဳင္ ေပင္ေပင္တဲု ကိစၥပေရင္ထံက္ပင္ ညးဒွ္ဒဒုိက္တံဂွ္ အလႝုအသ႘တံ တာလ်ိဳင္သာေစွ္ကၜဳင္ရ။ ဇဿာပ္က ေမၜာန္အုိတ္သီု ဒးရံင္ဒဿံင္လဂံါဇုိင္ အလႝုအသ႘တဲုေကၜာန္ေရာင္ ကၜးေကတ္ပႜဲစုိတ္ညိ။ ပေရင္ကေမၜာန္ စပ္ကႝုဍဳင္ဗဿာ၊ ပေရင္ရဲဒဵပှာန္ (ဍဳင္ဗဿာ)၊ ညးဒွ္ဒဒုိက္ (ဒုကၡသည္) ေကာန္ဍဳင္ဗဿာ ေကုာံ သဿာကေမၜာန္ ေကာန္ဍဳင္ဗဿာတံအုိတ္သီုဂွ္ ဂေကာံေအန္ဂ်႘အုိဝ္တံ ပါလုပ္ဒဿံင္ဗြဲမဂၜိဳင္တဲု အလႝုအသ႘ဍဳင္ဒုင္လဝ္တဲ ဂေကာံေအန္ဂ်႘အုိဝ္ညးတံ ဒးေသာင္ ကလးကၜဳင္ ပေရင္လစြံစုိတ္ ဂေကာံညးတံလဿိဳန္ရ။ အလႝုအသ႘ကီု၊ အလႝုအသ႘ဟြံေသင္တံကီု၊ ဒွ္ဂေကာံ မှိဟ္သုီဖအုိတ္ရ။ သဘာဝပေရင္မှိဟ္ ဓမၼတာဆာန္ဍဴ ကၜဳင္ညး သၠအ္ေလပ္ရ။ ဟုိတ္သာ္ဂွ္ရ ပ႙ုေကာန္မႏုႆ (မှိဟ္)တံဂမၜိဳင္ ဒးမံင္အာမြဲကေရာံ၊ မြဲဂေကာံ၊ မြဲဗြိဳင္မှိဟ္ တဲု ေထက္ကႝုဒးပံင္ေကၜာန္အာ ပေရင္ေကင္ကာမှိဟ္ သဗၺအုိတ္သီုေရာင္။ အပႜဲဍဳင္ေသံဝြံ အလႝုအသ႘ဂွ္ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ေစွ္စုိတ္ဂၜိဳင္ ဒွ္ေသှာဝ္တ္ဍဳင္ဒ႘မဝ္ကေရျဇ႘ မဒွ္တဲု ဂေကာံအလႝုအသ႘ဟြံေသင္တံဂမၜိဳင္ ေကၜာန္စကေမၜာန္ ေျပျပံင္ဒဿံင္ကႝု ဂေကာံအလႝုအသ႘တံရ။ ဂေကာံေကာန္ဍဳင္အရင္ (ႏူဍဳင္ဗဿာ)ဂမၜိဳင္ ေကုာံ ဂေကာံပၜန္ဂတး (ဒုင္ဗတိုက္ကႝုဗဿာ) ဂမၜိဳင္ကီု၊ ဂေကာံမဟာမိတ္တံကီု သၸစၞဲဳေစၞာ္ဗၵဗၵဲါ ဂေကာံအလႝု အသ႘ဟြံေသင္ ေဍာတ္တ္ေဇှာ္ေဇှာ္တဲု ေကၜာန္ပေရင္ေကင္ကာကေမၜာန္ စပ္ကႝု ပေရင္ဂကူဇကုအုိတ္ဂွ္ ဂြံဆႝုေကတ္ရ။ အပႜဲဂွ္ ဂေကာံေကာန္ဍဳင္အရင္ဂမၜိဳင္ကီု၊ ဂေကာံေကာန္ဂကူမန္ဂမၜိဳင္တံကီု သၸသဇုိင္ကႝု တိဍာ္ဍဳင္ေသံတဲု တန္တဵမံင္ဗြဲမဂၜိဳင္ဂၜင္ရ။ ဂေကာံမန္ခ်႘ဒရာင္ဒဿံင္ ပႜဲဍဳင္ေသံ ေကုာံ ဍဳင္သၟာင္တံ သီုဖ အုိတ္ပံင္ပေကာံမၢး ႏြံဒဿံင္လဿိဟ္ဗြဲမဂၜိဳင္ေရာင္။ ၐုိန္ဂွ္ေလဝ္ ဂေကာံသီုဖအုိတ္ဝြံ ဒးဂၜာဲဒဿံင္ၾသန္ဘ႑ာ ႏူညးတၜဒါန္ ဂေကာံအလႝုအသ႘ဟြံေသင္တံ မြဲမြဲဒှာဲလဿိဳန္ရ။ ယဝ္ခါရ ႏူညးတၜဒါန္ (ေအန္ဂ်႘အုိဝ္)တံ ကုတ္ထပုိတ္ေထာံ ပေရင္ထံက္ပင္မၢး ဂေကာံညးတံ ဒးဆႝုဂဗတင္ခက္ခဲု ပေရင္ကေမၜာန္ညးတံ ေဇှာ္ကႝုျဇဟတ္မာန္ရ။ ဟုိတ္ဒွ္သာ္ဂွ္ရ ဂေကာံမန္သီုဖအုိတ္ ဒးစြံသတိေဇှာ္ေဇှာ္မြဲဂွ္ ပေရင္႐ီုဗင္ ထံက္ ပင္ ႏူဂေကာံအလႝုအသ႘ဟြံေသင္ ဍဳင္မၛးဖအုိတ္တံ ကုတ္ထပုိတ္ေထာံ ပေရင္ထံက္ပင္မၢး ဂေကာံပ႙ုတံ (ဂကူမန္) သာ္လႝု၊ ဂၜံင္လႝု၊ နဲကဲလႝု ဂြံဆက္႐ီုဗင္အာ ပေရင္ကေမၜာန္ဂေကာံပ႙ုေရာ။ နကႝုလညာတ္ ညးခ်ဴလိက္ဝြံ (၁) ဂေကာံအလႝုအသ႘ဟြံေသင္ (NGO - MON) ေဇှာ္ေဇှာ္ (ဟြံေသင္) ေဍာတ္ေဍာတ္မြဲ ညံင္ဂြံဒက္ပၱန္မာန္၊ (၂) အလႝုအသ႘ (GO - MON) ညံင္ဂြံမံက္ဂတဝ္ ျပာကတ္ကၜဳင္မြဲမာန္၊ ဇဿာပ္ဂကူမန္ တာလ်ိဳင္ၐါသာ္ဏံ ေထက္ကႝုဒးေကၜာန္၊ ဒး႐ီုဗင္၊ ဒးထၞလၻာ္အာ ဂေကာံညးအာကႜိဳပ္ ပၜတရဵတံ နတာ လ်ိဳင္ ဝင္ဂကူဇကုေရာင္။ ဟုိတ္ႏူဒွ္ ေကာန္မန္၊ ဂကူမန္ရ ဟြံေသင္ဟာ သဟာဲတအ္။

သၛ႘ဂၜိပ္ရံင္ ဝင္ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာမၢး အလႝုအသ႘အဆက္ဆက္ ကဿာတ္လဒႝုကၜဳင္ ပေရင္ပံက္ဂေကာံနာနာတံရ။ ဂြိင္ေဖက္ ပၜန္ဂတးကၜဳင္ အလႝုအသ႘ညးတံ(မူညးတံ)ရ။ လက္ထက္အလႝုအသ႘ ညးဍဳင္ကြာန္ (ဖဆ ပလ၊ ပထစ) ပါလ႘မာန္ ဒ႘မဝ္ကေရျဇ႘ဂွ္ ညးဍဳင္ကြာန္ကီု၊ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံဂမၜိဳင္ကီု ဂြံအေခါင္ပံက္ ကၜဳင္ ဂေကာံေရင္တၜဳင္ဒတဲုဖႝု ပေရင္ မှိဟ္(လူမႈေရး) ေကုာံ လိက္ပတ္ေယန္သှာင္ႏြံကၜဳင္ရ။ စႏူသှာံ (၁၉၆၂)၊ အလႝုအသ႘ပှာန္(စစ္အစုိးရ) စတုိန္ဗက္ ပေရင္ဂေကာံဂွ္ ကဿာတ္ကၜဳင္၊ တာဒှာကၜဳင္ နဲနာနာ သာ္ဂွ္ ဂြံဆႝုကၜဳင္ရ။ (၁၉၈၅) ဂေကာံမန္၊ ခဿ႘သင္မန္ ေကုာံ ကြးဘာမန္တံ ခ်႘ဒရာင္ကၜဳင္ ေဗၱာန္ကၜဳင္ လိက္မန္၊ ဇဿာပ္ကြာန္မန္ ပံက္ကၜဳင္ဘာလပိမရ။ ဂေကာံမန္၊ ခဿ႘သင္မန္တံ ဒးဒုင္ဘပဠ၊ ဒးဒုင္ၐုင္တက္ ရပ္စုတ္ထံင္ ႏြံတဵဗြဲမဂၜိဳင္ရ။ ဂေကာံတံဝြံ ဟီုစဂေကာံအလႝုအသ႘ဟြံေသင္ မာန္ကီုေလဝ္ ယဿဳဂေကာံ ဇကုဟြံမံက္၊ ဖံက္ဂၜံင္ဍာန္ဟြံမာန္တဲု သြက္ဂေကာံသြက္ဂကူ ဒးဒုင္ဂိသြာင္နာနာသာ္ရ။ ပေရင္ ကေမၜာန္ေလဝ္ ဓမံက္႐ုပ္ရဵဟြံမာန္၊ ျဇဟတ္ဍိဳန္ေစွ္ကၜဳင္ကီု၊ ပေကာံမှိဟ္ဟြံမာန္ ဒွ္ကၜဳင္တဲု တင္အံင္ဇှး ေအာန္ကၜဳင္တဲု ဂေကာံဇကု သီုကႝုေကၜံအာႏြံရ။ ခါတ္အကာဲကေမၜာန္မၢး ဂံင္ပၱိဳန္ဂလာန္ ကုအလႝုအသ႘ ေအာန္ (ဟြံေသင္) ကႜဳဟ္ေမၜံကီု၊ (၂) အေခါင္ဂြံပံက္ဟဿဲပေရင္သ႘ကၜ႘ ကုညးဍဳင္ကြာန္ တံကီု၊ (၃) နဲကဲ စႏၵက္ (ဟြံေသင္) ဆက္ေဆာံျဇဟတ္ ညးဍဳင္ကြာန္ဟဿဲကီု၊ (၄) ပေရင္အာကႜိဳပ္ေဖ်ံမူ (မဟာ ဗ်ဴဟာ) ဗီုျပင္ဟြံေစွ္ကၜဳင္ကီု၊ (၅) ၾသန္ဘ႑ာဂေကာံဟဿဲ (ဟြံေသင္) ဂေကာံဘုိင္ဂၜာဲ ကႝုၾသန္ ဂအုံဟဿဲ (ရန္ပုံ ေငြျမွင့္တင္ေရးအဖြဲ႔) ရာသာ္ဝြံ ညာတ္ေကတ္မာန္ရ။ ဇဿာပ္ဂေကာံဒးဆႝုဂဗ တင္ခက္ခဲု မြဲမြဲသာ္ ႏြံေလပ္ ရ။ သဘာဝ လိုက္မှိဟ္ဝြံ ခုိဟ္ကႝုပေရံ၊ ဒးကႝုေဗၜတ္၊ ဒွ္တဲုလီု ဓမၼတာပေရင္မှိဟ္တံ အုိတ္သီုရ။

ဟုိတ္ဒွ္သာ္ဂွ္ရ ကေမၜာန္ေထက္ကႝုဒးေကၜာန္ဂွ္ ေကၜာန္ဂြံ/ ဟြံဂြံ၊ ေကၜာန္မာန္/ဟြံမာန္၊ ဒှာဲလႝုဂြံ၊ ဒှာဲလႝု မာန္ဂွ္လၛတ္တဲု ဒှာဲေကၜာန္ဂြံ၊ ေကၜာန္မာန္ဂွ္ နကႝုျဇဟတ္ဂေကာံ၊ ျဇဟတ္ဂကူ ပံင္ေတာဲ အာကႜိဳပ္တဲု ဂစာန္ေကၜာန္အာညိ။ အရာေသွ္ၐက္ဒဿံင္တံဂွ္ ထပ္သ႘ကၜ႘အာ၊ ပည႘အာ ဂတေတံတဲု ဆက္ ဓမံက္အာ ႐ုပ္ရဵ ကေမၜာန္ပၜန္ညိဂွ္ ဖတိုက္ဖေအာဝ္ ကေသအ္ပဿဝ္ဏာရ။ ဇဿာပ္ဒှာဲဒးသုင္ေစာဲ ျဇဟတ္ဇကု ဖအုိတ္ ဟြံေသင္၊ ကေမၜာန္ညးဍဳင္ကြာန္ဂွ္ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ဂြံပါလုပ္ဂၜိဳင္င္မာန္ဂွ္ ဒးလးဂၜံင္ေလပ္၊ ဒးဂၜာဲေပှာ္ မာန္ေရာင္။ ကာလဝြံ ပေရင္ကေမၜာန္စုိပ္တုိင္ပၠဵ ဗြဲမျပဟ္မာန္ရ။ ေကာန္ဂကူမန္တံ ၾသဝ္ကႝုဂြံပံက္ပၱိဳန္ ဂေကာံအလႝုအသ႘ဟြံေသင္ (ေအန္ဂ်႘အုိဝ္)မန္ေဇှာ္ေဇှာ္မာန္ညိ။

ေကှဟ္ - ေစတနာဆာန္ (ေဒသမန္)
ဂ်ာေနဝ္ေခတ္ပ႙ု ေလဿင္(၆၀)

December 2010