ပႜဲဂၜးကဝ္ပ႙ုဏံ ဂကူမှိဟ္တံဗြဲမဂၜိဳင္ ဂြံသၸဒတဵ ဒဿံင္ ၐုိဟ္ဟ္ၾသိဳဟ္ဟ္ တသုိက္စုိတ္ တသုိက္ ကာယလဿိဳန္ကာလဟီုဂွ္ ဒဿာႏူဂုဏ္ ပေရင္ စႝုဒှာဂီုကၜီဳ (ဝါ) ဒဿာႏူအေခါင္အရာမှိဟ္ ဍိဳက္ေပင္သၜဲလးဒဿံင္အုိတ္ရ။
ဂကူ ေကုာံ ေဗာ္ညးဍဳင္ကြာန္တံမြဲမြဲဂွ္ေလဝ္ ဟုိတ္ႏူဟြံမြဲကႝု ပေရင္စႝုဒှာဂီုကၜဳီတံဂွ္ကီုတဲု ဒးစာ္စႜးအာ ႏူအေခါင္အရာမှိဟ္တံဂွ္တဲု ဒွ္ဟုိတ္သြက္ေသၢာံလီုလာ္ စာ္ေထာင္ေကၜံကၜက္အာ အဓာန္ဂတေတံရႏြံ။ အခိင္တၛဲဏံ ပ႙ုတံထပ္သၛ႘ဂၜိပ္ရံင္အာ လၸာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာပ႙ုပၜန္မၢး ဗီုအလႝုအသ႘ပှာန္ နအဖ တံ ေဗၢတ္ကၜဳင္မတ္ ေဝင္ကၜဳင္ဍာ္ပလာဲျပယ်ာဲ ပႜဲေပဲါ႐ဲုမာဲ(၂၀၁၀)သှာံတဲုကၜဳင္ဂွ္ ဂြံဆႝုေကတ္ ဗြဲမဂၜိဳင္ဂၜင္ ရ။ ႏူ(၁၉၆၂)သှာံေတံစ ဗႝုေနေဝန္ သီကၜဳင္အဝႝုတဲုဂွ္ စပ္ကႝုျပဒၵညာ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဂွ္ မုေလဝ္ေသာင္ကလးကႝု ဟြံမာန္ဏီဖိုဟ္တဲု ဆက္တဲု တၜအဝႝုအလႝုအသ႘ပှာန္တံ မိက္ဂြံလှိန္ဗပိန္ပေလံဒဿံင္ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္ တံဏီဖုိဟ္ရ။ မိက္ဂြံေျဂာပ္ပဠာံဗဇးေကၜံ ဒုဟ္(၁၉၈၈)ေတံတဲု ေကၜာန္ဗဒွ္ကႝုေပဲါ႐ဲုမာဲ (၁၉၉၀)ေတံရ။ ပႜဲေပဲါ႐ဲုမာဲ (၁၉၉၀)ဂွ္ ဗီုဇကုခ်ိင္လဝ္ဂွ္ သဿိင္စဿတ္တဲုဒးက်အာ ဂေကာံေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရျဇ႘ေကာန္ဂကူ (NLD) တံဂွ္တဲု တက္ပ လီုေထာံသြဟ္ ပႜဲေပဲါ႐ဲုမာဲ(၁၉၉၀) ေတံဂွ္ရ။ ဒဿာႏူတက္ပလီုေထာံသြဟ္ ပႜဲေပဲါ႐ဲုမာဲ (၁၉၉၀)ဂွ္ရ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဒးဒုင္ဓ႐ုိဟ္ကႝု ဂေကာံကုလသမဂၢ ညးဂၜးကဝ္တံ ဘဲဟြံသာရ။ အၾကာဂကူ ေကာန္ဍဳင္အရင္ဂွ္ေလဝ္ မုက္မတ္ ဒးကဝ္ကၜဳင္ ပႜဲဒှာဲေပဲါ႐ဲုမာဲဂွ္ကီုရ။ ဟုိတ္ေကၜာန္ဗဒွ္ဏာ ေပဲါ႐ဲုမာဲ(၁၉၉၀)ေတံ ဟြံအံင္ဇှးကၜဳင္ဂွ္ရ သှာံ(၂၀၁၀) တဲုကၜဳင္ဏံဂွ္ နကႝုေစဝ္ေပှာန္ေတင္ေတင္ေသှာဝ္ေစွ္ေစွ္ ဓရိတ္ထဓရတ္လဝ္ ဂေကာံေဗာ္ဒစႝုဒစး ေကာန္ဍဳင္ အရင္တံတဲု ေကၜာန္ဗဒွ္ဏာေပဲါ႐ဲုမာဲ(၂၀၁၀)မြဲ တဲုအာကွ္ကွ္ ဟဂွ္ရေသင္ဟာ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ နနဲသာ္ဏံ တၜအဝႝု အလႝုအသ႘ပှာန္တံ မြဲနဲကႝုမြဲနဲ၊ မြဲဗီုကႝုမြဲဗီု ေဗၢတ္ကၜဳင္မတ္ ေဝင္ကၜဳင္ဍာ္ပလာဲျပယ်ာဲ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္အလီ လၱဴဂေကာံမွာဇန္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ ဗြဲမဂၜိဳင္ဂၜင္ရ။ အလႝုအသ႘ပှာန္တံဂွ္ ေဗၢတ္ကၜဳင္မတ္ညးဍဳင္ကြာန္ဂွ္မြဲဗီု၊ ပၚကေရက္ထကးေထာံဆီ အၾကာဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္ဂွ္ေလဝ္ မြဲသာ္တဲု ျပဝဏံဂွ္ ဒွ္ျပဝလက္သန္ ဟြံခုိဟ္ လၱဴေကာန္ဍဳင္အရင္တံမြဲရ။ အာဂတႏူဏံ ဗီုလႝုအလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဆက္ကြာ္ ဖန္ဇန္ဂစုိတ္ကမၜက္ ဂကူေကာန္ဍဳင္ အရင္တံပၜန္ေရာဂွ္ ေဍံတံဂၜာဲမံင္သြဟ္ဖုိဟ္ရ။
ပႜဲေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ပ႙ု ပ႙ုထပ္ကေလင္သၛ႘ဂၜိပ္ ရံင္အာပၜန္မၢး ဂြံဆႝုေကတ္ ေဖနေဖနံင္ကီုရ။ ဒဿာႏူေပဲါ႐ဲုမာဲ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ေကၜာန္ဗဒွ္ဏာလဝ္တဲု ေဗာ္မန္ပ႙ု မြဲေႏွံမြဲကႜိဳပ္၊ မြဲေႏွံမြဲေဗာ္၊ မြဲေႏွံမြဲဂေကာံ ကိႜဳပ္ပၚတိတ္ဒဿံင္ ဗီုညးကႝုညးအုိတ္ရ။ လၛႝဳဟီုဂွ္ ဂြံညိေကတ္ညိ ရန္တဿံတဲု လုပ္႐ဲုမာဲကေရာံ နအဖရ။ လၛႝဳဟီုဂွ္ ပ႙ုတံဆက္တဲု ဒစႝုဒစးအာရ။ လၛႝဳဟီုဂွ္ ပ႙ုစကာမူဝါဒ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ၐါမုက္တဲု လုပ္အာေပဲါဗတိုက္ မဒွ္ရ။ ဆဂး ဗီုလႝုဟီုဟီု ရ ေပဲါ႐ဲုမာဲ (၂၀၁၀)ဟီုဂွ္ တဲုဒွ္အာ အတုိင္အလႝုအသ႘ပှာန္တံ စ႘ဇန္လဝ္ဂွ္ရေသင္ဟာ။ ညးမဇှးလဝ္မာဲ အခိင္တၛဲဏံ အလႝုအသ႘တဿိဟီုဂွ္ အယာံမာတ္ယဿဳေဟင္ ျပံင္လွာဲမံင္တဲု ၐုိတ္ေဗၢတ္ေဝင္မတ္ ညးဂၜးကဝ္ ေကုာံ ညးဍဳင္ကြာန္ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာတံဓဝ္ေဟင္ရ။ နကႝုေသှာဝ္ဝါဒ အုပ္ဓုပ္ဍဳင္ဗဿာေၾတံဂွ္ေဟင္ ဆက္တဲုေဍံတံအုပ္ဓုပ္အာပၜန္ရ။ ၐုိန္ရ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဟီုမံင္ဂးမံင္ ေကၜာန္ဗဒွ္ကႝုေပဲါ႐ဲုမာဲ သၜးသၜးပြးပြး နဒဒွ္ဗဗြဲဓဝ္မြဲတဲု ဒက္ပၱန္ကဿိန္ဍဳင္ဒ႘မဝ္ကေရျဇ႘ သြက္ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံကီုေလဝ္ ညိဓဝ္မွၾကက္႐ွ္သာေဍံ ဟြံမြဲကၜဳင္လးလးရ။ အယာံမာတ္ ဟီုလဝ္ကႝုပါင္တဲု ဇုိတ္ေထာံကႝုဇုိင္ဓဝ္ေဟင္ရ။ ညးဍဳင္ကြာန္ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံဂွ္ စႝုကႝုတၛဲဏံဏီ ဒွ္မံင္ဍိက္ကဝ္လဝ္န႘ အလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတံ ဖုိဟ္ဏီရ။ စုိတ္ဓာတ္အလႝုအသ႘ ပှာန္ဗဿာတံ တၛဲဏံဂွ္ ဟုိတ္ႏူကႝုဒွ္မံင္ အတၱဝါဒအေစာဲ အလာံမံင္ကႝု ဒှာဲဗြ႘ဗြိဳင္ဍိက္သၠအ္ရဲပုိန္ျဒပ္တံဂွ္ ဂၜိဳင္ကႝုဗီုဂၜိဳင္ကႝုသာ္တဲု ႁဇိဳဂြံပလွ္ေထာံ အဝႝုႏူတဲ ေလာဲေလာဲမာန္ရ။
အလႝုအသ႘ပှာန္တံဂွ္ အေဃာဂစာန္ဗတိုက္ဖအးဒဿံင္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ မဒွ္ရ။ ေကာံမံင္ညံင္ဂြံျပး၊ ည႘မံင္ ညံင္ဂြံထကးဂွ္ ဒွ္ျပယ်ာဲအလီ အလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတံတၛဲဏံရ။ ဒဿာႏူကႜိဳပ္သကိုပ္ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံ ဝိဝိင္ ဝုိတ္တၜိင္ဒဿံင္ ျပယာဲအလီ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ အလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတံ ဗီုဏံဂွ္ရ ကႜိဳပ္သကုိပ္တံ လညာတ္ပၚျပးဇးဒဿံင္ ညးသၠအ္ရ။ ျဇဟတ္ည႘သာမြဲ ဗေဒါမ္သ႐ုိဟ္ေထာံ ဒႝုတဿံသိႏၷရာဇ္မာန္ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဒုင္ေကတ္လညာတ္ဝြံတဲု ညံင္ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္ ညးမြဲကႝုညးမြဲ ဟြံဂြိဳအ္ဓဝ္ည႘သာဂွ္ ဇဿာပ္ပ္ဒှာဲအလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဗက္ထပက္ဒဿံင္ ကၜာ္လဿိဳန္ရ။ ဟုိတ္လညာတ္ဝြံတဲု ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံ ဒးေဆာံေလင္ကၜဳင္ ဗြဲမဂၜိဳင္ဂၜင္ ရ။ ေလာန္ကၜဳင္မြဲအခိင္ေတံ ဝင္ပၜန္ဂတး ဂကူကေရင္ဂွ္ ပ႙ုတံထပ္တဲု သၛ႘ဂၜိပ္ရံင္အာညိ။ ဒဿာႏူအလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတံ ပၚကေရက္ထကး ေထာံဆီ နကႝုပေရင္ဘာသာသက္က္ေဟင္တဲု အခိင္တၛဲဏံ ဂကူကေရင္ တံ ဒးေဆာံေလင္ကၜဳင္ တဲုရေသင္ဟာ။ ဂကူတၜအဝႝုပှာန္ဗဿာတံေဖက္အုိတ္ အၾကာဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံဟီုဂွ္ ျဇဟတ္ဓဝ္ည႘သာ မြဲရ။ ျဇဟတ္ပုိန္ျဒပ္ဂကူ မပၱံကႝု လြဟ္လနက္ႏြံဂၜိဳင္ သြက္ဒပ္ပှာန္တံကီုေလဝ္ ဓဝ္ည႘သာလၱဴဂကူဂွ္ ယဝ္ဟြံမြဲမၢး ႁဇိင္ဂြံေကတ္ဇှး လၱဴသှတံမာန္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ မြဲနဲကႝုမြဲနဲ၊ မြဲဗီုကႝုမြဲဗီု၊ မြဲအေခတ္ကႝုမြဲအေခတ္ ညံင္ဂကူ ေကာန္ဍဳင္ အရင္တံ ဟြံဂြိဳအ္ဓဝ္ည႘သာဂွ္ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဗက္ထပက္မံင္ကၜာ္လဿိဳန္ေရာင္ဂွ္ ကႝုကၜးစုိတ္ညိ။
ပစၥဳပၸန္ပကတိ႐ုပ္ဏံ ကၜာ္အလႝုအသ႘ ဟပၜဳပ္နင္လဝ္ ပႜဲအၾကာေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ပ႙ုဂွ္ ဂြံဆႝုေကတ္ျပာျပာ ကတ္တ္မာန္ကီုရ။ သှာံဂိတုတဲုကၜဳင္ေတံဂွ္ ဂေကာံဇုတ္ဓရံင္ဂကူမန္(MAU) ေဖ်ံတင္သၢဳတ္သြာတ္ ဟြံဒုင္လုပ္႐ဲုမာဲ ကေရာံအလႝုအသ႘ပှာန္တံတဲု အေဃာအ႐ီုeကာန္ဂကူမန္တံ စိန္ဝုန္မံင္ကႝု တင္သၢဳတ္သြာတ္ဂေကာံ(MAU) ဂွ္ မြဲခ်ိဳန္ခဏဟြံဂတာပ္ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ထပ္ထပက္နင္ကၜာ္ လေလာင္ၾတးပၱိတ္ဏာ ကႝုအေခါင္ပံက္ေဗာ္ ပေရင္ ဍဳင္ကြာန္မန္တဿိ သြက္ေသၢာံဒုင္လုပ္႐ဲုမာဲ ပႜဲဗြိဳင္ေသှာဝ္ေဍံတံရ။ တဲုမြဲသာ္ပၜန္ဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ကယ်ာန္တးပဲါေထာံ အတုိင္လညာတ္သမၱီ ေစှာန္အလႝုအသ႘ပှာန္ မပၱံကႝုဒပ္ပှာန္မင္ပယ်ဳႝ၊ မင္ကြာန္တံဂွ္တဲု ေဍံတံထပ္ေကာ္ ဘိက္နင္ ေကာန္ေဗာ္မေဒံါဇူႏူ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ၊ ေကာန္ေဗာ္ကႜိဳပ္ပၚတိတ္တံဂွ္ကီုတဲု ဆက္သ႘ကၜ႘ကၜဳင္ စပ္ကႝုဒပ္ပှာန္ မင္ပယ်ဳႝ၊ မင္ကြာန္ပၜန္ရ။ ဣဏံဂွ္ ဂၜိဳင္ကႝုဂကူ၊ ဂၜိဳင္ကႝုနဲ ေဍံတံပၚကေရက္ ထကးေထာံ အၾကာကႜိဳပ္သကုိပ္ ေဗာ္ မန္ မြဲကႝုမြဲရေသင္ဟာ။ ကေမၜာန္အလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတံ မယုတ္မာပပ္ပ႘ အၾကာဂကူပ႙ုမန္ဂွ္ ဇဿာပ္ကႜိဳပ္သကုိပ္ေဗာ္ မန္ ဝုိတ္စဟြံေထက္ရ။ ပႜဲအရာဏံ ဂပ္ဂဝ္ဒးခ်ပ္ဗၥာ ဂၜိဳင္င္ကႝုဝါရ။
တဲုကၜဳင္ေတံဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ေကုာံ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရျဇ႘ ေကာန္ဂကူမန္ ပံင္ေတာဲလွာဲဂတးလညာတ္ ဒွ္ကၜဳင္မြဲပေဠာပ္တဲု ဆဂွ္သဿးဟြံကဏီ ေဗာ္ဂေကာံဒစႝုဒစး ရပ္လြဟ္(၆)ဂကူဂွ္ေလဝ္ မံက္ဂတဝ္ဒက္ပတန္ ကၜဳင္ကီုရ။ ပႜဲအရာဏံဂွ္ ဒွ္အရာအလႝုအသ႘ ပှာန္တံ ဒးစြံသတိေဇှာ္ေဇှာ္မြဲကီုရ။ လဿဳဟ္ဂွ္ ဒွ္မံင္အခိင္ အသိင္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဗဿာတံဍိဳန္လ်မံင္တဲု ျဇဟတ္ဂေကာံညးဍဳင္ကြာန္ဂွ္ ေဍံတံဟြံမာန္ကၜာေလဝ္ ျဇဟတ္အဝႝု ပှာန္ေဍံတံ ညံင္ဂြံတန္ၾကန္အာ အၾကာဂေကာံညးဍဳင္ကြာန္တံပၜန္ဂွ္ ေဍံတံဆက္ဂစာန္မံင္ဖုိဟ္ရ။ လဿဳဟ္ဂွ္ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရျဇ႘အလုံရးမန္ တးပဲါေထာံ တင္သၢဳတ္သြာတ္ဂေကာံ(MAU)တဲု လုပ္ျပိဳင္႐ဲုမာဲ ကေရာံနအဖတံ တဲုဒွ္အာတဲု ဂတႏူဏံ ဗီုလႝုအလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဆက္ဖန္ဇန္အာပၜန္ေရာဂွ္ မင္ေက်ာဝ္ဗႝုမံင္ အုိတ္ရ။ ေဇတ္တ္ေတံဂွ္ ဂိြင္ေဖက္ကႜိဳပ္သကုိပ္ေဗာ္မန္ မြဲကႝုမြဲ ကႜိဳပ္ပၚထကးအာညးသၠအ္ ဟြံမိက္ကႝုဒွ္ရ။ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ သီုဟြံဒးေဝင္ကႝု ကေရာင္ပှာန္မြဲသာ္တဲု ဂကူဇကုကႝုဇကု ဆီပၚဍာ္ေဇြာဝ္ညးသၠအ္ဂွ္ ကႝုဒွ္ဟြံေထက္ရ။
တၛဲဏံဂွ္ ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ဟီုဂွ္ ႏြံတဵဗြဲမဂၜိဳင္ရ။ ဗီုညးခံင္ဂွ္ ညးေကၜာန္မံင္အုိတ္တဲု ကာလစုိပ္ေကှာတ္မၢး ဗီုအလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဖန္ဇန္ဒဿံင္ေကတ္ဟြံမာန္တဲု ဒးဒဵတိတ္ျဂိဳပ္ တၛိန္ရပ္လြဟ္ဗီု ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိတံကီုရ။ စႏူအလႝုအသ႘ပှာန္တံ အုပ္ဓုပ္ဍဳင္ဗဿာတဲုဟီုဂွ္ ဂကူမန္ဂွ္ ဒှာဲလႝုေလဝ္ ေဍံဟြံေကင္ကႝုလဝ္ကႜိဳပ္တဲု နကႝုျဇဟတ္ဍႝဳဍိဳက္ ျဇဟတ္ဓ႐ုိဟ္ေဟင္ မံက္ေထင္မံင္ဇဿာပ္ပ္ဒှာဲရ။ လဿဳဟ္ဂွ္ ဂေကာံေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဂေကာံလုပ္အေဝါင္ေသှာဝ္ကႝု ဂေကာံေဗာ္ ဟြံလုပ္အေဝါင္ေသှာဝ္ ဣဝြံအလႝုအသ႘ပှာန္တံ ပၚကေရက္ေထာံ ၐါ သာ္ရ။ ေပှာဝ္ကႝုဂေကာံေဗာ္ၐါသာ္ဏံဂွ္ ဂေကာံလႝုမြဲ ပစှးဂကူညးတံ ဍာံဍာံေဇတ္တ္ေရာဂွ္ တန္တဵမံင္ကႝု ပေရင္႐ုန္ဂစာန္ဗၜးၐး သြက္ဂကူညးတံရ။ အခိင္လဿဳဟ္ဂွ္ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဗၱိဳက္ဖအုိတ္ ဂစုိတ္ကမၜက္ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္ဟီုဂွ္ သီုဟြံဒးပန္ဂစုိတ္ နကႝုလြဟ္မြဲသာ္တဲု ေဍံတံေျဇာတ္ကမၜက္ဖအုိတ္ေကၜံ ဂကူေကာန္ ဍဳင္အရင္ နကႝုပေရင္ပုိန္ျဒပ္သက္က္သဿးတဲု ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံ ေကၜံကၜက္ေလပ္မာန္ကီုရ။ ဥပမာ ပႜဲဂေကာံေဗာ္က်ေဖာအ္တံဂွ္ ညးစှးဂေကာံ ေဗာ္က်ေဖာအ္တံကီု၊ ညးကၜဳင္ကႝုမာဲ ဂေကာံေဗာ္က်ေဖာအ္တံကီု လဿိဟ္ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံဗြဲမဂၜိဳင္ ဟုိတ္ႏူဗက္ကၜဳင္ဍာ္သာတဲု လုပ္ေကၜာန္ကၜဳင္ကေရာံေဗာ္ညးတံ ႏြံကီုရ။ မုပေရာဟီုေတွ္ အခိင္ကႜိဳပ္သကုိပ္ ပေရင္စႏၵက္eဗာ္က်ေဖာအ္တံ ေစွ္ပေရင္စႏၵက္ဂွ္ ကႝုလဝ္ဖ်ဳန္ကႝုပေရင္ ပုိန္ျဒပ္ေပင္င္ဂွ္ ဂြံဆႝုညာတ္ေကတ္ရ။ ပြဏံဂွ္ ဒွ္ပြကႝုကႜိဳပ္ကႝု ဂေကာံေဗာ္က်ေဖာအ္တံတဲု ဒွ္ဟုိတ္သြက္ေသၢာံ ဗတိုက္သ႐ုိဟ္ေထာံ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံ မဒွ္ရ။ တဲုမြဲသာ္ပၜန္ ေကာန္eဗာ္လၛႝဳလၛႝဳတံဂွ္ ပံင္ေတာဲကၜဳင္ကႝု အလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတံတဲု ေကၜာန္ကၜဳင္ပေရင္ပုိန္ျဒပ္သက္က္ဂွ္ေလဝ္ ႏြံကၜဳင္ကီုရ။ ငၛဳဟ္မးဂကူမန္၊ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဂကူမန္ ဒးေဆာံေလင္အာ အၾကာဍာ္ဍာဍာဂွ္ ကႝုဒွ္ဟြံေထက္ရ။ ဂပ္ဂဝ္ခ်ပ္ဗၥာရံင္စမ္.........
အခိင္လဿဳဟ္ဂွ္ ရံင္ေကတ္ကႝု အသိင္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဗဿာတဲု စုိပ္ကၜဳင္မံင္အေခတ္ပၜန္ဂတးတဿိ တဲုမံင္ ယ်။ ေဗာ္ဍဳင္တဿိကႝု အလႝုအသ႘ပှာန္ဂွ္ နကႝုနဲကဲလႝုမြဲေလဝ္ ဗၢပ္ကႜိဳပ္ညးသၠအ္ ဟြံဂြံတဲု တၛဲဏံဂွ္ ဒးပၚေထာံဍာန္ ရေသင္ဟာ။ ခေရာ္ဒႝုဂွ္ ဒွ္သၛိဌာန္ပၜန္ဂတး ေခတ္တဿိပၜန္ရ။ ညးမဂြံလဝ္ဒှာဲ လၱဴဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံ တၛဲဏံဂွ္ နကႝု ျဇဟတ္ပေရင္စႝုဒှာဂီုကၜီဳ ဒပ္ပှာန္ညးတံေဟင္ ညးတံဆက္အုပ္ဓုပ္မံင္တဲု ဂြံလုပ္ဗတိုက္သရုိဟ္ေထာံ ပဲါႏူကႝုလုပ္ေပဲါဗတိုက္ ျဇဟတ္ဆီပဠက္ဂွ္ ဟြံေလာဲသြာရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ အခိင္တၛဲဏံဂွ္ ဂေကာံေဗာ္ ဒစႝုဒစး ေကာန္ဍဳင္အရင္တံဂွ္ မၛဳဟ္လဝ္မုက္ပှာန္ ရေသင္ဟာ။ ေကာန္ဂကူမန္တံေရာ လၱဴဂေကာံေဗာ္ ပၜန္ဂတးမန္ ေခတ္တဿိဂွ္ ပ႙ုတံသၸေထာံမဇၨ်ဟ္ ေထက္ဟာဂွ္ ကေလင္ခ်ပ္ဗၥာရံင္ညိ။ ဂံင္င္သကာသကာ ပ႙ုတံေထက္ ကႝု ဒးလးဏာလဝ္ဂၜံင္ဍာန္တဿိ သြက္ဒပ္ပှာန္မန္၊ ပၜန္ဂတးမန္ေပင္င္ကီုရ။ နကႝုျဇဟတ္မှိဟ္၊ ျဇဟတ္ ဂေကာံ၊ ျဇဟတ္ပေရင္စႝုဒှာဂီုကၜီဳ စပ္ကႝုဒပ္ပှာန္ဂွ္ ၐုိတ္ဂလုိင္မာန္၊ ၐုိတ္သၜဳင္မာန္ ဗြဲမဂတာပ္အခိင္ ဒးစြံပၱန္ လဝ္ေထက္ကီုရ။
ဝင္ပၜန္ဂတးမန္ကႝု ဒပ္ပှာန္ပၜန္ဂတးမန္ဂွ္ ေကတ္မံင္ဂုဏ္စရာဲ လၱဴဂကူမန္ပ႙ု ဇဿာပ္ပ္ဒှာဲတဲု ဒွ္ညးမမင္ မြဲစႝုဒှာဒဿံင္ ေကာန္ဂကူမန္တံ သြက္ဒးဟီုဟြံမြဲရ။ တၛဲဏံဒဒုိက္ဂကူပ႙ု ဂြံသာဒဿံင္ညိဂွ္ ဒဿာႏူဒပ္ပှာန္ ပၜန္ဂတးမန္ တံ ႏြံဒဿံင္ညိရ။ တၛဲဏံ ယဝ္ဒပ္ပှာန္ ပၜန္ဂတးမန္ ဟြံမြဲမံင္မၢး အႏၱရာဲႏူပန္ဒုိဟ္ဒၥာံကၜင္ စုိပ္ကၜဳင္ပႜဲဂကူပ႙ုတံမာန္ရ။ ဣဝြံ ဥကၠဌေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိေၾတံ'နာဲေထန္' ဗြဲမဂတာပ္အခိင္ ေကင္ဟီုလဝ္ႏြံရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ပႜဲေခတ္ပၜန္ဂတးမန္ ေခတ္တဿိ ဏံဂွ္ ဇှာပ္ေကာန္ဂကူမန္တံ ဒတူဗႝုမံင္ဟြံေထက္ရ။ ဗီုကႜိဳပ္သကုိပ္ေဗာ္မန္ ကၜိဳဟ္ေကတ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္တဲု လုပ္ဒုင္ေကတ္ဗၜးၐး အၾကာႁဂိဳပ္ဂှိင္ဂွ္ ပ႙ုတံေထက္ကႝု ဒးဒုင္ေကတ္လဝ္ ဗီုညးတံကီုရ။ ကာလဂွ္မွ ပ႙ုတံ ဂြံျဇဟတ္ ဓဝ္ည႘သာတဲု တုိင္ပၠဵဂကူမန္ဗၜးၐး၊ ဍဳင္မန္ဗၜးၐး မဍိဳက္ေပင္ကႝုအေခါင္အရာဂွ္ မံက္ကၜဳင္မာန္ရေသင္ဟာ။ ပႜဲဂၜးကဝ္ပ႙ုဏံ ဂကူမြဲမြဲ၊ ဍဳင္ကြာန္မြဲမြဲ ဂြံတန္ၾကန္အာ၊ ဂြံေတာတက္အာ ခုိင္င္ဗုိန္န္မာန္ဂွ္ လၸာ္ဒပ္ပှာန္ဂွ္ ညးတံသဒးပံက္လဝ္ မုက္ကၜာအုိတ္ရ။ ဂကူမြဲမြဲ၊ ဍဳင္ကြာန္မြဲမြဲဂွ္ ဟြံမြဲကႝုဒပ္ပှာန္မၢး တုပ္တဵညံင္ရဵ တှံဆု ႏြံပႜဲေလၵါဝ္ ဝါတဲု ကာလလဗုိတ္က်ာေတံ လပုိက္ကၜဳင္မၢး သြက္သဒး ေဒါမ္သ႐ုိဟ္အာ ေလာဲေလာဲကီုရ။
ဂကူမန္ဂွ္ အခိင္ေတံ ဟုိတ္ႏူေအာန္ကႝု ျဇဟတ္ပှာန္တံတဲုေတွ္ ဒးက်ကၜဳင္ ဍဳင္ကြာန္မန္ ဘဲသဿိင္အံင္ေဇယ်ေသင္ ဟာ။ ႏူကႝုေခတ္အံင္ေဇယ်အဆက္က္ဂွ္ ဂကူမန္တံဒးဒုင္ကၜဳင္ဘဲ ဟြံသက္သာတဲု စႝုကႝုအခိင္တၛဲဏံေလဝ္ ဂကူအံင္ေဇယ်တံ ၾကမ္ဓဇန္မံင္ဏီဖုိဟ္ရ။ ယဝ္ခါရ ေဍံဂစုိတ္ကမၜက္ေထာံ ဂကူမန္တံေလာဲေလာဲ ဂြံမံင္ရေတွ္ ေဍံတံဂစုိတ္ကမၜက္ေထာံ တဲုတဲုမံင္ရ။ ဝါဒအံင္ေဇယ် စံင္ဂစုိတ္ကမၜက္ ေထာံဂကူမန္ မဂၜိဳင္ကႝုလဿိဟ္ မေလာန္ကၜဳင္ဗှတ္ ၐုိတ္(၂၀၀)သှာံျပင္င္ဂွ္ ဟြံဟဲအုိတ္ေကၜံ ပႜဲဂကူအံင္ေဇယ်တံဏီရ။ စႝုကႝုတၛဲဏံေဟင္ ဂကူအံင္ေဇယ်တံ ကိတ္မံင္ေငၛက္ဖုိဟ္ဏီရ။ တၛဲဏံေဟင္ ယဝ္ဒပ္ပှာန္ ပၜန္ဂတးမန္ ဟြံမြဲမၢး တၛဲဏံေဟင္ ဂကူမန္တံ ၾကက္ဒးအာစုိပ္ ဒဒုိက္ေဇှာ္ေဇှာ္ ဗီုတၛဲဟံသာဝတ႘ဍဳင္မန္လီုေတံပၜန္ရ။ ယဿဳဂကူမန္ ဂြံဆက္ေသွ္ဒဿံင္ ညိညဂွ္ ဂုဏ္ေဗာ္ပေရင္စႝုဒှာဂီုကၜဳီ ဒပ္ပှာန္ပၜန္ဂတးမန္တံ အခိင္တၛဲဏံရ။ အဓိပၸါယ္ဏံဂွ္ ဇဿာပ္ေကာန္ဂကူမန္တံ လၸဝုိတ္စညိ။ ျဇဟတ္ဒပ္ပှာန္ ပေရင္စႝုဒှာ လၱဴေကာန္ဂကူမန္ဟီုဂွ္ ငၛဳဟ္မးႏြံမံင္ လၱဴဂကူမန္တံေပင္ေပင္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ အခိင္တၛဲဏံ အဲမိက္ဂြံဗတိုက္ ဖေအာဝ္ဏာ မြဲတင္ဟီုဂွ္ ဟုိတ္ႏူအသိင္ ပေရင္စႝုဒှာဂီုကၜဳီ ဒပ္ပှာန္မန္တံ ဍိဳန္လ်မံင္ဂွ္ရ ဂကူမန္ဗၜးၐး၊ ဍဳင္မန္ဗၜးၐး၊ အေခါင္အရာၐုိဟ္ႂသိဳဟ္တံဂွ္ ဟြံမြဲကၜဳင္ကီုရ။
ေကှဟ္ - နာဲစိတၲတၜမန္
ဂကူ ေကုာံ ေဗာ္ညးဍဳင္ကြာန္တံမြဲမြဲဂွ္ေလဝ္ ဟုိတ္ႏူဟြံမြဲကႝု ပေရင္စႝုဒှာဂီုကၜဳီတံဂွ္ကီုတဲု ဒးစာ္စႜးအာ ႏူအေခါင္အရာမှိဟ္တံဂွ္တဲု ဒွ္ဟုိတ္သြက္ေသၢာံလီုလာ္ စာ္ေထာင္ေကၜံကၜက္အာ အဓာန္ဂတေတံရႏြံ။ အခိင္တၛဲဏံ ပ႙ုတံထပ္သၛ႘ဂၜိပ္ရံင္အာ လၸာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာပ႙ုပၜန္မၢး ဗီုအလႝုအသ႘ပှာန္ နအဖ တံ ေဗၢတ္ကၜဳင္မတ္ ေဝင္ကၜဳင္ဍာ္ပလာဲျပယ်ာဲ ပႜဲေပဲါ႐ဲုမာဲ(၂၀၁၀)သှာံတဲုကၜဳင္ဂွ္ ဂြံဆႝုေကတ္ ဗြဲမဂၜိဳင္ဂၜင္ ရ။ ႏူ(၁၉၆၂)သှာံေတံစ ဗႝုေနေဝန္ သီကၜဳင္အဝႝုတဲုဂွ္ စပ္ကႝုျပဒၵညာ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဂွ္ မုေလဝ္ေသာင္ကလးကႝု ဟြံမာန္ဏီဖိုဟ္တဲု ဆက္တဲု တၜအဝႝုအလႝုအသ႘ပှာန္တံ မိက္ဂြံလှိန္ဗပိန္ပေလံဒဿံင္ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္ တံဏီဖုိဟ္ရ။ မိက္ဂြံေျဂာပ္ပဠာံဗဇးေကၜံ ဒုဟ္(၁၉၈၈)ေတံတဲု ေကၜာန္ဗဒွ္ကႝုေပဲါ႐ဲုမာဲ (၁၉၉၀)ေတံရ။ ပႜဲေပဲါ႐ဲုမာဲ (၁၉၉၀)ဂွ္ ဗီုဇကုခ်ိင္လဝ္ဂွ္ သဿိင္စဿတ္တဲုဒးက်အာ ဂေကာံေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရျဇ႘ေကာန္ဂကူ (NLD) တံဂွ္တဲု တက္ပ လီုေထာံသြဟ္ ပႜဲေပဲါ႐ဲုမာဲ(၁၉၉၀) ေတံဂွ္ရ။ ဒဿာႏူတက္ပလီုေထာံသြဟ္ ပႜဲေပဲါ႐ဲုမာဲ (၁၉၉၀)ဂွ္ရ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဒးဒုင္ဓ႐ုိဟ္ကႝု ဂေကာံကုလသမဂၢ ညးဂၜးကဝ္တံ ဘဲဟြံသာရ။ အၾကာဂကူ ေကာန္ဍဳင္အရင္ဂွ္ေလဝ္ မုက္မတ္ ဒးကဝ္ကၜဳင္ ပႜဲဒှာဲေပဲါ႐ဲုမာဲဂွ္ကီုရ။ ဟုိတ္ေကၜာန္ဗဒွ္ဏာ ေပဲါ႐ဲုမာဲ(၁၉၉၀)ေတံ ဟြံအံင္ဇှးကၜဳင္ဂွ္ရ သှာံ(၂၀၁၀) တဲုကၜဳင္ဏံဂွ္ နကႝုေစဝ္ေပှာန္ေတင္ေတင္ေသှာဝ္ေစွ္ေစွ္ ဓရိတ္ထဓရတ္လဝ္ ဂေကာံေဗာ္ဒစႝုဒစး ေကာန္ဍဳင္ အရင္တံတဲု ေကၜာန္ဗဒွ္ဏာေပဲါ႐ဲုမာဲ(၂၀၁၀)မြဲ တဲုအာကွ္ကွ္ ဟဂွ္ရေသင္ဟာ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ နနဲသာ္ဏံ တၜအဝႝု အလႝုအသ႘ပှာန္တံ မြဲနဲကႝုမြဲနဲ၊ မြဲဗီုကႝုမြဲဗီု ေဗၢတ္ကၜဳင္မတ္ ေဝင္ကၜဳင္ဍာ္ပလာဲျပယ်ာဲ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္အလီ လၱဴဂေကာံမွာဇန္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ ဗြဲမဂၜိဳင္ဂၜင္ရ။ အလႝုအသ႘ပှာန္တံဂွ္ ေဗၢတ္ကၜဳင္မတ္ညးဍဳင္ကြာန္ဂွ္မြဲဗီု၊ ပၚကေရက္ထကးေထာံဆီ အၾကာဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္ဂွ္ေလဝ္ မြဲသာ္တဲု ျပဝဏံဂွ္ ဒွ္ျပဝလက္သန္ ဟြံခုိဟ္ လၱဴေကာန္ဍဳင္အရင္တံမြဲရ။ အာဂတႏူဏံ ဗီုလႝုအလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဆက္ကြာ္ ဖန္ဇန္ဂစုိတ္ကမၜက္ ဂကူေကာန္ဍဳင္ အရင္တံပၜန္ေရာဂွ္ ေဍံတံဂၜာဲမံင္သြဟ္ဖုိဟ္ရ။
ပႜဲေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ပ႙ု ပ႙ုထပ္ကေလင္သၛ႘ဂၜိပ္ ရံင္အာပၜန္မၢး ဂြံဆႝုေကတ္ ေဖနေဖနံင္ကီုရ။ ဒဿာႏူေပဲါ႐ဲုမာဲ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ေကၜာန္ဗဒွ္ဏာလဝ္တဲု ေဗာ္မန္ပ႙ု မြဲေႏွံမြဲကႜိဳပ္၊ မြဲေႏွံမြဲေဗာ္၊ မြဲေႏွံမြဲဂေကာံ ကိႜဳပ္ပၚတိတ္ဒဿံင္ ဗီုညးကႝုညးအုိတ္ရ။ လၛႝဳဟီုဂွ္ ဂြံညိေကတ္ညိ ရန္တဿံတဲု လုပ္႐ဲုမာဲကေရာံ နအဖရ။ လၛႝဳဟီုဂွ္ ပ႙ုတံဆက္တဲု ဒစႝုဒစးအာရ။ လၛႝဳဟီုဂွ္ ပ႙ုစကာမူဝါဒ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ၐါမုက္တဲု လုပ္အာေပဲါဗတိုက္ မဒွ္ရ။ ဆဂး ဗီုလႝုဟီုဟီု ရ ေပဲါ႐ဲုမာဲ (၂၀၁၀)ဟီုဂွ္ တဲုဒွ္အာ အတုိင္အလႝုအသ႘ပှာန္တံ စ႘ဇန္လဝ္ဂွ္ရေသင္ဟာ။ ညးမဇှးလဝ္မာဲ အခိင္တၛဲဏံ အလႝုအသ႘တဿိဟီုဂွ္ အယာံမာတ္ယဿဳေဟင္ ျပံင္လွာဲမံင္တဲု ၐုိတ္ေဗၢတ္ေဝင္မတ္ ညးဂၜးကဝ္ ေကုာံ ညးဍဳင္ကြာန္ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာတံဓဝ္ေဟင္ရ။ နကႝုေသှာဝ္ဝါဒ အုပ္ဓုပ္ဍဳင္ဗဿာေၾတံဂွ္ေဟင္ ဆက္တဲုေဍံတံအုပ္ဓုပ္အာပၜန္ရ။ ၐုိန္ရ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဟီုမံင္ဂးမံင္ ေကၜာန္ဗဒွ္ကႝုေပဲါ႐ဲုမာဲ သၜးသၜးပြးပြး နဒဒွ္ဗဗြဲဓဝ္မြဲတဲု ဒက္ပၱန္ကဿိန္ဍဳင္ဒ႘မဝ္ကေရျဇ႘ သြက္ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံကီုေလဝ္ ညိဓဝ္မွၾကက္႐ွ္သာေဍံ ဟြံမြဲကၜဳင္လးလးရ။ အယာံမာတ္ ဟီုလဝ္ကႝုပါင္တဲု ဇုိတ္ေထာံကႝုဇုိင္ဓဝ္ေဟင္ရ။ ညးဍဳင္ကြာန္ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံဂွ္ စႝုကႝုတၛဲဏံဏီ ဒွ္မံင္ဍိက္ကဝ္လဝ္န႘ အလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတံ ဖုိဟ္ဏီရ။ စုိတ္ဓာတ္အလႝုအသ႘ ပှာန္ဗဿာတံ တၛဲဏံဂွ္ ဟုိတ္ႏူကႝုဒွ္မံင္ အတၱဝါဒအေစာဲ အလာံမံင္ကႝု ဒှာဲဗြ႘ဗြိဳင္ဍိက္သၠအ္ရဲပုိန္ျဒပ္တံဂွ္ ဂၜိဳင္ကႝုဗီုဂၜိဳင္ကႝုသာ္တဲု ႁဇိဳဂြံပလွ္ေထာံ အဝႝုႏူတဲ ေလာဲေလာဲမာန္ရ။
အလႝုအသ႘ပှာန္တံဂွ္ အေဃာဂစာန္ဗတိုက္ဖအးဒဿံင္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ မဒွ္ရ။ ေကာံမံင္ညံင္ဂြံျပး၊ ည႘မံင္ ညံင္ဂြံထကးဂွ္ ဒွ္ျပယ်ာဲအလီ အလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတံတၛဲဏံရ။ ဒဿာႏူကႜိဳပ္သကိုပ္ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံ ဝိဝိင္ ဝုိတ္တၜိင္ဒဿံင္ ျပယာဲအလီ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ အလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတံ ဗီုဏံဂွ္ရ ကႜိဳပ္သကုိပ္တံ လညာတ္ပၚျပးဇးဒဿံင္ ညးသၠအ္ရ။ ျဇဟတ္ည႘သာမြဲ ဗေဒါမ္သ႐ုိဟ္ေထာံ ဒႝုတဿံသိႏၷရာဇ္မာန္ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဒုင္ေကတ္လညာတ္ဝြံတဲု ညံင္ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္ ညးမြဲကႝုညးမြဲ ဟြံဂြိဳအ္ဓဝ္ည႘သာဂွ္ ဇဿာပ္ပ္ဒှာဲအလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဗက္ထပက္ဒဿံင္ ကၜာ္လဿိဳန္ရ။ ဟုိတ္လညာတ္ဝြံတဲု ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံ ဒးေဆာံေလင္ကၜဳင္ ဗြဲမဂၜိဳင္ဂၜင္ ရ။ ေလာန္ကၜဳင္မြဲအခိင္ေတံ ဝင္ပၜန္ဂတး ဂကူကေရင္ဂွ္ ပ႙ုတံထပ္တဲု သၛ႘ဂၜိပ္ရံင္အာညိ။ ဒဿာႏူအလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတံ ပၚကေရက္ထကး ေထာံဆီ နကႝုပေရင္ဘာသာသက္က္ေဟင္တဲု အခိင္တၛဲဏံ ဂကူကေရင္ တံ ဒးေဆာံေလင္ကၜဳင္ တဲုရေသင္ဟာ။ ဂကူတၜအဝႝုပှာန္ဗဿာတံေဖက္အုိတ္ အၾကာဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံဟီုဂွ္ ျဇဟတ္ဓဝ္ည႘သာ မြဲရ။ ျဇဟတ္ပုိန္ျဒပ္ဂကူ မပၱံကႝု လြဟ္လနက္ႏြံဂၜိဳင္ သြက္ဒပ္ပှာန္တံကီုေလဝ္ ဓဝ္ည႘သာလၱဴဂကူဂွ္ ယဝ္ဟြံမြဲမၢး ႁဇိင္ဂြံေကတ္ဇှး လၱဴသှတံမာန္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ မြဲနဲကႝုမြဲနဲ၊ မြဲဗီုကႝုမြဲဗီု၊ မြဲအေခတ္ကႝုမြဲအေခတ္ ညံင္ဂကူ ေကာန္ဍဳင္ အရင္တံ ဟြံဂြိဳအ္ဓဝ္ည႘သာဂွ္ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဗက္ထပက္မံင္ကၜာ္လဿိဳန္ေရာင္ဂွ္ ကႝုကၜးစုိတ္ညိ။
ပစၥဳပၸန္ပကတိ႐ုပ္ဏံ ကၜာ္အလႝုအသ႘ ဟပၜဳပ္နင္လဝ္ ပႜဲအၾကာေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ပ႙ုဂွ္ ဂြံဆႝုေကတ္ျပာျပာ ကတ္တ္မာန္ကီုရ။ သှာံဂိတုတဲုကၜဳင္ေတံဂွ္ ဂေကာံဇုတ္ဓရံင္ဂကူမန္(MAU) ေဖ်ံတင္သၢဳတ္သြာတ္ ဟြံဒုင္လုပ္႐ဲုမာဲ ကေရာံအလႝုအသ႘ပှာန္တံတဲု အေဃာအ႐ီုeကာန္ဂကူမန္တံ စိန္ဝုန္မံင္ကႝု တင္သၢဳတ္သြာတ္ဂေကာံ(MAU) ဂွ္ မြဲခ်ိဳန္ခဏဟြံဂတာပ္ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ထပ္ထပက္နင္ကၜာ္ လေလာင္ၾတးပၱိတ္ဏာ ကႝုအေခါင္ပံက္ေဗာ္ ပေရင္ ဍဳင္ကြာန္မန္တဿိ သြက္ေသၢာံဒုင္လုပ္႐ဲုမာဲ ပႜဲဗြိဳင္ေသှာဝ္ေဍံတံရ။ တဲုမြဲသာ္ပၜန္ဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ကယ်ာန္တးပဲါေထာံ အတုိင္လညာတ္သမၱီ ေစှာန္အလႝုအသ႘ပှာန္ မပၱံကႝုဒပ္ပှာန္မင္ပယ်ဳႝ၊ မင္ကြာန္တံဂွ္တဲု ေဍံတံထပ္ေကာ္ ဘိက္နင္ ေကာန္ေဗာ္မေဒံါဇူႏူ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ၊ ေကာန္ေဗာ္ကႜိဳပ္ပၚတိတ္တံဂွ္ကီုတဲု ဆက္သ႘ကၜ႘ကၜဳင္ စပ္ကႝုဒပ္ပှာန္ မင္ပယ်ဳႝ၊ မင္ကြာန္ပၜန္ရ။ ဣဏံဂွ္ ဂၜိဳင္ကႝုဂကူ၊ ဂၜိဳင္ကႝုနဲ ေဍံတံပၚကေရက္ ထကးေထာံ အၾကာကႜိဳပ္သကုိပ္ ေဗာ္ မန္ မြဲကႝုမြဲရေသင္ဟာ။ ကေမၜာန္အလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတံ မယုတ္မာပပ္ပ႘ အၾကာဂကူပ႙ုမန္ဂွ္ ဇဿာပ္ကႜိဳပ္သကုိပ္ေဗာ္ မန္ ဝုိတ္စဟြံေထက္ရ။ ပႜဲအရာဏံ ဂပ္ဂဝ္ဒးခ်ပ္ဗၥာ ဂၜိဳင္င္ကႝုဝါရ။
တဲုကၜဳင္ေတံဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ေကုာံ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရျဇ႘ ေကာန္ဂကူမန္ ပံင္ေတာဲလွာဲဂတးလညာတ္ ဒွ္ကၜဳင္မြဲပေဠာပ္တဲု ဆဂွ္သဿးဟြံကဏီ ေဗာ္ဂေကာံဒစႝုဒစး ရပ္လြဟ္(၆)ဂကူဂွ္ေလဝ္ မံက္ဂတဝ္ဒက္ပတန္ ကၜဳင္ကီုရ။ ပႜဲအရာဏံဂွ္ ဒွ္အရာအလႝုအသ႘ ပှာန္တံ ဒးစြံသတိေဇှာ္ေဇှာ္မြဲကီုရ။ လဿဳဟ္ဂွ္ ဒွ္မံင္အခိင္ အသိင္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဗဿာတံဍိဳန္လ်မံင္တဲု ျဇဟတ္ဂေကာံညးဍဳင္ကြာန္ဂွ္ ေဍံတံဟြံမာန္ကၜာေလဝ္ ျဇဟတ္အဝႝု ပှာန္ေဍံတံ ညံင္ဂြံတန္ၾကန္အာ အၾကာဂေကာံညးဍဳင္ကြာန္တံပၜန္ဂွ္ ေဍံတံဆက္ဂစာန္မံင္ဖုိဟ္ရ။ လဿဳဟ္ဂွ္ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရျဇ႘အလုံရးမန္ တးပဲါေထာံ တင္သၢဳတ္သြာတ္ဂေကာံ(MAU)တဲု လုပ္ျပိဳင္႐ဲုမာဲ ကေရာံနအဖတံ တဲုဒွ္အာတဲု ဂတႏူဏံ ဗီုလႝုအလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဆက္ဖန္ဇန္အာပၜန္ေရာဂွ္ မင္ေက်ာဝ္ဗႝုမံင္ အုိတ္ရ။ ေဇတ္တ္ေတံဂွ္ ဂိြင္ေဖက္ကႜိဳပ္သကုိပ္ေဗာ္မန္ မြဲကႝုမြဲ ကႜိဳပ္ပၚထကးအာညးသၠအ္ ဟြံမိက္ကႝုဒွ္ရ။ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ သီုဟြံဒးေဝင္ကႝု ကေရာင္ပှာန္မြဲသာ္တဲု ဂကူဇကုကႝုဇကု ဆီပၚဍာ္ေဇြာဝ္ညးသၠအ္ဂွ္ ကႝုဒွ္ဟြံေထက္ရ။
တၛဲဏံဂွ္ ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ဟီုဂွ္ ႏြံတဵဗြဲမဂၜိဳင္ရ။ ဗီုညးခံင္ဂွ္ ညးေကၜာန္မံင္အုိတ္တဲု ကာလစုိပ္ေကှာတ္မၢး ဗီုအလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဖန္ဇန္ဒဿံင္ေကတ္ဟြံမာန္တဲု ဒးဒဵတိတ္ျဂိဳပ္ တၛိန္ရပ္လြဟ္ဗီု ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိတံကီုရ။ စႏူအလႝုအသ႘ပှာန္တံ အုပ္ဓုပ္ဍဳင္ဗဿာတဲုဟီုဂွ္ ဂကူမန္ဂွ္ ဒှာဲလႝုေလဝ္ ေဍံဟြံေကင္ကႝုလဝ္ကႜိဳပ္တဲု နကႝုျဇဟတ္ဍႝဳဍိဳက္ ျဇဟတ္ဓ႐ုိဟ္ေဟင္ မံက္ေထင္မံင္ဇဿာပ္ပ္ဒှာဲရ။ လဿဳဟ္ဂွ္ ဂေကာံေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဂေကာံလုပ္အေဝါင္ေသှာဝ္ကႝု ဂေကာံေဗာ္ ဟြံလုပ္အေဝါင္ေသှာဝ္ ဣဝြံအလႝုအသ႘ပှာန္တံ ပၚကေရက္ေထာံ ၐါ သာ္ရ။ ေပှာဝ္ကႝုဂေကာံေဗာ္ၐါသာ္ဏံဂွ္ ဂေကာံလႝုမြဲ ပစှးဂကူညးတံ ဍာံဍာံေဇတ္တ္ေရာဂွ္ တန္တဵမံင္ကႝု ပေရင္႐ုန္ဂစာန္ဗၜးၐး သြက္ဂကူညးတံရ။ အခိင္လဿဳဟ္ဂွ္ အလႝုအသ႘ပှာန္တံ ဗၱိဳက္ဖအုိတ္ ဂစုိတ္ကမၜက္ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္ဟီုဂွ္ သီုဟြံဒးပန္ဂစုိတ္ နကႝုလြဟ္မြဲသာ္တဲု ေဍံတံေျဇာတ္ကမၜက္ဖအုိတ္ေကၜံ ဂကူေကာန္ ဍဳင္အရင္ နကႝုပေရင္ပုိန္ျဒပ္သက္က္သဿးတဲု ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံ ေကၜံကၜက္ေလပ္မာန္ကီုရ။ ဥပမာ ပႜဲဂေကာံေဗာ္က်ေဖာအ္တံဂွ္ ညးစှးဂေကာံ ေဗာ္က်ေဖာအ္တံကီု၊ ညးကၜဳင္ကႝုမာဲ ဂေကာံေဗာ္က်ေဖာအ္တံကီု လဿိဟ္ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံဗြဲမဂၜိဳင္ ဟုိတ္ႏူဗက္ကၜဳင္ဍာ္သာတဲု လုပ္ေကၜာန္ကၜဳင္ကေရာံေဗာ္ညးတံ ႏြံကီုရ။ မုပေရာဟီုေတွ္ အခိင္ကႜိဳပ္သကုိပ္ ပေရင္စႏၵက္eဗာ္က်ေဖာအ္တံ ေစွ္ပေရင္စႏၵက္ဂွ္ ကႝုလဝ္ဖ်ဳန္ကႝုပေရင္ ပုိန္ျဒပ္ေပင္င္ဂွ္ ဂြံဆႝုညာတ္ေကတ္ရ။ ပြဏံဂွ္ ဒွ္ပြကႝုကႜိဳပ္ကႝု ဂေကာံေဗာ္က်ေဖာအ္တံတဲု ဒွ္ဟုိတ္သြက္ေသၢာံ ဗတိုက္သ႐ုိဟ္ေထာံ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံ မဒွ္ရ။ တဲုမြဲသာ္ပၜန္ ေကာန္eဗာ္လၛႝဳလၛႝဳတံဂွ္ ပံင္ေတာဲကၜဳင္ကႝု အလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတံတဲု ေကၜာန္ကၜဳင္ပေရင္ပုိန္ျဒပ္သက္က္ဂွ္ေလဝ္ ႏြံကၜဳင္ကီုရ။ ငၛဳဟ္မးဂကူမန္၊ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဂကူမန္ ဒးေဆာံေလင္အာ အၾကာဍာ္ဍာဍာဂွ္ ကႝုဒွ္ဟြံေထက္ရ။ ဂပ္ဂဝ္ခ်ပ္ဗၥာရံင္စမ္.........
အခိင္လဿဳဟ္ဂွ္ ရံင္ေကတ္ကႝု အသိင္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဗဿာတဲု စုိပ္ကၜဳင္မံင္အေခတ္ပၜန္ဂတးတဿိ တဲုမံင္ ယ်။ ေဗာ္ဍဳင္တဿိကႝု အလႝုအသ႘ပှာန္ဂွ္ နကႝုနဲကဲလႝုမြဲေလဝ္ ဗၢပ္ကႜိဳပ္ညးသၠအ္ ဟြံဂြံတဲု တၛဲဏံဂွ္ ဒးပၚေထာံဍာန္ ရေသင္ဟာ။ ခေရာ္ဒႝုဂွ္ ဒွ္သၛိဌာန္ပၜန္ဂတး ေခတ္တဿိပၜန္ရ။ ညးမဂြံလဝ္ဒှာဲ လၱဴဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံ တၛဲဏံဂွ္ နကႝု ျဇဟတ္ပေရင္စႝုဒှာဂီုကၜီဳ ဒပ္ပှာန္ညးတံေဟင္ ညးတံဆက္အုပ္ဓုပ္မံင္တဲု ဂြံလုပ္ဗတိုက္သရုိဟ္ေထာံ ပဲါႏူကႝုလုပ္ေပဲါဗတိုက္ ျဇဟတ္ဆီပဠက္ဂွ္ ဟြံေလာဲသြာရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ အခိင္တၛဲဏံဂွ္ ဂေကာံေဗာ္ ဒစႝုဒစး ေကာန္ဍဳင္အရင္တံဂွ္ မၛဳဟ္လဝ္မုက္ပှာန္ ရေသင္ဟာ။ ေကာန္ဂကူမန္တံေရာ လၱဴဂေကာံေဗာ္ ပၜန္ဂတးမန္ ေခတ္တဿိဂွ္ ပ႙ုတံသၸေထာံမဇၨ်ဟ္ ေထက္ဟာဂွ္ ကေလင္ခ်ပ္ဗၥာရံင္ညိ။ ဂံင္င္သကာသကာ ပ႙ုတံေထက္ ကႝု ဒးလးဏာလဝ္ဂၜံင္ဍာန္တဿိ သြက္ဒပ္ပှာန္မန္၊ ပၜန္ဂတးမန္ေပင္င္ကီုရ။ နကႝုျဇဟတ္မှိဟ္၊ ျဇဟတ္ ဂေကာံ၊ ျဇဟတ္ပေရင္စႝုဒှာဂီုကၜီဳ စပ္ကႝုဒပ္ပှာန္ဂွ္ ၐုိတ္ဂလုိင္မာန္၊ ၐုိတ္သၜဳင္မာန္ ဗြဲမဂတာပ္အခိင္ ဒးစြံပၱန္ လဝ္ေထက္ကီုရ။
ဝင္ပၜန္ဂတးမန္ကႝု ဒပ္ပှာန္ပၜန္ဂတးမန္ဂွ္ ေကတ္မံင္ဂုဏ္စရာဲ လၱဴဂကူမန္ပ႙ု ဇဿာပ္ပ္ဒှာဲတဲု ဒွ္ညးမမင္ မြဲစႝုဒှာဒဿံင္ ေကာန္ဂကူမန္တံ သြက္ဒးဟီုဟြံမြဲရ။ တၛဲဏံဒဒုိက္ဂကူပ႙ု ဂြံသာဒဿံင္ညိဂွ္ ဒဿာႏူဒပ္ပှာန္ ပၜန္ဂတးမန္ တံ ႏြံဒဿံင္ညိရ။ တၛဲဏံ ယဝ္ဒပ္ပှာန္ ပၜန္ဂတးမန္ ဟြံမြဲမံင္မၢး အႏၱရာဲႏူပန္ဒုိဟ္ဒၥာံကၜင္ စုိပ္ကၜဳင္ပႜဲဂကူပ႙ုတံမာန္ရ။ ဣဝြံ ဥကၠဌေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိေၾတံ'နာဲေထန္' ဗြဲမဂတာပ္အခိင္ ေကင္ဟီုလဝ္ႏြံရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ပႜဲေခတ္ပၜန္ဂတးမန္ ေခတ္တဿိ ဏံဂွ္ ဇှာပ္ေကာန္ဂကူမန္တံ ဒတူဗႝုမံင္ဟြံေထက္ရ။ ဗီုကႜိဳပ္သကုိပ္ေဗာ္မန္ ကၜိဳဟ္ေကတ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္တဲု လုပ္ဒုင္ေကတ္ဗၜးၐး အၾကာႁဂိဳပ္ဂှိင္ဂွ္ ပ႙ုတံေထက္ကႝု ဒးဒုင္ေကတ္လဝ္ ဗီုညးတံကီုရ။ ကာလဂွ္မွ ပ႙ုတံ ဂြံျဇဟတ္ ဓဝ္ည႘သာတဲု တုိင္ပၠဵဂကူမန္ဗၜးၐး၊ ဍဳင္မန္ဗၜးၐး မဍိဳက္ေပင္ကႝုအေခါင္အရာဂွ္ မံက္ကၜဳင္မာန္ရေသင္ဟာ။ ပႜဲဂၜးကဝ္ပ႙ုဏံ ဂကူမြဲမြဲ၊ ဍဳင္ကြာန္မြဲမြဲ ဂြံတန္ၾကန္အာ၊ ဂြံေတာတက္အာ ခုိင္င္ဗုိန္န္မာန္ဂွ္ လၸာ္ဒပ္ပှာန္ဂွ္ ညးတံသဒးပံက္လဝ္ မုက္ကၜာအုိတ္ရ။ ဂကူမြဲမြဲ၊ ဍဳင္ကြာန္မြဲမြဲဂွ္ ဟြံမြဲကႝုဒပ္ပှာန္မၢး တုပ္တဵညံင္ရဵ တှံဆု ႏြံပႜဲေလၵါဝ္ ဝါတဲု ကာလလဗုိတ္က်ာေတံ လပုိက္ကၜဳင္မၢး သြက္သဒး ေဒါမ္သ႐ုိဟ္အာ ေလာဲေလာဲကီုရ။
ဂကူမန္ဂွ္ အခိင္ေတံ ဟုိတ္ႏူေအာန္ကႝု ျဇဟတ္ပှာန္တံတဲုေတွ္ ဒးက်ကၜဳင္ ဍဳင္ကြာန္မန္ ဘဲသဿိင္အံင္ေဇယ်ေသင္ ဟာ။ ႏူကႝုေခတ္အံင္ေဇယ်အဆက္က္ဂွ္ ဂကူမန္တံဒးဒုင္ကၜဳင္ဘဲ ဟြံသက္သာတဲု စႝုကႝုအခိင္တၛဲဏံေလဝ္ ဂကူအံင္ေဇယ်တံ ၾကမ္ဓဇန္မံင္ဏီဖုိဟ္ရ။ ယဝ္ခါရ ေဍံဂစုိတ္ကမၜက္ေထာံ ဂကူမန္တံေလာဲေလာဲ ဂြံမံင္ရေတွ္ ေဍံတံဂစုိတ္ကမၜက္ေထာံ တဲုတဲုမံင္ရ။ ဝါဒအံင္ေဇယ် စံင္ဂစုိတ္ကမၜက္ ေထာံဂကူမန္ မဂၜိဳင္ကႝုလဿိဟ္ မေလာန္ကၜဳင္ဗှတ္ ၐုိတ္(၂၀၀)သှာံျပင္င္ဂွ္ ဟြံဟဲအုိတ္ေကၜံ ပႜဲဂကူအံင္ေဇယ်တံဏီရ။ စႝုကႝုတၛဲဏံေဟင္ ဂကူအံင္ေဇယ်တံ ကိတ္မံင္ေငၛက္ဖုိဟ္ဏီရ။ တၛဲဏံေဟင္ ယဝ္ဒပ္ပှာန္ ပၜန္ဂတးမန္ ဟြံမြဲမၢး တၛဲဏံေဟင္ ဂကူမန္တံ ၾကက္ဒးအာစုိပ္ ဒဒုိက္ေဇှာ္ေဇှာ္ ဗီုတၛဲဟံသာဝတ႘ဍဳင္မန္လီုေတံပၜန္ရ။ ယဿဳဂကူမန္ ဂြံဆက္ေသွ္ဒဿံင္ ညိညဂွ္ ဂုဏ္ေဗာ္ပေရင္စႝုဒှာဂီုကၜဳီ ဒပ္ပှာန္ပၜန္ဂတးမန္တံ အခိင္တၛဲဏံရ။ အဓိပၸါယ္ဏံဂွ္ ဇဿာပ္ေကာန္ဂကူမန္တံ လၸဝုိတ္စညိ။ ျဇဟတ္ဒပ္ပှာန္ ပေရင္စႝုဒှာ လၱဴေကာန္ဂကူမန္ဟီုဂွ္ ငၛဳဟ္မးႏြံမံင္ လၱဴဂကူမန္တံေပင္ေပင္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ အခိင္တၛဲဏံ အဲမိက္ဂြံဗတိုက္ ဖေအာဝ္ဏာ မြဲတင္ဟီုဂွ္ ဟုိတ္ႏူအသိင္ ပေရင္စႝုဒှာဂီုကၜဳီ ဒပ္ပှာန္မန္တံ ဍိဳန္လ်မံင္ဂွ္ရ ဂကူမန္ဗၜးၐး၊ ဍဳင္မန္ဗၜးၐး၊ အေခါင္အရာၐုိဟ္ႂသိဳဟ္တံဂွ္ ဟြံမြဲကၜဳင္ကီုရ။
ေကှဟ္ - နာဲစိတၲတၜမန္
0 တၜ ဟီုဂလာန္ပၚပဲါလဝ္ ဒှာဲဏအ္ရ:
Post a Comment