ေဗာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္ ေကႅင္ပန္ေပွာ္မြဲဝါပၜန္မၢး

အယာံမာတ္ ေဒံါလဝ္ပန္ေပွာ္သဿးဂွ္ ဂြံဓဝ္ၐုိဟ္လလံ၊ ဍဳင္ကြာန္ၐုိဟ္ႂသိဟ္ရ ဟြံေသင္ပုဟ္။ ဂြံဓဝ္ၐုိဟ္ လလံ ဍဳင္ကြာန္ၐုိဟ္ႂသိဟ္ဟီုဂွ္ ဒးည႘သာ ဂြံမံင္အာ မိပ္ပ္ၿဇိပ္ပ္ဂြံဂွ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္၊ အေခါင္အရာ ေကာန္ဂကူ ဨတံဏံဂွ္ သၜးညးသၠအ္ေျပေျပၿပံင္င္၊ ပေသာင္ကလး ဂတးတတန္ ပပႛ႘ပႛပ္ညးသကအ္ ေျပၿပံင္တဲုမွ ဍဳင္ကြာန္ ၐုိဟ္ႂသိဟ္ ည႘သာညးသကအ္ရ သာ္ဝြံ ဥကၠဌေဇှာ္ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ''နာဲထဝ္မန္'' သြဟ္လဝ္ေအန္တာဗ်ဴ ပႜဲပ႐ုိင္ (IMNA) ဂွ္ ဂြံဆႝုဂြံဗွ္ေကတ္ကီုရ။

ေဗာ္မန္ မြဲဟာန္ ေကုာံ ေဗာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ ေကတ္တင္တုပ္စုိတ္ ေဒံါကၜဳင္ပန္ေပွာ္ကႝု အလႝု အသ႘ပှာန္တံ ဗှတ္ပြိဳင္ (၁၅၊ ၁၆)သှာံ တဲုကၜဳင္ကီုရ။ ဆဂး လၱဴပၛံက္အကာဲအရာ ေဒံါကၜဳင္ ပန္ေပွာ္ဏံ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဓေလတ္ဏာ ဓေလတ္နင္၊ ဓလုဏာ ဓလုနင္တဲု ကာလအုိတ္ ေကှာတ္ဂွ္ အလႝုအသ႘တံ ထ ေရတ္ဓရတ္ စပ္ကႝုကိစၥ ဒပ္ပှာန္မင္ပယ်ဳႝ၊ မင္ကြာန္(ဝါ)အပ္လြဟ္တဲု ဒးႏုက္တိတ္ကၜဳင္ ႏူဝုိင္ေဒံါလဝ္ပန္ေပွာ္ဂွ္ရ။

ဗြဲႀကဵဏံ စႏူအခိင္ဂွ္တဲု အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ပၱိတ္ကၜဳင္ပ႐ုိင္ေဗၜတ္ေဗၜင္၊ ဂၜံက္စပရဲ ပေရင္ဍဳင္ ကြာန္၊ ေဖ်ံကၜဳင္ၾသဇာေဗာ္၊ ဟီုဂးဘပဠ တင္စြံကၜဳင္ဒုဟ္ လၱဴဂေကာံရပ္လြဟ္တံ မပၱံကႝုဂေကာံ ပလီုပလာ္၊ ဂေကာံ ဟြံလုပ္အေဝါင္ေသှာဝ္မြဲရ။ လၸာ္ေဗာ္ပၜန္ဂတး ေကာန္ဍဳင္အရင္တံပၜန္ဂွ္ လၸာ္ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဗီုလႝုညးတံဟီုဟီု ရ လၸာ္ေဗာ္ဇကုဂွ္ ညံင္ျဇဟတ္ဇကု ဟြံဂြဳိအ္ထကးျပးအာကီု၊ စုိတ္ဓာတ္ေကာန္ဂေကာံဇကု ညံင္ဂြဳိအ္ေစွ္အာ ကီုဂွ္ ဒးထိင္ဒဝ္ကၜဳင္ တဿာဟလုိင္ရ။ ဒဿာႏူျဇဟတ္ ဓ႐ုိဟ္ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ သၠာတ္ျမဟ္ကၜဳင္တဲု ပႜဲဂိတုေဖဖဝ္ဝါရ႘ (၁၆) ဂွ္ ဂြံဒက္ပၱန္ဂေကာံမဟာမိတ္ (UNFC) ေကာန္ဍဳင္အရင္ (၁၂) ဂကူမြဲဂွ္ ဒွ္လက္သဏ္ခုိဟ္မြဲရ။ သြက္ဂြံ စႝုဒှာအာ ပေရင္တန္တဵ မံင္စံင္ ေကာန္ဍဳင္အရင္ဗၜးဗၜးၐးၐးကီု၊ သြက္ဂြံဒက္ပၱန္ ကဿိန္ဍဳင္ေဖဝ္ဒေရဝ္မာန္ကီု မပၱံ သာ္ဝြံ ဂေကာံ မဟာမိတ္ (UNFC) (၁၂) ဂကူတံ ေဖ်ံကၜဳင္သဇုိင္ ဂၜံင္တရဵဂေကာံမြဲရ။ အာဂတႏူဏံ ဂေကာံ မဟာ မိတ္ (UNFC) ညံင္ဟြံဂြဳိအ္ကေရာင္ထကးအာဂွ္ တာလ်ဳိင္ႏြံမံင္ ဇဿာပ္ပ္ေဗာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္ တံေရာင္ဂွ္ လၸဝုိတ္စညိ။

အခိင္တၛဲဏံ ေဗာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္ တံဂွ္ အတုိင္ဂၜံင္တရဵညးတံ ေကင္လးလဝ္ေႀတံ ဂွ္ေဟင္ ညးတံဒးဒၱဴလုိင္ကၜဳင္ပၜန္ဟီုဂွ္ ေဇတ္ ေဇတ္ေဍံေတံဂွ္ ေဗာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ မိက္ ဂြံေကၜာန္ကေမၜာန္ ပေရင္ပကီုပရာပ္မြဲမြဲတဲု လုပ္ကၜဳင္ပႜဲဗြဳိင္ပၜန္ဂတးဏံဟြံေသင္။ ဟုိတ္ႏူ ကႝု ပဲါဟြံဗၜး ရန္ကႝုကံကုသႝု ဂကူဇကုကႝုဇကု ဂြံဖန္ဖက္ေကတ္တ္ဂးတဲု မဒးလုပ္ကၱဳႝေကၜာန္ ကၜဳင္ ပႜဲဗြဳိင္ပၜန္ဂတးဏံရ။ ဟီုမြဲနဲပၜန္မၢး ႏူကႝု တိဍာ္ ဂကူညးတံဂွ္ နကႝုညးတံေဟင္ မိက္ဂြံ အုပ္ဓုပ္ေကတ္တ္တဲု ပႜဲတိဍာ္အာဲကဿာဲ ဂကူ ညးတံဂွ္ ဂကူဗဿာတံ မလုပ္ဖန္ဖက္ဒဿံင္ဂွ္ ညးတံ ဟြံမြဲပဿိက္ သက္သက္ရ။ နကႝုလညာတ္ဆႏၵ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ သီုဖအုိတ္ဂွ္ မိက္ဂြံတိတ္ ဗၜးႏူ ဂကူတၜအဝႝုဗဿာတံတဲု နကႝုအလႝုညးတံဂွ္ ညးတံကႝုညးတံေဟင္ မိက္ဂြံဒက္ပၱန္ ကဿိန္ဍဳင္ ေဖဝ္ဒေရဝ္ပံင္ေကာံမြဲတဲု ဍဳင္ညးတံကႝုညးတံ မိက္ဂြံအုပ္ဓုပ္ေကတ္တ္ရ သာ္ဝြံ ဒွ္အဘိဓရ္ ေဗာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ လးေဖ်ံလဝ္ အခိင္ တၛဲဏံရ။

ပႜဲကဿိန္ဍဳင္ပ႙ုဂွ္ ေကာန္ဂကူတံဗြဲမဂၜဳိင္ ေကင္တန္တဵကၜဳင္ နကႝုဌာန္ေဒသ တိဍာ္ဂကူ ညး ဗၜးဗၜးၐးၐး ႏူတမၜာတမၜာေတံရ။ နကႝု ကဆံင္လိက္ပတ္ညးတံကီု၊ ကဆံင္ေယန္သှာင္ ျပေဝဏ႘ဂကူညးတံကီု ေကင္မှဳံကၜဳင္ ဗှတ္ (၂ာ၃) လၛီျပင္င္ သှာံလအ္လႏူ ဂကူဗဿာတံ ဏီရ။ ဟီုမြဲနဲပၜန္မၢး ကဿိန္ဍဳင္ပ႙ုဂွ္ ဒက္ပၱန္လဝ္ နကႝုျဇဟတ္ဍာ္ဓတ္ကာယ ဂကူဗဿာတံသဿး ဟြံ ေသင္ရ။ ဒက္ပၱန္လဝ္ ႏူကႝုျဇဟတ္ဍာ္ဓတ္ ကာယ ေဗာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တံကီုေရာင္ဂွ္ ဣဝြံ တင္နင္ဏံ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ဂကူဗဿာတံ သၸေထာံ မဇၨ်ဟ္တဲု သီုကႝုဂကူဟလုိင္ ဂကူဗဿာတံ မိက္ဂြံ သေရာပ္ သၸေထာံဂကူဗဿာမြဲဓဝ္ သီုကႝုအလုံ ဍဳင္ရးမြဲဂွ္ ဟြံေထက္ရ။

တၛဲဏံ အလႝုအသ႘ပဿှာန္တံ သုိင္ခှံ ဒက္ပၱန္လဝ္ အဝႝုအာဏာ နကႝုျဇဟတ္လြဟ္ သက္က္တဲု ဂစာန္သီကၜဳင္ဒဿံင္ တိဍာ္ေကာန္ ဍဳင္အရင္ သၸညံင္အာဲကဿာဲပုိန္ျဒပ္ဂကူဇကုတဲု ဂၜံက္ေျဇာတ္ပၱိတ္ပုိန္ျဒပ္ သယံဇာတ ေကာန္ ဍဳင္အရင္တံအုိတ္တဲု အုိတ္ေကှာတ္ဂွ္ ေစတနာ မိက္ဂြံထေဍင္ဗက္ပၱိတ္ဒဿံင္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံဖုိဟ္ရ။ ဆဂွ္သဿးဟြံကဏီ မြဲအခိင္ဓဝ္ သီုတာဒှာ ကဿာတ္လဒႝုေထာံ အေခါင္အရာ လိက္ပတ္ေယန္သှာင္ ေဗာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တံတဲု ဂၥာန္ငၛိတ္ဂစုိတ္ကမၜက္ဒဿံင္ ေဗာ္ေကာန္ ဍဳင္အရင္တံ သြက္ဂြံဒွ္အာ ဂကူဗဿာအုိတ္ရ။ ဣဝြံ ေဒၢတ္အလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတံ အဆက္ ဆက္ ဟြံယ်ဳႝလဂူကၜဳင္ လၱဴေဗာ္ေကာန္ဍဳင္ အရင္တံ မဒွ္ရ။

အလႝုအသ႘ပှာန္တံဂွ္ ႏူကႝုဂၜံင္ညး တှဟ္ လးထၞးကႝုဂွ္ ညးတံေဒံါဂြံမံင္မၢး အခိင္လႝု ေလဝ္ ညးတံဟြံမိက္ကြာ္ပုဟ္။ ႏူကႝုဂၜံင္ညးတံ ကႝုညးတံလးလဝ္ ပေရင္ေဖာအ္ေျဗဝ္ သြက္ဂေကာံေဗာ္ ညးတံ သၸလဝ္ဒၱန္ဂွ္ေဟင္ရ ညး တံကြာ္ ေစွ္စုိတ္ညိ။ အတိုင္ညးဟလုိင္တီလဝ္ ဂွ္ရ ဒးဟီုဓမံက္ ထၞးပၜန္မၢး သြက္ဂြံေကၜာန္ဗဒွ္ ပတုိန္ ေပÌ႐ဲုမာဲသှာံ(၂၀၁၀) ေလာန္ကၜဳင္ဏံဂွ္ ပႜဲသှာံ (၁၉၉၃ - ၁၉၉၄) ဂွ္ သြက္ေသၢာံခ်ဴ ဓဇက္ပၱဳိန္ သဇုိင္ေသှာဝ္အုပ္ဓုပ္အာ ဍဳင္ဗဿာ ဗြဲမသၜးပြးမာန္ဂွ္ ပႜဲသှာံဂွ္ ေကၜာန္ပတုိန္ သၻင္ သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူမြဲရ။ ပႜဲသၻင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ ဂကူဂွ္ ေကာ္ဘိက္နင္မှိဟ္စှး ဂေကာံေဗာ္ပ ေရင္ဍဳင္ ကြာန္မြဲဟာန္ ေကုာံ ညးစှးဂေကာံ ေဗာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တံတဲု ကႝုသ႘ကၜ႘တုိန္စုိပ္ရ။ ဆဂး အတုိင္ မှိဟ္စှး ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဂမၜဳိင္ သ႘ကၜ႘ပၱဳိန္ထၞးဂွ္ အလႝုအသ႘တံ သၸသမၱီ ဟြံေသင္ရ။ အယာံမာတ္ ကႝုမှိဟ္စှးတံတုိန္ဂွ္ ဆၐုိတ္ ကႝုငၛဳင္ကလင္ေဝင္ဓဝ္ရ။ ႏူကႝုသဇုိင္ ေသှာဝ္ဂွ္ရ ကၜဳင္သၸဒၱန္လဝ္ ပႜဲသှာံ (၂၀၀၈) ဂိတုေမဂွ္တဲု ပႜဲသှာံ (၂၀၁၀) ေလာန္ကၜဳင္ဏံ ဂွ္ ေပဲါ႐ဲုမာဲမြဲ တဲုဒွ္အာ ၐႝုၐႝုခရံက္ခရံက္ ဖ်းဖ်း ပႜဳင္ပႜဳင္ ဟဂွ္ရ။

သၸဟုိတ္ႏူကႝု ေကၜာန္ဗဒွ္ဏာ ေပÌ႐ဲု မာဲဂွ္တဲု တၛဲဏံအလႝုအသ႘ပှာန္တံ လေလာင္ ၾတးကၜဳင္ ''ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏုိင္ ငံေတာ္'' အလႝုအသ႘ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံ (ဝါ) အလႝုအသ႘မမံက္ကၜဳင္ ႏူေပÌ႐ဲုမာဲသၜးပြး ဗဗြဲ ဓဝ္မြဲ ပႜဲသှာံ (၂၀၁၀) မဒွ္ရ။ သာ္ဝြံ အလႝု အသ႘ပှာန္တံ ဒုင္စသုိင္ကႝု ပုိဒ္လၱဴဝြံတဲု ေကတ္ ဒဿံင္အလံင္ ပၱဳိန္စဒဿံင္ဇကုဇကု ပႜဲသြာင္ဍဳင္မၛးတံ နာနာသာ္ရ။ အလႝုအသ႘တဿိဝြံ ဟုိတ္ဒုင္လဝ္ သဇုိင္ကႝုေသှာဝ္ (၂၀၀၈) (ဝါ) ဟုိတ္ႏူအ ေခါင္အရာ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ႐ဲုစွ္ပၱဳိန္ထၞးလဝ္ သၜးသၜးပြးပြး ဟြံေသင္ဂွ္ရ ေသာင္ကလးကႝု ျပဒၵညာ ေကာန္ဍဳင္အရင္ မြဲဟာန္ ေကုာံ ညးဍဳင္ကြာန္တံဟြံမာန္ သာ္ဝြံ ဂေကာံေဗာ္ ဒစႝုဒစးတံ ဟီုဂးပၚပÌလဝ္ရ။

အလႝုအသ႘တဿိတၛဲဏံဝြံ ေဍံတံဒက္ ပၱန္လဝ္ ပႜဲသှာံ(၂၀၁၁)၊ ဂိတုမာတ္ ေလာန္ ကၜဳင္ေတံဂွ္ရ သဿဝ္ပေရင္အာကႜဳိပ္ သမတ 'ဥဴတုင္ႁဇဳင္'ဂွ္ ႏူကႝုဂေကာံေဗာ္က်ေဖာအ္ ရဲ ကၜဳင္ႏူဘဝပှာန္ဗဿာရာံတိတ္ နဒဒွ္ဘဝ မေကင္ ေဍက္စလဝ္ ကႜဳိပ္ညးဍဳင္ကြာန္တံဖအုိတ္တဲု တၛဲဏံလုပ္ေကတ္ဒှာဲ ေဆင္စပ္ကႝု ပေရင္ပညာ ကီု၊ ေဆင္စပ္ကႝု ပေရင္ပုိန္ျဒပ္ကီု၊ ေဆင္စပ္ ကႝုပေရင္ထတ္ယုက္ မြဲဟာန္ ေကုာံ ပေရင္ ေဖာအ္ေျဗဝ္ဍဳင္ကြာန္ကီုတဲု တၛဲဏံ ေဍံတံ ေလပ္ခံှပၱန္ဗဒွ္တုိန္ အဝႝုေကတ္တ္ရ။ သမတ 'ဥဴတုင္ႁဇဳင္'ဂွ္ ညးေတံ ကၜဳင္ႏူဘဝပှာန္ဗဿာ ရာံတိတ္ကီုရ။ ဆဂး ညးေတံဂွ္ တၛဲဏံဟုိတ္ ႏူကႝု ဒုင္ကၜဳင္ကာ ကေရာံတၜအဝႝုဂကူဗဿာတံ ဂၜဳိင္ကႝုေစွာ္သှာံတဲု အခိင္တၛဲဏံ ညးေတံဂွ္ ဒွ္ညးအာကႜဳိပ္ ပၜတရဵ သြက္ဍဳင္ကြာန္ဗဿာဏံမြဲ ဟီုသဂးစရ။ ညးဂမၜဳိင္ညာတ္လဝ္ရ။ ဆဂး သမတ'ဥဴတုင္ႁဇဳင္' ညးေတံဂွ္ ဒွ္ဒဿံင္ေကာန္ ရဲတဝ္ခြါ ညးေဇှာ္ကဿိန္ဍဳင္ သကုိပ္ပှာန္ 'နာဲတာန္ယႈ႙' မြဲေဏာင္ဂွ္ ညးဟလုိင္တံ ဝုိတ္စဟြံေထက္ကီုရ။ မုဟုိတ္ေရာဟီုေတွ္ ေကၜမ္ပဝ္လၿဇ႘သီုဖအုိတ္ဂွ္ ကၜဳင္ႏူကႝု ညးေဇှာ္ ကဿိန္ဍဳင္ သကုိပ္ပှာန္ 'တာန္ယႈ႙' ဖအုိတ္ရ ေစွ္စုိတ္ညိ။ လကၠရဵသမတ 'ဥဴတုင္ႁဇဳင္'ဂွ္ 'နာဲတာန္ယႈ႙ မြဲဟာန္ ေကုာံ သကုိပ္ပှာန္ဗဿာတံ ကဆံင္ကဆံင္ ႏြံဒဿံင္ဏီရ။ ဣဝြံ ပ႙ုဝုိတ္စ ဟြံေထက္ရ။

အလႝုအသ႘တဿိဝြံ အတုိင္လိက္က သုက္ပဋိညာဏ္ သဇုိင္ေသှာဝ္ ဒက္ပၱန္အုပ္ ဓုပ္ဍဳင္ဂွ္ ညးေတံ ဒးေဒၢတ္ဗက္အာ ေလဿင္င္ ရ။ ဒးေကၜာန္ဗက္အာ ေလဿင္ေလဿင္ရ။ ယဝ္ရ ညးေတံေကၜာန္ဗက္ ဟြံမာန္၊ ေဒၢတ္ဗက္ဟြံမာန္ မၢး ညးေတံဂွ္ ဒွ္ညးမဖံက္ပကဝ္ အေခါင္အရာ ေသှာဝ္မြဲ (ဝါ) အယာံ မာတ္ ဟီုလဝ္ကႝုပါင္တဲု ၐုိတ္ဇုိတ္ေထာံ နကႝုဇုိင္ဓဝ္ေဟင္ရ။ ဟီုမြဲနဲ ပၜန္မၢး အလႝုအသ႘တဿိဝြံ အတုိင္ ေသှာဝ္အုပ္ဓုပ္ (၂၀၀၈) ဂွ္ ယဝ္ရ ေဒၢတ္ဗက္ဟြံမာန္ (ဝါ) ေကၜာန္ေဗၜတ္အာ ႏူေသှာဝ္ဂွ္မၢး ျခာဟြံလအ္ ညးေတံ ဒးဒုင္ရပ္ထိင္ေထာံအဝႝု ဗီုသကုိပ္ ထံင္ပ႐ုိင္ သဿာသကုိပ္ပှာန္ 'ေခန္ေညာအ္' ကီုရ။ ဣဝြံ ပဋိပကၡ အၾကာဂကူဗဿာတံ ပၜံင္အဝႝု ညးမြဲကႝုညးမြဲဂွ္ ေကင္ႏြံကၜဳင္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ပႜဲေခတ္ အလႝုအသ႘တဿိဝြံ ဟုိတ္ေဍံသၸလဝ္ တုိင္ခ႘ကႝု ေသှာဝ္ (၂၀၀၈) ဂွ္ရ အေခါင္အရာ ညးဍဳင္ကြာန္ မြဲဟာန္ ေကုာံ အေခါင္အရာ ဗၜးၐးေကာန္ဍဳင္အရင္တံ ဂြံမံက္မာန္ဂွ္ ဒွ္ဝါတ္ မံင္ရ။

လကၠရဵဏံပၜန္ဂွ္ အလႝုအသ႘တဿိဏံ တုိန္ဗက္ဟြံဂတာပ္ ရမဈာင္လြဟ္ေကႅင္ႁဗတုိန္ ပႜဲတြႝဳရး ေသံေဇှာ္၊ တြႝဳရးကေခ်င္ ေကုာံ တြႝဳရး ကေရင္တံ သကာတ္တ္ျမဟ္ဟ္တဲု ညးဍဳင္ ကြာန္တံ ဒးဒဵ ဘဲပှာန္ စုိပ္ကၜဳင္ေဒသပယ်ဳႝ ေသံကႝုႂကက္တံႏြံရ။ ႏူဂွ္မြဲကဆံင္ သၸဟုိတ္ ႏူကႝု အလႝုသ႘ပှာန္တံ ထၸက္ကၜဳင္မုက္ပှာန္ မြဲဂကူတဲု မြဲဂကူပၜန္တဲု 'ဒဝ္အံင္သာန္သုက်႘' မြဲဟာန္ ေကုာံ ဒပ္မဟာမိတ္ (၁၂) ဂကူ UNFC တံ ပႜဲဂိတုဂ်ဴလာင္ကႝု ဂိတုအဝ္ ေဂတ္ဂွ္ ခ်ဴဗၥဳိပ္လိက္ပံက္ထုိင္ကႝု ဇေရင္ သမတ 'ဥဴတုင္ႁဇင္'ရ။ ပႜဲတှးလိက္ဒပ္ပှာန္ မဟာမိတ္ UNFC ခ်ဴဓမံက္ထၞးလဝ္ဂွ္ လဿဳဟ္ ပေရင္ထၸက္ ေဝင္မံင္ပှာန္ လၸာ္ေဒသတိဍာ္ ေဗာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တံဂွ္ ညံင္ဂြံေဒံါေထာံ ျပဟ္ဟ္ ညံင္ဂြံလေလာင္ ၾတးပၱိတ္ ေဒံါပန္ ေပွာ္ အလုံဍဳင္မြဲကီု၊ ႏူကႝုအလႝုအသ႘ကဿိန္ဍဳင္ ညံင္ဂြံတက္က်ာကႝု ညးစှးဂေကာံ UNFC ဂွ္ အာတ္မိက္လဝ္ႏြံရ။ အလႝုအသ႘ ပှာန္ဗဿာတံ ဂြံကၜဳင္လဝ္အဝႝုဍဳင္ အဆက္ဆက္ဂွ္ နနဲပေရင္ ဍဳင္ကြာန္ေဇတ္တ္ဂွ္ ဟြံဘုိင္ေသာင္ကလး ကၜဳင္တုဲ ပြဳိင္ (၆၀) သှာံျပင္ ပှာန္ပႜဲဍဳင္ က တႝုဒွ္ကၜဳင္မံင္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္တဲု ၐုိန္ရဒွ္ဍဳင္ သယံ ဇာတဂၜဳိင္အုိတ္မြဲ ဟီုကီုေလဝ္ လဿဳဟ္ပႜဲဂၜးကဝ္ ဏံ လုပ္အာလဿိဟ္အေဝါင္ ဍဳင္ဒုိက္ဂတ္မြဲရ မပၱံသာ္ဝြံ ခ်ဴဓမံက္ထၞးလဝ္ ပႜဲတှးလိက္တံဂွ္ရ။

သၸဟုိတ္ႏူကႝု အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဒးဒုင္ဆုိအ္ဗကၜဳင္ဒဿံင္ နာနာသာ္တဲု တင္(၁)ဂွ္ စကာမှိဟ္စှး အလႝုအသ႘တြႝဳရးတဲု ဗလးကႝု တက္က်ာ ပေရင္ၐုိဟ္လလံ အၾကာေဗာ္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံဂွ္ မြဲလၸာ္၊ ထၸက္မံင္ပှာန္ဂွ္ မြဲလၸာ္၊ တင္(၂)ဂွ္ တံင္ၿဂဲေပၜာပ္နင္ 'မိသုက်႘' မြဲဟာန္ ေကုာံ ေကာန္ဂေကာံေဗာ္ (NLD) တဲု အယာံမာတ္ ဗလးပၱိတ္ဒဿံင္ေကာန္ထံင္ ဗှတ္ညိညဂွ္ ဟီုဂးကၜဳင္ အလႝုအသ႘ ပတဝ္ ကႜဳိပ္ကႝု ပေရင္ၐုိဟ္လလံ (ဝါ) ဂၜံင္တရဵ ဒ႘မဝ္ ကေရၿဇ႘ မံက္ကၜဳင္မံင္ယ် သဂးရ။ ဆဂး လၱဴတင္နင္ဏံဂွ္ ဗီုလႝုေဍံတံ ဟီုဟီုရ အကာဲ အရာဏံဝြံ ထံက္ထၞးမံင္ကႝု ျဇဟတ္ဓ႐ုိဟ္ သြာင္ဍဳင္မၛး သြက္ဂြံပံက္ လဟာ္ကႝု ပေရင္ ပုိန္ျဒပ္ေဏာင္ဂွ္ သဿာခါတ္အကာဲ ပေရင္ဍဳင္ ကြာန္တံ ဟီုသဂးမံင္ရ။

ဆဂး လၱဴပၛံက္အကာဲအရာဏံဝြံ ဂေကာံေဗာ္ (NLD) တံဂွ္ ဒွ္ဒဿံင္ဂကူဗဿာသဿး ကႜဳိပ္သကုိပ္ေဗာ္ မခ်႘ဒရာင္မံင္ဂွ္ေလဝ္ ဒွ္ဒဿံင္ ဂကူဗဿာတံ သီုဖအုိတ္တဲု စပ္ကႝု ပေရင္ပံင္ ေတာဲကႝု အလႝုအသ႘တဿိတၛဲဏံဂွ္ ေဍံေလာဲ သြာမံင္ရ။ အာဂတႏူဏံ ဂေကာံေဗာ္ (NLD) ကႝု အလႝုအသ႘တဿိ ပံင္ေတာဲညးသၠအ္တဲု သြက္ဂြံေကၜာန္အာ ကေမၜာန္ဒတဲုဖႝု သြက္ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာ (ဝါ) သြက္ညးဂကူဗဿာတံဂွ္ အစ႘ အဇန္ညးတံ သြက္ဂြံဓမံက္႐ုပ္ရဵဂွ္ ႏြံဒဿံင္ရ။ ခယ်စေတွ္ မုဟုိတ္ေရာဟီုေတွ္ တင္(၁)ဂွ္ အစ႘အဇန္ သြက္ဂြံေကၜာန္ အာ ပေရင္ပုိန္ျဒပ္ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာ ညံင္ဂြံႁပိင္ပၠာန္ကႝု ဍဳင္ဝုတ္ဒုိဟ္ ဍဳင္မဆက္စပ္ဂမၜဳိင္၊ တင္(၂)ဂွ္ သြက္ဂြံ ေကၜာန္အာ ပေရင္ေဖာအ္ေျဗဝ္ သြက္ဂြံငၛိတ္ ဂစုိတ္ကမၜက္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ မပၱံကႝု လိက္ပတ္ ေယန္သှာင္၊ အေရဝ္ျခာတံ မဒွ္ရ။ နမပၱံသာ္ဝြံ ေလဿင္င္အလႝုအသ႘ကႝု ဂေကာံ ေဗာ္ (NLD) တံ သြက္ဂြံ ဓမံက္ထၞးအာ ႐ုပ္ရဵ ဂွ္ ဒွ္ဂြံရ။

လဿဳဟ္အၾကာၾကာဂိတုတံဏံဂွ္ အ လႝုအသ႘ပှာန္တံ ဟီုဂးကၜဳင္ ပေရင္ၐုိဟ္လလံ မဒွ္ရ။ ဆဂး ပေရင္ၐုိဟ္လလံ အလႝုအသ႘ ဟီုသဂးနင္ဂွ္ ဒဒွ္ပေရင္ၐုိဟ္လလံေဇတ္တ္ ဟြံေသင္ပုဟ္ဂွ္ ဒးပသတိ ေဇှာ္ေဇှာ္မြဲကီုရ။ ျခာဟြံလအ္ ဂိတုတဲုကၜဳင္ေတံဂွ္ ''မံင္ပႜဲဍဳင္ ေတွ္ ခိုဟ္ႏူမံင္ပႜဲႁဂဳိပ္ဏီ၊ ယဝ္ရေဗာ္ ဍဳင္မန္တဿိ ကၜဳင္မံင္ပႜဲဍဳင္ေတွ္ ညးတံကႝုဒှာဲခုိဟ္ခုိဟ္ ေဏာင္၊ ကႝုေကၜာန္ပေရင္ပုိန္ျဒပ္ ခုိဟ္ခုိဟ္ ေဏာင္'' သာ္ဝြံ ဥကၠဌ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ အလုံရးမန္ (ေကာ္) 'အၥာဇှဴမန္' အတုိင္ညး ဂြံမိင္လဝ္ ဂလာန္ 'ဥဴအုင္ေမ်တ္' မြဲကဆံင္ဂွ္ ညးကေလင္လဵထၞးလဝ္ ႏြံရ။ စုိတ္အဲေတွ္ ေဗာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္ တံ ယဝ္ေကႅင္ပန္မြဲဝါ ပၜန္မၢး ၐုိတ္ကဆံင္ဏံရ ကလိဂြံတဲု မြဲသာ္ပၜန္ မၢး မိက္ဂြံထပ္ဖႜဳိန္ေထာံ ျဇဟတ္ ပၜန္ဂတးတံ မြဲဝါပၜန္ေလဝ္ ဒွ္ဂြံရ။

ပႜဲအၾကာပၛံက္ ေဒံါကၜဳင္ပန္ေပွာ္ကႝု အလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတံ ပြဳိင္(၁၅/၁၆)သှာံဂွ္ ျဇဟတ္ ပၜန္ဂတးမြဲဟာန္ ေကုာံ ပရဲပရာ ပေရင္ဍဳင္ ၾသဇာသၜဳင္ကၜဳင္ ၐုိတ္ကဆံင္လႝု ဟြံေသင္သာ္ဂွ္ ျဇဟတ္ ပၜန္ဂတးတံ ဟ႘ျပးဇး အာ ၐုိတ္ကဆံင္လႝု မပၱံသာ္ဝြံ ဒွ္တင္ပၱိတ္ ပုစၦာ မြဲဟာန္ ေကုာံ သက္သ႘ ပၛံက္ ေဒံါကၜဳင္ ပန္ေပွာ္ ပြဳိင္(၁၅/၁၆)သှာံ တဲုကၜဳင္ေတံဂွ္ရ။ တဲုမြဲသာ္မြဲျပကာပၜန္ဂွ္ ပႜဲအခိင္ ကာလ ေဒံါကၜဳင္ ပန္ေပွာ္ညးသၠအ္ဂွ္ ေဗာ္မြဲဟာန္ ေကုာံ ေဗာ္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ အာတ္မိက္တက္က်ာ ပေရင္ဍဳင္ ကြာန္ ဂၜဳိင္င္ကႝုအလန္ႏြံရ။ ဆဂး လၱဴတင္အာတ္မိက္လဝ္ဂွ္ အလႝုအသ႘နအဖ တံ ပထဲုဏာပထဲုနင္တဲု စႝုကႝုဝုိင္ပန္ေပွာ္ လီု ကၜဳင္ညးသၠအ္ရ။ ဆဂွ္သဿးဟြံကဏီ အၾကာ ေဒံါပန္ေပွာ္ညးသၠအ္ဂွ္ အလႝုအသ႘ ပှာန္တံ ေကတ္ေစဝ္လၱဴတဲု ထပ္ေဖ်ံဟလုိင္ကၜဳင္ ဒပ္ ပှာန္၊ ဆက္သီကၜဳင္ တိဍာ္ကၜအ္သြဝ္ ေကာန္ ဍဳင္အရင္ ဂၜဳိင္ကႝုလၛီဧကရ။ ဣဏံဂွ္ ယဝ္ဒး ဟီုမၢး ဒွ္သြဟ္ ပၛံက္ေဒံါလဝ္ပန္ေပွာ္ တဲုကၜဳင္ ေတံဂွ္ရ။

ညးဂမၜဳိင္ဟီုမံင္ဂွ္ အလႝုအသ႘ပှာန္ဝြံ ဟုိတ္ေကၜာန္ဗဒွ္ဏာ ေပဲါ႐ဲုမာဲသှာံ(၂၀၁၀) မြဲတဲု ဒးဒုင္ဆုိအ္ဗကၜဳင္ နာနာသာ္ရ။ မိက္ဂြံ ထိင္ဒဝ္ သီေဗၞာဝ္ေထာံ အတုိင္နဲကဲေႀတံပၜန္ စႝုကႝုညးတံ ကလိဂြံ ခုင္အာၿဇ႘ယာန္ဂွ္ ပေရင္ ပန္ေပွာ္ဏံ ညးတံမိက္ဂြံ ဆက္ထိင္ဒဝ္အာ မံင္ဏီရ။ ျခာဟြံလအ္ ေဍံတံကလိဂြံခုင္ အာ ၿဇ႘ယာန္မၢး ညးဂၜးကဝ္ကုလသမဂၢ ဍဳင္ဇုိင္ ဝုတ္ဒုိဟ္ (ဝါ) လညာတ္ ေကာန္ဍဳင္ အာၿဇ႘ယာန္သီုဖအုိတ္ဂွ္ လုပ္စုိပ္အာလၸာ္ ဂကူဗဿာ တံမၢး ဍဳင္ဂမၜဳိင္ေစာဲစုတ္ဒုဟ္ လၱဴေဗာ္ေကာန္ဍဳင္ အရင္ ဂေကာံပၜန္ဂတးတံပၜန္ေဏာင္။ ဣဝြံ ညးဟလုိင္ေတာ္လဝ္ တဲုတဲုမံင္ရ။

အလႝုအသ႘တဿိဝြံ ညံင္ေဍံတံ ဂြံ ကလိဂြံ ထံက္ဂလာန္ ႏူသြာင္ဍဳင္မၛးဂၜဳိင္င္ဂွ္ ရ ေဍံဂစာန္မံင္၊ ရံင္ကႝုပုိဒ္ဏံတဲု သြက္ေဍံတံ ဂြံပၚပရအ္ေထာံ အဝႝုအာဏာ၊ ဂြံပၚကေရက္ ပအပ္ကႝု ကဿိန္ဍဳင္ညးကႝုညး ဂွ္ ဒွ္ဝါတ္မံင္ရ။ မုဟုိတ္ေရာဟီုေတွ္ စုိပ္အခါမြဲတၛဲ ေဍံကလိဂြံ ထံက္ဂလာန္ ႏူသြာင္ဍဳင္မၛး မပၱံကႝု အေမ ရိကာန္၊ ယူအာန္၊ အ႘ယူတံမၢး စႝုကႝုဒပ္ပၜန္ ဂတး ေကာန္ဍဳင္အရင္တံေလွက္လွံင္ ေဍံတံ လှိန္ဗပိန္ေထာံ မာန္မံင္ဏီရ။ ဟြံဒးဒွ္သံသယရ။

အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ေဖက္မံင္ညံင္ရဵ လပွ္က်ာ မအာတ္မိက္မံင္ အေခါင္အရာ ေပဲါဗၱဳိက္ညးဍဳင္ ကြာန္ ပႜဲေဒသအာရာပ္ေတံ ဒွ္မာန္ရ။ မုဟုိတ္ေရာဟီုေတွ္ အာဂတႏူဏံ စုိပ္အခါမြဲတၛဲ ျဇဟတ္ညးဍဳင္ ကြာန္ မြဲဟာန္ ေကုာံ ေဗာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ ဟလုိင္လႝု ေဇှာ္ေဇှာ္ လုပ္ကၜဳင္ေပÌဗၱဳိက္ သြက္အေခါင္ အရာညးတံမၢး အလႝုအသ႘ပှာန္ ဟြံသၸကာ၊ ဗြဲအေစာံ မဒးပေသာင္ကလးေထာံေလာဲ ေလာဲ နကႝု ရမဈာင္လြဟ္ပၜန္ရ။ ဨပႜဲအခိင္ ေဍံတံ ပေသာင္ကလးကၜဳင္ ျပဒၵညာတံဏံ အတုိင္နဲကဲေႀတံေတံပၜန္မၢး ညးဂၜးကဝ္ မပၱံကႝု အေမရိကာန္၊ ယူအာန္၊ အ႘ယူ မြဲဟာန္ ေကုာံ ဍဳင္မဆက္စပ္ဂမၜဳိင္ဂွ္ ညးတံေကတ္ ကၜဳင္အေရဝ္ သြက္ဂြံရပ္စပ္အာ လၱဴတၜအဝႝု တံ နကႝုနဲကဲ ႀကံင္င္မၛဳိဟ္ဟ္ ကၱဳႝဒွ္ကၜဳင္မာန္ ရ။ ဟီုမြဲနဲ ပၜန္မၢး သြက္ဂြံေသာင္ကလးေထာံ ျပဒၵညာတံဏံဂွ္ ႏူကႝုဂေကာံဂီုကၜဳီ ကံင္ၿဇ႘ ကုလသမဂၢတံ ေကတ္ ကၜဳင္တာလ်ဳိင္ ဒွ္ဂြံရ။ ဟီုသေရာပ္ေထာံမၢး ဥပမာဏံဂွ္ အလႝုအသ႘ ပှာန္တံ ဂြိင္ေဖက္ဆက္စပ္အာကႝု ဥပမာဍဳင္ ေလတ္ဗ်ာေတံ ဒွ္ဂြံရ။

မုဟုိတ္ေရာဟီုေတွ္ ပၜန္ဂတးညး ဍဳင္ကြာန္ ဂကူဍဳင္ေလတ္ဗ်ာတံဂွ္ ဟြံတုပ္ သဿဟ္ကႝု ညံင္ရဵ လပွ္က်ာ ပၜန္ဂတးဍဳင္တှဟ္ သၟာင္ရ။ ရမဈာင္လြဟ္ႁဗထတ္၊ ဆီပၚဍာ္ေဇြာဝ္ ကၱဳႝဒွ္ေဇှာ္ကႝုျဇဟတ္ စႝုကႝုညးဍဳင္ကြာန္တံ ဒးရပ္လြဟ္တဲုမွ ကလိဂြံေပÌအံင္ဇှးရ။ တဲုမြဲ သာ္ပၜန္ဂွ္ ႏူကႝုအ႐ီုအဗင္ေတဿင္ ဒပ္ပှာန္ ကၞင္က်ာ မဟာမိတ္တံ မပၱံကႝု ေအဂၤလိက္၊ အေမရိကာန္၊ ျပင္ေသတ္တံ ဘုိင္႐ီုဗင္ပန္ကႝု ပၜန္တဲု ေပÌဗၱဳိက္ဂွ္ အာစုိပ္ဒတဲုကၜဳင္ ေလာဲ ေလာဲကီုရ။

ဟုိတ္ဂွ္ရ အခိင္တၛဲဏံ အကာဲအ ရာေပÌဗၱဳိက္ဗၜးၐး သြက္ညးဍဳင္ကြာန္ မြဲဟာန္ ေကုာံ ေဗာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ သီုဖအုိတ္ဂွ္ ယဝ္ပ႙ုပတုပ္သဿဟ္ကႝု အကာဲအရာေပဲါဗၱဳိက္ ဂကူဍဳင္ေလတ္ဗ်ာ တံကီုမၢး ပၜန္ဂတးပ႙ုဂွ္ အာစုိပ္ဒတဲု ေလာဲေလာဲကီုေရာင္ေထင္ရ။ ပႜဲ(၂၁)ဗြဝ္ကၜံဏံ ကဿိန္ဍဳင္ဗၜးဗၜးၐးၐး ဟြံမြဲကႝု ေသှာတ္ဝ္တၜအဝႝုေဟင္ ညးဟလုိင္ ဒးစုိတ္ ဂၜဳိင္ရ။ ဟီုမြဲနဲပၜန္မၢး လၸာ္ဂၜံင္တရဵ အေခါင္ အရာမှိဟ္ မြဲဟာန္ ေကုာံ အေခါင္အရာ ညးဍဳင္ကြာန္ ေကာန္ဂကူတံဂွ္ေဟင္ရ ညးဂမၜဳိင္ကႝုကႜဳိပ္ ဂၜဳိင္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ကဿိန္ဍဳင္ပ႙ုဂွ္ ညံင္ဂြံဗၜးၐးျပဟ္ဟ္ ညံင္ဂၜးကဝ္တံ စုိတ္ဂြံလုပ္ ကၜဳင္ဂၜဳိင္င္ဂွ္ ပ႙ုဒးလုပ္ ေကၜာန္အာ ပၜန္ဂတးပ႙ု သၠာတ္တ္ျမဟ္ဟ္ ကဆံင္ပၜန္ဂတး ဍဳင္ညး တှဟ္သၟာင္ဂွ္ ေထက္ကီုရ။ ညံင္ရဵဂလာန္ ဥကၠဌေဇှာ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ''နာဲထဝ္မန္'' ဟီုလဝ္ဂွ္ရ ''ကဿိန္ဍဳင္ပ႙ုဂွ္ ညံင္ေဍံဂြံယႈက္ထဲု (ဝါ) ဂကူဗဿာတံ ညံင္ေဍံတံဂြံထဲုဂွ္ရ ပ႙ုဒး ေကၜာန္၊ ဒးပထဲုအာလဿဳိန္ရ။ ကဿိန္ဍဳင္ဏံယႈက္၊ ဂကူဗဿာတံထဲုမွ ျဇဟတ္ပ႙ုေဍံဂြံတဵတုိန္'' ဟီု မြဲနဲပၜန္မၢး ပ႙ုပထဲုကၜဳင္ ဍဳင္ကြာန္ကၱဴကၱာန္ ပဿတ္ပှာန္ေကၜာံထှာန္အာ အလုံ ဍဳင္မြဲမွ ညး စှးဂၜးကဝ္ မပၱံကႝု ကုလသမဂၢ ကံင္ၿဇ႘ဂီုကၜဳီ တံ ဂြံကၜဳင္ဘုိင္ ပေသာင္ကလးကႝုပ႙ု မာန္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ပ႙ုဒုင္သဇုိင္ကႝု နဲကဲပေရင္ဏံတဲု ႏူကႝု ဂေကာံဒပ္မဟာမိတ္ေကာန္ဂကူ UNFC တံ ညံင္ဂြံႀကံင္မၛဳိဟ္တုိန္ ပႜဲအခန္ဏံမာန္ ပဿိက္ေဇှာ္မံင္ရ။ ဣဏံဂွ္ ဒွ္မဟာဗ်ဴဟာပ႙ုမြဲ ရ။ တိဍာ္အာဲကဿာဲပ႙ုဂွ္ ပ႙ုေကတ္ေလပ္မၢး ႏြံဒဿံင္ပႜဲတဲပ႙ုရ။ သီုမန္ သီုကေရင္၊ သီုေခ်င္ သီုကေခ်င္၊ သီုကေရင္ဍာဲ၊ ေသံ၊ ရေခင္ဟြံ ေသွ္ မြဲဒၿမိပ္ဓဝ္ ပ႙ုတဝ္ေစှဟ္တုိန္မၢး ဂကူဗဿာ တံ ဒုင္ဟြံမာန္ ပ႙ုဒးကလိဂြံေဟင္ရ။

ေကှဟ္ - နာဲစိတၱတၜမန္

ဂ်ာေနဝ္ေခတ္ပ႙ု (ေလဿင္ - ၆၄)

December 2011