အတုိင္ဆႏၵညးဍဳင္ကြာန္တအ္ႏြံဂွ္ အေခါင္ဓမံက္ဟုီးဂး ဗၜးၐး ႏြံမၢး ဒွ္တဵေသှာတ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ရ။ ပႜဲကုႝ လိက္ကသုက္ အေခါင္အရာ မှိဟ္ဂၜးကဝ္ ေသာင္ထၞးလဝ္ဂွ္ ဇဿာပ္မှိဟ္ အေခါင္ဟုီဂးပၱဳိန္ထၞး၊ အေခါင္ ခ်ဴလိက္ ဗၜးဗၜးၐးၐးႏြံရ။
အတုိင္လိက္အေခါင္အရာ ပႜဲလိက္ကသုက္ဂွ္မၢး နကုႝပေရင္ ပလာပ္ပထုဲ ဟြံမြဲမြဲသာ္ အေခါင္ခ်ဴ ဟုီဂးပၱိဳန္ထၞး ဗၜးဗၜးၐးၐး ႏြံမံင္ သဿးဟြံက နကုႝနိႆဲ ပႜဲကုႝပ႐ုိင္ကုီ၊ လၛတ္ဂၜိဳက္ဂၜာဲ တင္နင္ကုီ၊ အေခါင္ ဒုင္တဲပ႐ုိင္ ေကုာံ အေခါင္ပၱိဳန္ထၞး ၾတးပ႐ုိင္ေလဝ္ ပါလုပ္မံင္ကုီရ။
ေခတ္ဝင္အဆက္ဆက္ ဟုိတ္ႏူကုႝ ပဿိက္စုိတ္ဇကု ဂံင္ပၱဳိန္ ထၞးလညာတ္၊ ဂံင္ဟုီဂးဂွ္တုဲ မှိဟ္တၜ ပညာဗြဲမဂၜဳိင္ မံက္ဂတဝ္ကၜဳင္ ကုီရ။ မှိဟ္တၜပညာတအ္ဏအ္ဂွ္ ပဿိက္စုိတ္ညးတအ္ေလဝ္ ဟုီပၱိတ္ ဂံင္ဂံင္တုဲ သြက္ညးဍဳင္ကြာန္တအ္ ညံင္ဂြံဂံင္ဟုီ ပၱဳိန္ထၞးဂွ္ေလဝ္ ဆဝ္မၛဳဟ္မံင္ကုီရ။ မှိဟ္တၜပညာ လၛဳႝဂွ္ သြက္ဂြံႏြံဓဝ္ဍာံဂွ္ ညးတအ္ဒုင္ ဂိတုဲ ပၱိဳန္ဓမံက္ထၞးကၜဳင္ကုီရ။
အေခါင္ဟုီဂးပၚပဲါ သၜးပြးဟုီဂွ္ အေခါင္ဒက္ပၱန္ဂေကာံ ဗၜးဗၜး ၐးၐးဒးႏြံ၊ အေခါင္သ႘ကၜ႘ ေကာံတက္ က်ာညးသကအ္ ပါလုပ္ကီုေရာင္ ဂြံအဓိပၸါယ္ သာ္ဝြံရ။ အေခါင္တအ္ဏအ္ဂွ္ ဒွ္႐ုိဟ္ကှက္ဇုတ္ေဇှာ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ေလဝ္ ဟုီဂြံရ။ ဒးဟုီမြဲနဲပၜန္မၢး ဣဏအ္ဂွ္ ဒွ္ဂုဏ္ဖုႝ ကုႝညးဍဳင္ကြာန္တအ္ အတုိင္ ဆႏၵညးတအ္ ညးဂြံဟုီ၊ ညးဂြံပၱိဳန္ထၞး ေတွ္ သြက္ညးတအ္ ဒွ္လက္သဏ္ ခုိဟ္မြဲကုီရ။ ရန္တဿံကုႝ ကဆံင္မှိဟ္ တအ္ ဂြံသၜဳင္တုိန္တုဲ အေခါင္တအ္ဏအ္ဂွ္ ပႜဲကုႝေသှာတ္ေသှာဝ္ ဥပေဒ ဒးႏြံေထက္ ကုီရ။ သဿဝ္အေခါင္အရာတအ္ဂွ္မွ မံက္တိတ္ကၜဳင္ ဂြံေကၜာန္ဗဒွ္တုိန္ ဂေကာံသမဂၢသဿာကေမၜာန္၊ သမဂၢ သဿာဝါဗၛ` သမဂၢ ကြးဘာတအ္ မဒွ္ရ။ ေဇတ္ေဇတ္ဂွ္ေတွ္ ပ႙ုတအ္ေလဝ္ ဒးေကၜာန္ ေထက္ မံင္ကုီ ရ။
ေဆင္စပ္ကုႝ ဒက္ပတန္ဂေကာံ ဗၜးဗၜးၐးၐးတုဲ ပႜဲကုႝလိက္ ကသုက္ အေခါင္အရာမှိဟ္ဂၜးကဝ္ဂွ္ ဓမံက္ထၞးလဝ္ ပႜဲကုႝပုိဒ္ (၂၀) ဂွ္ မဒွ္ရ။ ဆဂွ္သဿးဟြံက ပႜဲကုႝသမဂၢသဿာကေမၜာန္ဂၜးကဝ္ (ILO) ဓမံက္ ထၞးလဝ္ေတံကုီ၊ တုဲပၜန္ ပႜဲကုႝအေခါင္အရာ ေကာန္ကဿိန္ဍဳင္ ေကုာံ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ပုိဒ္ (၂၂) ေတံေလဝ္ ပါလုပ္မံင္ကုီရ။ ဍဳင္မြဲမြဲ သုင္ေစာဲ ေသှာတ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘မၢး ဒးႏြံကုႝအေခါင္ ဒက္ပတန္ဂေကာံ ဗၜးဗၜး ၐးၐးတုဲ အတုိင္ဆႏၵ ညးဍဳင္ကြာန္တအ္ႏြံပဿိက္ဂွ္ ဒးကုႝအေခါင္ေရာင္။ ဟုိတ္ဗုီဏအ္ဂွ္ ပႜဲကုႝေသှာတ္ ေသှာဝ္ဥပေဒေလဝ္ ဒးခ်ဴလဝ္ႏြံေဏာင္။
ပႜဲကုႝလိက္ကသုက္ အေခါင္အရာမှိဟ္ဂၜးကဝ္ ပုိဒ္ (၂၀) ဂွ္ေတွ္ ''ဇဿာပ္မှိဟ္ အေခါင္ဒက္ ပတန္ဂေကာံ ၐုိဟ္ၐုိဟ္ႀသိဳဟ္ႀသဳိဟ္ ႏြံ၊ ဆဂး ယဝ္ခါရ မှိဟ္ဂွ္ စုိတ္ဟြံလုပ္စမၢး ကုႝပါလုပ္အေတင္ (အဓမၼ) ဂွ္ ေကၜာန္ဟြံဂြံရ။''
ပႜဲကုႝအေခါင္အရာ ေကာန္ကဿိန္ဍဳင္ ေကုာံ ကဿိန္ဍဳင္ဂၜးကဝ္ ပုိဒ္(၂၂)ဂွ္ေလဝ္ ''(၁) ဇဿာပ္မှိဟ္ သြက္ဂြံစုႝဒှာ ကေမၜာန္ဇကုဂွ္ အေခါင္ဒက္ပတန္ သမဂၢသဿာကေမၜာန္ႏြံ၊ အေခါင္ပံင္ေတာဲကုႝ ပူဂႝုတှဟ္ဟ္ ဂမၜဳိင္ ေကုာံ ဒက္ဂေကာံ ဗၜးဗၜးၐးၐးႏြံရ။
(၂) ပႜဲဍဳင္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ဝြံ ပေရင္ဂီုကၜဳီ ေဆင္စပ္ကုႝကဿိန္ဍဳင္ (ဟြံေသင္) ညးဍဳင္ကြာန္တံ သြက္ အႏၱရာယ္ဟြံမြဲ၊ မှိဟ္တအ္ဂြံႏြံကုႝ ပေရင္သဟဇာတ၊ ပေရင္ထတ္ယုက္၊ ပြမထိင္ဒဝ္ေဒၢတ္ စရိတၱမှိဟ္ ေကုာံ သြက္ဂြံမင္မြဲအေခါင္သၜးပြးကႝု အေခါင္အရာမှိဟ္ဂမၜဳိင္တံဂွ္ ႏြံပဿိက္တဲု ပဲါႏူကႝု တင္ဗှတ္ဗၞတ္ ႏြံပဿိက္နကႝုေသှာဝ္ဥပေဒတဲု လၱဴအေခါင္အရာ တံဏံဂွ္ နကႝုတင္ဗှတ္ဗၞတ္ လႝုမြဲမွ ေဖ်ံစဿတ္ ဟြံဂြံရ။ ႏူကုႝဂေကာံရပ္လြဟ္ ေကုာံ ဂေကာံဗၜာဲသဿိင္တအ္ လၱဴသုင္ေစာဲဒုင္စသုိင္ အေခါင္အရာ ဏံဝြံ ပြမဗှတ္ဗၞတ္ နကုႝေသှာဝ္ဥပေဒတံဂွ္ ေဢာံပုိဒ္ဏံ ဟြံတာဒှာရ။
(၃) ေဢာံပုိဒ္ဏံဝြံ ပႜဲကုႝသှာံ(၁၉၄၈) အေခါင္ဒက္ပတန္ ဂေကာံဗြဲမဗၜးၐး ေကုာံ ကဿိန္ဍဳင္ တုပ္စုိတ္ ထၸက္လဝ္စဿတ္တဲ အေခါင္ ဒက္ပၱန္ဂေကာံ ေဆင္စပ္ကႝုမင္မြဲ ဂေကာံသဿာကေမၜာန္ဂၜးကဝ္ တံ ရန္တဿံတင္ဒုင္လ်ဳိင္တုပ္စုိတ္တံ ဂြံယအ္အာကီု၊ (ဟြံေသင္) ထိေခက္ အာကီုတံဂွ္ ပြမ ခ်ဴဓဇက္ နကႝုေသှာဝ္ဥပေဒ၊ ပြမဓမံက္ထၞး စကာဥပေဒတံဂွ္ ဟြံကႝုအေခါင္''ေရာင္ဂွ္ ဓမံက္ ထၞးလဝ္ ဗြဲမကၜးဖႜးရ။
အေခါင္ဒက္ပတန္ဂေကာံ ဗၜးဗၜးၐးၐးကုီ၊ အေခါင္ဟုီဂး ဓမံက္ထၞး ဗၜးဗၜးၐးၐးတအ္ ဟြံမြဲမၢး ဂြံဒွ္အာဂၜံင္တရဵ ေပဲါ႐ုဲမာဲတပ္တပ္ တးတးဂွ္ ဟြံမြဲရ။ ဟြံမြဲကုႝ ေပါဲ႐ုဲမာဲတပ္တပ္မၢး ပႜဲကုႝဒှာဲခ်ဴေသှာဝ္၊ ဓဇက္ေသှာဝ္ ႏူကုႝညးစှးပါလ႘မာန္ ေကုာံ ညးစှးစၜတ္ထဝ္တအ္ဂွ္ေတွ္ မှိဟ္ေဇှာ္တအ္ဏံ ဂြံခ်ဴဓဇက္ အတုိင္ပဿိက္စုိတ္ ညးဍဳင္ကြာန္တအ္ မြဲကဆံင္ဂွ္ ဒွ္ဟြံမာန္ရ။ အကာဲအရာ ခ်ဴဓဇက္လဝ္ ဗုီဂွ္ေတွ္ ဥပေဒတအ္ဂွ္ ညးဍဳင္ကြာန္တအ္ ဂြံသုင္ေစာဲနတဲနဇုိင္ ဟြံမြဲတုဲ ဂြံဗက္ အတုိင္ဥပေဒဂွ္ ဒွ္ဟြံမာန္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ညးဍဳင္ကြာန္တအ္ ေထက္ ဒးႏြံကုႝ အေခါင္ေကၜာန္ဗဒွ္ခ်႘ဒရာင္ သၜးပြးေထက္ရ။
ပႜဲကုႝေပဲါရုဲမာဲဝြံ ေဗာ္ဇှးအာဂွ္ေတွ္ ဂြံတုိန္ဒွ္ အလုႝအသ႘ဍာံ ကုီေလဝ္ ႏူကုႝ ေဗာ္ဒစုႝဒစးတအ္ဂွ္ ဒးခါတ္ကာဲမံင္ ကေမၜာန္အလုႝ အသ႘လဿိဳန္ရ။ တင္ခုိဟ္၊ တင္ယုတ္ေဒက္ အလုႝအသ႘တအ္ ေကၜာန္ အာကုီ၊ မူဝါဒ အလုႝအသ႘တအ္ကုီ ဂေကာံဒစုႝဒစးတအ္ဂွ္ အေခါင္ခါတ္ကာဲ (ဝါ) ေကာပ္ကာဲ ဒးႏြံေထက္ရ။ ပႜဲဍဳင္ေအဂၤလာန္ဝြံ ႏူကုႝအလုႝအသ႘တအ္ ကုႝၾသန္ဂိတု ကုဂေကာံဒစုႝဒစးတအ္တုဲ ႏြံမံင္ နကုႝသဿဝ္ေသှာဝ္ရ။ ေသှာတ္ေဗာ္ဂမၜိဳင္(ပါတီစံု) ခုိဟ္ေရာင္ဂွ္ ဓမံက္ ထၞးလဝ္ ပႜဲလိက္သဿးမၢး ဟြံဒွ္ကၜဳင္ နဇုိင္နတဲရ။ သုင္ေစာဲေသှာတ္ ေဗာ္ဂမၜိဳင္မွ ႏူကုႝဂေကာံ ဒစုႝဒစးတအ္ ဂေကာံဗၜးၐးတအ္ ဂြံတုိန္ အေခါင္သၜးပြးး ခ်႘ဒရာင္မာန္ရ။
ပေရင္အုပ္ဓုပ္ခုိဟ္ဟုီဂွ္ ႏြံဒံဿင္ပႜဲသဿဝ္တဲ ညးဂြံလဝ္အဝုႝတအ္ သဿးဟြံေသင္တဲု ညးစှးစၜတ္ထဝ္ဒစႝုဒစး ဟြံပါလုပ္ ပႜဲဂေကာံအလုႝအသ႘ ေကုာံ လၱဴေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဒစုႝဒစးတအ္ေလဝ္ တန္တဵဒဿံင္ကုီရ။ ပႜဲဍဳင္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ဝြံ လၸာ္မှိဟ္ဂၜဳိင္ဂွ္ရ ဂြံအေခါင္ဂၜိဳင္၊ လဿိဟ္မှိဟ္ ေအာန္ဂွ္ေတွ္ ဟြံဂြံအေခါင္ပုဟ္ဂွ္ ကဿာတ္လဒုႝ အေခါင္အရာ ဟြံဂြံရ။ လၸာ္မှိဟ္ေအာန္ဂွ္ေလဝ္ မြဲနဲဟြံေသင္မြဲနဲ သြက္ပေရင္စုႝဒှာ ညးတအ္ ဒးႏြံကုီရ။ လၸာ္မှိဟ္ေအာန္တအ္ေလဝ္ ဒးကုႝအေခါင္ စပ္ကုႝအေခါင္ ပၱဳိန္ထၞး၊ အေခါင္ဒစုႝဒစးတအ္ကုီရ။ ကုႝအေခါင္ လၸာ္မှိဟ္ဂၜဳိင္ သဿးဟြံက ဆႏၵလၸာ္မှိဟ္ေအာန္ တအ္ေလဝ္ စဿတ္သမၱီကုႝဂွ္ေလဝ္ ဒွ္႐ွ္သာ ဒ႘မဝ္ ကေရၿဇ႘ေရာင္။
ဂေကာံမှိဟ္ဝြံ သြက္ဂြံဍဳိက္ေပင္ကႝု ဓဝ္ေလာကပါလဂွ္ ႏြံပဿိက္ဗြဲေတဿင္ရ။ ကာလဂွ္မွ ပေရင္သၜးပြး တုပ္သဿဟ္၊ ေသှာတ္ ေသှာဝ္တုပ္သဿဟ္တအ္ႏြံမွ ဂြံဗၜးၐးႏူကုႝ ျပသှာကုီ၊ ပဋိပကၡတအ္ကုီရ။ ပႜဲကဿိန္ဍဳင္ဗဿာဝြံ ပှာန္ပႜဲဍဳင္ ေကုာံ ပေရင္ဗၜးၐးတံ ညံင္ရဵေကာေဒံ မံက္ကၜဳင္မြဲစြံဓဝ္တုဲ စႝုကႝုလဿဳဟ္ ပၜဳိတ္ဒဿံင္ ဟြံမာန္ဏီဟီုဂွ္ ဟုိတ္ႏူ အေခါင္အရာ ဟြံတုပ္သဿဟ္ေရာင္ ဒးဟီုရ။ ရံင္ေကတ္ဂေကာံ ေကာန္ဍဳင္အရင္ ရပ္လြဟ္တအ္ႏြံဒံဿင္ ဂၜဳိင္ကုႝဂေကာံဂွ္မၢး ဟုိတ္ႏူကုႝညးတအ္ အာတ္မိက္ဗၱဳိက္ေကတ္ဒဿံင္ သြက္ဂြံဂြံအေခါင္တုပ္သဿဟ္ ေကုာံ အ ေခါင္ပၱဳိန္ထၞးတအ္ မဒွ္ရ။
လၸာ္ဂေကာံမြဲမြဲ ဗက္စမုက္၊ ကုႝအေခါင္အရာဂၜဳိင္` မပၱံဗီု တအ္ဏအ္ ကတႝုဒွ္ကၜဳင္မၢး အၾကာဂေကာံ တအ္ဂွ္ စုိတ္ဟြံကိတ္ည႘ ညးသၠအ္ကုီ၊ ေထဲထၐုတ္ညးသကအ္ကုီ ကတႝုဒွ္ကၜဳင္တဲု စပ္ကုႝ ဍဳင္ကြာန္ေလဝ္ ဟြံညိင္ဝတ္ဂွ္ ဒွ္ကၜဳင္ရ။ ဇဿာပ္ေကာန္ဍဳင္ေကာန္ ကြာန္တအ္ဖအုိတ္ အေခါင္ဖန္ဗဒွ္ ကံကုသႝုညးတအ္ ညးတအ္ဖန္ ဖက္ေကတ္မာန္ ဒးႏြံရ။ ကာလဂွ္မွေလဝ္ ဂြံဒုင္စသုိင္ ပေရင္ေသှာဝ္ ဥပေဒအုပ္လဒံ (တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈ)မာန္ကၜဳင္ရ။
တုိင္ဆႏၵညးဍဳင္ကြာန္တအ္ႏြံဂွ္ အေခါင္ဓမံက္ဟုီးဂး ဗၜးၐး ႏြံမၢး ဒွ္တဵ ေသှာတ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ရ။ ပႜဲကုႝလိက္ကသုက္ အေခါင္အရာ မှိဟ္ဂၜးကဝ္ ေသာင္ထၞးလဝ္ဂွ္ ဇဿာပ္မှိဟ္ အေခါင္ဟုီဂးပၱဳိန္ထၞး၊ အေခါင္ ခ်ဴလိက္ ဗၜးဗၜးၐးၐးႏြံရ။
အတုိင္လိက္အေခါင္အရာ ပႜဲလိက္ကသုက္ဂွ္မၢး နကုႝပေရင္ ပလာပ္ပထုဲ ဟြံမြဲမြဲသာ္ အေခါင္ ခ်ဴဟုီဂးပၱိဳန္ထၞး ဗၜးဗၜးၐးၐး ႏြံမံင္ သဿးဟြံက နကုႝနိႆဲ ပႜဲကုႝပ႐ုိင္ကုီ၊ လၛတ္ဂၜိဳက္ဂၜာဲ တင္နင္ကုီ၊ အေခါင္ ဒုင္တဲပ႐ုိင္ ေကုာံ အေခါင္ပၱိဳန္ထၞး ၾတးပ႐ုိင္ေလဝ္ ပါလုပ္မံင္ကုီရ။
ေခတ္ဝင္အဆက္ဆက္ ဟုိတ္ႏူကုႝ ပဿိက္စုိတ္ဇကု ဂံင္ပၱဳိန္ ထၞးလညာတ္၊ ဂံင္ဟုီဂးဂွ္တုဲ မှိဟ္တၜပညာ ဗြဲမဂၜဳိင္ မံက္ဂတဝ္ကၜဳင္ ကုီရ။ မှိဟ္တၜပညာတအ္ဏအ္ဂွ္ ပဿိက္စုိတ္ညးတအ္ေလဝ္ ဟုီပၱိတ္ ဂံင္ဂံင္တုဲ သြက္ညးဍဳင္ကြာန္တအ္ ညံင္ဂြံဂံင္ဟုီ ပၱဳိန္ထၞးဂွ္ေလဝ္ ဆဝ္မၛဳဟ္မံင္ကုီရ။ မှိဟ္တၜပညာ လၛဳႝဂွ္ သြက္ဂြံ ႏြံဓဝ္ဍာံဂွ္ ညးတအ္ဒုင္ ဂိတုဲ ပၱိဳန္ဓမံက္ထၞးကၜဳင္ကုီရ။
အေခါင္ဟုီဂးပၚပဲါ သၜးပြးဟုီဂွ္ အေခါင္ဒက္ပၱန္ဂေကာံ ဗၜးဗၜး ၐးၐးဒးႏြံ၊ အေခါင္သ႘ကၜ႘ ေကာံတက္ က်ာညးသကအ္ ပါလုပ္ကီုေရာင္ ဂြံအဓိပၸါယ္ သာ္ဝြံရ။ အေခါင္တအ္ဏအ္ဂွ္ ဒွ္႐ုိဟ္ကှက္ ဇုတ္ေဇှာ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ေလဝ္ ဟုီဂြံရ~ ဒးဟုီမြဲနဲပၜန္မၢး ဣဏအ္ဂွ္ ဒွ္ဂုဏ္ဖုႝ ကုႝညးဍဳင္ကြာန္တအ္ အတုိင္ ဆႏၵညးတအ္ ညးဂြံဟုီ၊ ညးဂြံပၱိဳန္ထၞး ေတွ္ သြက္ညးတအ္ ဒွ္လက္သဏ္ ခုိဟ္မြဲကုီရ။ ရန္တဿံကုႝကဆံင္မှိဟ္ တအ္ ဂြံသၜဳင္တုိန္တုဲ အေခါင္တအ္ဏအ္ဂွ္ ပႜဲကုႝေသှာတ္ေသှာဝ္ ဥပေဒ ဒးႏြံေထက္ကုီရ။ သဿဝ္အေခါင္အရာတအ္ဂွ္မွ မံက္တိတ္ကၜဳင္ ဂြံေကၜာန္ဗဒွ္တုိန္ ဂေကာံ သမဂၢ သဿာကေမၜာန္၊ သမဂၢသဿာဝါဗၛ` သမဂၢ ကြးဘာတအ္ မဒွ္ရ။ ေဇတ္ေဇတ္ ဂွ္ေတွ္ ပ႙ုတအ္ေလဝ္ ဒးေကၜာန္ ေထက္ မံင္ကုီရ။
ေဆင္စပ္ကုႝ ဒက္ပတန္ဂေကာံ ဗၜးဗၜးၐးၐးတုဲ ပႜဲကုႝလိက္ ကသုက္ အေခါင္အရာ မှိဟ္ဂၜးကဝ္ဂွ္ ဓမံက္ထၞးလဝ္ ပႜဲကုႝပုိဒ္ (၂၀) ဂွ္ မဒွ္ရ။ ဆဂွ္သဿးဟြံက ပႜဲကုႝသမဂၢသဿာကေမၜာန္ဂၜးကဝ္ (ILO) ဓမံက္ ထၞးလဝ္ေတံကုီ၊ တုဲပၜန္ ပႜဲကုႝအေခါင္အရာ ေကာန္ကဿိန္ဍဳင္ ေကုာံ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ပုိဒ္ (၂၂) ေတံေလဝ္ ပါလုပ္မံင္ကုီရ။ ဍဳင္မြဲမြဲ သုင္ေစာဲ ေသှာတ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘မၢး ဒးႏြံကုႝအေခါင္ ဒက္ပတန္ဂေကာံ ဗၜးဗၜး ၐးၐးတုဲ အတုိင္ဆႏၵ ညးဍဳင္ကြာန္တအ္ႏြံပဿိက္ဂွ္ ဒးကုႝအေခါင္ေရာင္။ ဟုိတ္ဗုီဏအ္ဂွ္ ပႜဲကုႝေသှာတ္ေသှာဝ္ဥပေဒေလဝ္ ဒးခ်ဴလဝ္ႏြံေဏာင္။
ပႜဲကုႝလိက္ကသုက္ အေခါင္အရာမှိဟ္ဂၜးကဝ္ ပုိဒ္ (၂၀) ဂွ္ေတွ္ ''ဇဿာပ္မှိဟ္ အေခါင္ဒက္ပတန္ ဂေကာံ ၐုိဟ္ၐုိဟ္ႀသိဳဟ္ႀသဳိဟ္ ႏြံ၊ ဆဂး ယဝ္ခါရ မှိဟ္ဂွ္ စုိတ္ဟြံလုပ္စမၢး ကုႝပါလုပ္အေတင္ (အဓမၼ)ဂွ္ ေကၜာန္ဟြံဂြံရ။''
ပႜဲကုႝအေခါင္အရာ ေကာန္ကဿိန္ဍဳင္ ေကုာံ ကဿိန္ဍဳင္ဂၜးကဝ္ ပုိဒ္(၂၂)ဂွ္ေလဝ္ ''(၁) ဇဿာပ္မှိဟ္ သြက္ဂြံစုႝဒှာ ကေမၜာန္ဇကုဂွ္ အေခါင္ဒက္ပတန္ သမဂၢသဿာကေမၜာန္ႏြံ၊ အေခါင္ပံင္ေတာဲကုႝ ပူဂႝု တှဟ္ဟ္ဂမၜဳိင္ ေကုာံ ဒက္ဂေကာံ ဗၜးဗၜးၐးၐးႏြံရ။
(၂) ပႜဲဍဳင္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ဝြံ ပေရင္ဂီုကၜဳီ ေဆင္စပ္ကုႝကဿိန္ဍဳင္ (ဟြံေသင္) ညးဍဳင္ကြာန္တံ သြက္ အႏၱရာယ္ဟြံမြဲ၊ မှိဟ္တအ္ဂြံႏြံကုႝ ပေရင္သဟဇာတ၊ ပေရင္ထတ္ယုက္၊ ပြမထိင္ဒဝ္ ေဒၢတ္စရိတၱ မှိဟ္ ေကုာံ သြက္ဂြံမင္မြဲအေခါင္သၜးပြးကႝု အေခါင္အရာမှိဟ္ဂမၜဳိင္တံဂွ္ ႏြံပဿိက္တဲု ပဲါႏူကႝုတင္ဗှတ္ဗၞတ္ ႏြံပဿိက္နကႝုေသှာဝ္ဥပေဒတဲု လၱဴအေခါင္အရာ တံဏံဂွ္ နကႝုတင္ဗှတ္ဗၞတ္ လႝုမြဲမွ ေဖ်ံစဿတ္ ဟြံဂြံရ။ ႏူကုႝဂေကာံရပ္လြဟ္ ေကုာံ ဂေကာံဗၜာဲသဿိင္တအ္ လၱဴသုင္ေစာဲဒုင္စသုိင္ အေခါင္အရာ ဏံဝြံ ပြမဗှတ္ဗၞတ္ နကုႝေသှာဝ္ဥပေဒတံဂွ္ ေဢာံပုိဒ္ဏံ ဟြံတာဒှာရ။
(၃) ေဢာံပုိဒ္ဏံဝြံ ပႜဲကုႝသှာံ(၁၉၄၈) အေခါင္ဒက္ပတန္ ဂေကာံဗြဲမဗၜးၐး ေကုာံ ကဿိန္ဍဳင္ တုပ္စုိတ္ ထၸက္လဝ္စဿတ္တဲ အေခါင္ ဒက္ပၱန္ဂေကာံ ေဆင္စပ္ကႝုမင္မြဲ ဂေကာံသဿာကေမၜာန္ ဂၜးကဝ္တံ ရန္ တဿံတင္ဒုင္လ်ဳိင္တုပ္စုိတ္တံ ဂြံယအ္အာကီု၊ (ဟြံေသင္) ထိေခက္ အာကီုတံဂွ္ ပြမခ်ဴဓဇက္ နကႝု ေသှာဝ္ဥပေဒ၊ ပြမဓမံက္ထၞး စကာဥပေဒတံဂွ္ ဟြံကႝုအေခါင္''ေရာင္ဂွ္ ဓမံက္ ထၞးလဝ္ ဗြဲမကၜးဖႜးရ။
အေခါင္ဒက္ပတန္ဂေကာံ ဗၜးဗၜးၐးၐးကုီ၊ အေခါင္ဟုီဂး ဓမံက္ထၞး ဗၜးဗၜးၐးၐးတအ္ ဟြံမြဲမၢး ဂြံဒွ္အာဂၜံင္တရဵ ေပဲါ႐ုဲမာဲတပ္တပ္ တးတးဂွ္ ဟြံမြဲရ။ ဟြံမြဲကုႝ ေပါဲ႐ုဲမာဲတပ္တပ္မၢး ပႜဲကုႝဒှာဲခ်ဴေသှာဝ္၊ ဓဇက္ေသှာဝ္ ႏူကုႝညးစှးပါလ႘မာန္ ေကုာံ ညးစှးစၜတ္ထဝ္တအ္ဂွ္ေတွ္ မှိဟ္ေဇှာ္တအ္ဏံ ဂြံခ်ဴဓဇက္ အတုိင္ပဿိက္စုိတ္ ညးဍဳင္ကြာန္တအ္ မြဲကဆံင္ဂွ္ ဒွ္ဟြံမာန္ရ။ အကာဲအရာ ခ်ဴဓဇက္လဝ္ ဗုီဂွ္ေတွ္ ဥပေဒတအ္ဂွ္ ညးဍဳင္ကြာန္တအ္ ဂြံသုင္ေစာဲနတဲနဇုိင္ ဟြံမြဲတုဲ ဂြံဗက္ အတုိင္ဥပေဒဂွ္ ဒွ္ဟြံမာန္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ညးဍဳင္ကြာန္တအ္ ေထက္ ဒးႏြံကုႝ အေခါင္ေကၜာန္ဗဒွ္ခ်႘ဒရာင္ သၜးပြးေထက္ရ။
ပႜဲကုႝေပဲါရုဲမာဲဝြံ ေဗာ္ဇှးအာဂွ္ေတွ္ ဂြံတုိန္ဒွ္ အလုႝအသ႘ဍာံ ကုီေလဝ္ ႏူကုႝေဗာ္ဒစုႝဒစးတအ္ဂွ္ ဒးခါတ္ကာဲမံင္ ကေမၜာန္အလုႝ အသ႘လဿိဳန္ရ။ တင္ခုိဟ္၊ တင္ယုတ္ေဒက္ အလုႝအသ႘တအ္ ေကၜာန္ အာကုီ၊ မူဝါဒ အလုႝအသ႘တအ္ကုီ ဂေကာံဒစုႝဒစးတအ္ဂွ္ အေခါင္ခါတ္ကာဲ (ဝါ) ေကာပ္ကာဲ ဒးႏြံေထက္ရ။ ပႜဲဍဳင္ေအဂၤလာန္ဝြံ ႏူကုႝအလုႝအသ႘တအ္ ကုႝၾသန္ဂိတု ကုဂေကာံဒစုႝဒစး တအ္တုဲ ႏြံမံင္ နကုႝသဿဝ္ေသှာဝ္ရ။ ေသှာတ္ေဗာ္ဂမၜိဳင္(ပါတီစံု) ခုိဟ္ေရာင္ဂွ္ ဓမံက္ ထၞးလဝ္ ပႜဲလိက္သဿးမၢး ဟြံဒွ္ကၜဳင္ နဇုိင္နတဲရ။ သုင္ေစာဲေသှာတ္ ေဗာ္ဂမၜိဳင္မွ ႏူကုႝဂေကာံ ဒစုႝဒစး တအ္ ဂေကာံဗၜးၐးတအ္ ဂြံတုိန္ အေခါင္သၜးပြးး ခ်႘ဒရာင္မာန္ရ။
ပေရင္အုပ္ဓုပ္ခုိဟ္ဟုီဂွ္ ႏြံဒံဿင္ပႜဲသဿဝ္တဲ ညးဂြံလဝ္အဝုႝတအ္ သဿးဟြံေသင္တဲု ညးစှးစၜတ္ထဝ္ဒစႝုဒစး ဟြံပါလုပ္ ပႜဲဂေကာံအလုႝအသ႘ ေကုာံ လၱဴေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဒစုႝဒစးတအ္ေလဝ္ တန္တဵဒဿံင္ကုီရ။ ပႜဲဍဳင္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ဝြံ လၸာ္မှိဟ္ဂၜဳိင္ဂွ္ရ ဂြံအေခါင္ဂၜိဳင္၊ လဿိဟ္မှိဟ္ ေအာန္ဂွ္ေတွ္ ဟြံဂြံအေခါင္ပုဟ္ဂွ္ ကဿာတ္လဒုႝ အေခါင္အရာ ဟြံဂြံရ။ လၸာ္မှိဟ္ေအာန္ဂွ္ေလဝ္ မြဲနဲဟြံေသင္မြဲနဲ သြက္ပေရင္စုႝဒှာ ညးတအ္ ဒးႏြံကုီရ။ လၸာ္မှိဟ္ေအာန္တအ္ေလဝ္ ဒးကုႝအေခါင္ စပ္ကုႝအေခါင္ ပၱဳိန္ထၞး၊ အေခါင္ဒစုႝဒစးတအ္ကုီရ။ ကုႝအေခါင္ လၸာ္မှိဟ္ဂၜဳိင္ သဿးဟြံက ဆႏၵလၸာ္မှိဟ္ေအာန္ တအ္ေလဝ္ စဿတ္သမၱီ ကုႝဂွ္ေလဝ္ ဒွ္႐ွ္သာ ဒ႘မဝ္ ကေရၿဇ႘ေရာင္။
ဂေကာံမှိဟ္ဝြံ သြက္ဂြံဍဳိက္ေပင္ကႝု ဓဝ္ေလာကပါလဂွ္ ႏြံပဿိက္ဗြဲေတဿင္ရ။ ကာလဂွ္မွ ပေရင္သၜးပြး တုပ္သဿဟ္၊ ေသှာတ္ ေသှာဝ္တုပ္သဿဟ္တအ္ႏြံမွ ဂြံဗၜးၐးႏူကုႝ ျပသှာကုီ၊ ပဋိပကၡတအ္ကုီရ။ ပႜဲကဿိန္ဍဳင္ ဗဿာဝြံ ပှာန္ပႜဲဍဳင္ ေကုာံ ပေရင္ဗၜးၐးတံ ညံင္ရဵေကာေဒံ မံက္ကၜဳင္မြဲစြံဓဝ္တုဲ စႝုကႝုလဿဳဟ္ပၜဳိတ္ဒဿံင္ ဟြံ မာန္ဏီဟီုဂွ္ ဟုိတ္ႏူ အေခါင္အရာ ဟြံတုပ္သဿဟ္ေရာင္ ဒးဟီုရ။ ရံင္ေကတ္ဂေကာံေကာန္ဍဳင္ အရင္ ရပ္လြဟ္တအ္ႏြံဒံဿင္ ဂၜဳိင္ကုႝဂေကာံဂွ္မၢး ဟုိတ္ႏူကုႝညးတအ္ အာတ္မိက္ဗၱဳိက္ေကတ္ဒဿံင္ သြက္ဂြံဂြံ အေခါင္တုပ္သဿဟ္ ေကုာံ အ ေခါင္ပၱဳိန္ထၞးတအ္ မဒွ္ရ။
လၸာ္ဂေကာံမြဲမြဲ ဗက္စမုက္၊ ကုႝအေခါင္အရာဂၜဳိင္` မပၱံဗီု တအ္ဏအ္ ကတႝုဒွ္ကၜဳင္မၢး အၾကာဂေကာံ တအ္ဂွ္ စုိတ္ဟြံကိတ္ည႘ ညးသၠအ္ကုီ၊ ေထဲထၐုတ္ညးသကအ္ကုီ ကတႝုဒွ္ကၜဳင္တဲု စပ္ကုႝ ဍဳင္ ကြာန္ေလဝ္ ဟြံညိင္ဝတ္ဂွ္ ဒွ္ကၜဳင္ရ။ ဇဿာပ္ေကာန္ဍဳင္ေကာန္ ကြာန္တအ္ဖအုိတ္ အေခါင္ဖန္ဗဒွ္ ကံကုသႝုညးတအ္ ညးတအ္ဖန္ ဖက္ေကတ္မာန္ ဒးႏြံရ။ ကာလဂွ္မွေလဝ္ ဂြံဒုင္စသုိင္ ပေရင္ေသှာဝ္ ဥပေဒအုပ္လဒံ (တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈ) မာန္ကၜဳင္ရ။
ညးပၲဳိန္ထၞး - ဇနဲ
(ဂ်ာေနဝ္ေခတ္ပ႙ု (ေလဿင္-၆၂)၊ ဂိတုေဂ်ာန္ ၂၀၁၁)
0 တၜ ဟီုဂလာန္ပၚပဲါလဝ္ ဒှာဲဏအ္ရ:
Post a Comment