ေလာကကႝု ဘဝမှိဟ္

မှိဟ္ပႜဲေလာကဂမၜိဳင္ဝြံ ဂကူညးတံ ညံင္ဟြံဂြံေကၜံ ကၜက္အာဂွ္ မင္မြဲထိင္ဒဝ္ဒဿံင္ရ။ ဗုီမှိဟ္ထိင္ဒဝ္ မင္မြဲ ဂကူႏြံဂွ္ ညးသအႝုသအာ္ ပလီုပလာ္ဂကူတံေလဝ္ ႏြံဒဿံင္ ဗြဲမဂၜိဳင္ကီုရ။ ပႜဲကႝုကာဲအရာဏံဝြံ ဂကူမန္တံညးဂမၜိဳင္ ဗီုလႝုကူခ်ပ္ ဓမံက္ဒဿံင္ရုပ္ရဵ ပႜဲပေရင္ဂကူဟီုဂွ္ ရာမည ေထက္လြ႘ ခ်ဴဇန္လဝ္ဂွ္ ပၱဳိန္ထၞးဏာရ။
(ဂ်ေနဝ္ေခတ္ပ႙ု ေလဿင္ (၅၁)၊ ဂိတုေဂ်ာန္ ၂၀၀၈)

ဘဝမှိဟ္ဟီုဂွ္ ႏူစကတႝုဒွ္မှိဟ္ ယဝ္ခါရပ႙ုတအ္ ဒးကေလင္လၛတ္ ပေရင္ေလာကကႝုဘဝမှိဟ္ ပႜဲဘုံ မှိဟ္ဏံမၢးေတွ္ ဂကူမှိဟ္တအ္ညးဂမၜိဳင္ ပၚျခာဒဿံင္ မြဲဂကူကႝုမြဲဂကူ သုင္ေစာဲအေခါင္အရာ ဟြံတုပ္သဿဟ္ ညးသၠအ္ဂွ္ မုဟုိတ္ေရာ။ ညးလၛႝဳမြဲစြံဂွ္ မိက္ဂြံသမၱီ အခုိက္ကှာဂကူ၊ လၛႝဳမြဲစြံဂွ္ မိက္ဂြံေလပ္လိက္ပတ္ဂကူ ျဇိဳဟ္ျဇိဳဟ္နက္နက္၊ လၛႝဳမြဲစြံဂွ္ မိက္ဂြံထံက္ပင္ ထၞလဘာ္ဂကူ၊ လၛႝဳမြဲစြံဂွ္ ခ်ပ္ပၚပဲါဒဿံင္ပေရင္ဂကူ ဂြံကလိဂြံ ဓရ္ၐုိဟ္လလံ စႝုကႝုမြဲအာယုက္ကဝ္မာန္ရ။
မှိဟ္မခ်ပ္ဒဿံင္ သြက္ဂကူဗီုေတံ ဗီုဏံဂွ္ စြံလဝ္ကၜာ ရ။ မှိဟ္မခ်ပ္လဝ္ သြက္ဂကူ ဂြံကလိဂြံ ဓရ္ၐုိဟ္လလံ စႝုကႝု မြဲအာယုက္ကဝ္မာန္ဂွ္ အယုက္ညးေတံ ဂၜိင္ေလာန္ေတွ္ (၁၀၀)သှာံရ ဂြံတန္တဵအာမာန္ရ။ သြက္ဂကူဂွ္ မုဟုိတ္ ညးတအ္ဂြံဂြိင္ ဂၜိဳင္ႏူအာယုက္ ညးတံဏီေရာ။ ဂလာန္ဏံ ယဝ္ရ ဒးကေလင္ပၚပဲါမၢဖးေတွ္ ေထက္ကႝုဒးထုိင္သး ညးတအ္မာန္ေရာင္။ အတုိင္မဒွ္မံင္ ပႜဲဘုံေလာကဏံ အလုံဂၜးကဝ္မြဲ ျမဟ္တမႛဝ္မံင္ ဓရ္ၐုိဟ္လလံကႝု အေခါင္အရာမှိဟ္တအ္ဂွ္ ည႘သဿဟ္ကႝု ဂကူရဲဂၜးကဝ္တအ္ အုိတ္အေစာန္ေကြံရ။

တၛဲဏံေကႅင္ရံင္ကႝု ဂကူမန္တအ္မြဲဂကူ ေဆင္စပ္ကႝု ဓရ္ၐုိဟ္လလံဂွ္ လၸဟီုဏီ၊ ဓရ္ည႘သာဂကူကႝု ပေရင္ထၞလဘာ္ဂကူဂွ္ ဗီုလႝုဒွ္မံင္ေရာ။ ဂကူမန္တအ္ ဟြံဂြံခ်ပ္ဏီပုဟ္ဂွ္ ေထက္ကႝုဒးေအာန္စုိတ္ရ။ ညးလၛႝဳလၛႝဳဂွ္ ဗက္ဗၱဳိက္ဖေအာဝ္မံင္ သြက္ဂကူ၊ သြက္ဂကူ ဂုိတ္ဂစာန္အုိတ္ေဟံဟီုဂွ္ အဓိပၸဲါသြက္ဂကူဂွ္မုေရာ။ သြက္ဂြံဂစာန္ဂွ္ ဗီုလႝုေရာ။ ကႝုအဓိပၸါယ္ဒးမံင္ကီုဟာ။ သြက္ဂြံကလိဂြံ သှိင္ဗၵဗၵါဂွ္ လၸာ္ဘုံလၱဴေတံ ႏြံမံင္ကီုဟာ။
ရမ်ာင္ဗၱဳိက္ေဖၟာဝ္ဂွ္ ေကင္မိင္မံင္လဿဳိန္ရ။ မှိဟ္ဂြံ ကႝုျဇဟတ္၊ မှိဟ္ဂြံကဝၚဒေတာဲ သြက္ေကာန္ဗြဲႀကဵ စဵဗြဲဂတဂွ္ သြက္မှိဟ္ပရ မှိဟ္မြဲမွ ဒုင္သဇုိင္ကႝု အရီုအဗင္ဟြံမာန္ရ။ တၛဲဏံ ကေလင္လၛတ္ရံင္ အုိတ္အုိတ္အးအးမၢး သြက္ ဂကူမန္ဂြံမံင္အာ သၜးသၜးပြးပြးဂွ္ မှိဟ္မန္တအ္ ဒးပၱိတ္ျဇဟတ္တဲု ဘုိင္ေကၜာန္အာဂွ္ လၸဟီုဏီရ။ ညံင္ရဵဂကူမန္ ဂြံဒွ္ဒဒုိခ္သဿး မံက္ဂတဝ္မံင္ရ။
တၛဲဏံ ကုခမ႘သင္တအ္ကီု ဂေကာံသဿတ္တအ္ကီု ရုန္ဂစာန္ထၐးမံင္ အကာဲအရာ သြက္ညးဍဳင္လုိက္တအ္ ဂြံတီေကာန္ဂကူမန္တအ္ ဟြံကၜက္အုိတ္အာဏီပုဟ္။ ၐုိန္ဂွ္ကီုေလဝ္ ႏူအစသကၠရာဇ္ဍဳင္ (၁၁၁၉)သှာံ၊ ေလာန္ကၜဳင္တဲုဂွ္ ေကာန္ဂကူမန္တအ္ လၸိဳက္ကၜဳင္မံင္ယဝီု၊ ဒးယီုမံင္က်ာ ကၱဵကၱဵကတာန္ကတာန္သဿးဂွ္ ညးဍဳင္လုိက္တအ္တီတဲု ညးဍဳင္လုိက္တအ္ ဂြိင္မံင္ကႝု ဂကူမန္ကီုရ။ ဆဂး မှိဟ္မန္ညးမစသုင္ ႏြံကႝုျဇဟတ္ အေခါင္တအ္ဂွ္ ဗွ္မံင္သှာ လၸာ္ဂကူမန္ ရဲညးမေအင္ေကၜာဝ္ ဒဿံင္တအ္ဂွ္ကီုဟာ။
ရံင္ေကတ္ကႝု အေခတ္လဿဳဟ္ဏံ ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တအ္ သြက္ဂြံကလိဂြံပညာ လ်းအရံင္အနာဂတ္ ဂတေတံဂွ္ ဌာနအရီုအဗင္၊ ဌာနမင္မြဲ၊ ဒှာဲလႝုမြဲဒှာဲဟြံမြဲဏီတဲု တၛဲဏံ မိမလြ႘ၐံင္နင္ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တအ္ သဿးရဟာႏြံမံင္၊ မိမသၠဳိပ္သၠ ပၜလ်းတာလ်ိဳင္ ေကာန္ဂကူတအ္ဂွ္ ေကၜံကၜက္အာ အုိတ္ဣရဟာ။ ဟီုဒဿံင္ အေရဝ္ေကာန္ငၛာ္တအ္ဂွ္ လၸကႝုအခိင္အုိတ္၊ သြက္ဂြံဒွ္ အထံက္အပင္ ျဇဟတ္ပညာ၊ ျဇဟတ္လိက္ပတ္ဂကူဂွ္ ဒှာဲလႝုအရီုအဗင္ ႏြံဒဿံင္ေရာ။ ရဲဗတုိက္ဖေအာဝ္မံင္တအ္ဂွ္ ေကင္ကူခ်ပ္ဂြံမံင္ ပေရင္ဗီုဏံကီုဟာ။
ကေလင္ရံင္ကႝု ရဲဂၜးကဝ္တအ္တဲုမၢး ေထက္ကႝုဒးညာတ္ေကတ္ အေခါင္အရာေကာန္ဂကူတအ္ ဒးႏြံ လၱဴဂကူေဏာင္ဂွ္ ဒ္ွဂြံမံင္ရ။ ကုခမ႘သင္တအ္ ရုန္ဂစာန္ ဒဿံင္တၛဲဏံ သြက္လိက္ပတ္ဂကူ၊ သြက္ေယန္သှာင္ ဂကူကီု၊ သြက္အခုိက္ကှာျပေဝဏ႘ဂကူကီု အလုံသီုဖအုိတ္ဂွ္ ဒးတတ္ထပၚအာမံင္ အၾကာတင္ဝါတ္ဂါတ္ သီုဖအုိတ္ရ။ ၐုိန္ရ ဒွ္သာ္ဂ္ွကီုေလဝ္ ဒးေဍာင္ၐိုတ္ အုိတ္ျဇဟတ္ကာယဂွ္ ဟြံဒွ္ဓဝိင္ မြဲသာ္ဏီရ။ ေကင္ဆႝုဂဗ ကၜဳင္မံင္ မှိဟ္မန္ရဲမဂုိင္ရပ္လဝ္ အလႝုအသ႘ လၱဴဂကူမန္တအ္ဂွ္ မင္ထိင္ကဿာတ္လဒႝုမံင္တအ္ဂွ္ ေထက္ကႝု ဒးေဖက္လကုိတ္ေကြံရ။
ဟုိတ္ဂွ္ရ ေကာန္ငၛာ္သဿတ္မန္ အေခတ္ဏံ ဂြံဂ်ိဳင္တဵအာလမ်ီဳကီု၊ ဂြံကတ္ေဗၱာန္အာလိက္ပတ္၊ ေယန္ သှာင္ဂကူကီု ဒွ္တဵဒဒုိခ္ ေဇှာ္ကႝုျဇဟတ္ေကြံရ။ မိမေကာန္ငၛာ္ သဿတ္မန္တအ္ပၜန္ေလဝ္ ဂြံဗေပင္အာဗုင္ဂှဵကီု၊ ဂြံလြ႘ ပရာအာ ေကာန္ဇာတ္ဇကုကီု၊ ဒးတတ္ထပၚအာမံင္ အၾကာတင္ဝါတ္ဂါတ္ နာနာသာ္တဲု မိမေကာန္ငၛာ္ သဿတ္တအ္ကီု၊ ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တအ္ကီု ညာတ္ဒးတဲု ေထက္ကႝုဒးဆာန္ဍဴတဵ ဗြဲမေဇှာ္ကႝုျဇဟတ္ေလဝ္ ဒးစြံ စုိတ္မာန္ရ။
ရံင္အာကႝု ညးဂၜးကဝ္တအ္ တၛဲဏံဟီုဂွ္ ညးမ ဒွ္ကႜိဳပ္သၠဳိပ္ဂကူ၊ ညးမေကတ္လဝ္ တာလ်ဳိင္ဂကူ ညးတအ္ဂွ္ ညးတအ္ေဖ်ံလဝ္ လ်ိဳင္ေကင္ကာ သြက္ဂြံေဖာအ္ေျဗဝ္ဂကူ၊ သြက္ဂြံလြ႘ လြတ္အာေကာန္ဂကူ၊ ညံင္ရဵေကာန္ဂကူ ဂြံဒွ္ ဓရ္ၐုိဟ္လလံဂွ္ ဇဿာပ္ပ္ဂကူ၊ ဇဿာပ္ပ္ဘာသာ အလုံဂၜး ကဝ္မြဲ ကႝုမံင္လညာတ္ ထၐးမံင္ဂၜံင္ဍာန္ သြက္ဂြံတႝုလြ႘ ေကာန္ဂကူဟီုဂွ္ တၛဲဏံ လုိက္ကဠဳိက္ကမႝုဒဿံင္ မှိဟ္မန္တအ္ ဟြံညာတ္ဟာဂွ္ ေကာန္ဂကူ သဿတ္မန္တအ္ ေသာ္ဇကုဂရဵမံင္ဖုိဟ္ဏီရ။ ဓမၼတာလညာတ္ကႝု အလႝုအသ႘ ဟြံသဿဟ္ တပ္တးညးသၠအ္တဲု ပႜဲေလာကဏံ ပႜဲလၱဴတာလ်ိဳင္ ဘဝေကာန္ဂကူတအ္ဂွ္ လွာဲဂတးဟြံေလာဲကီုတဲု ဒးတတ္ထပၚမံင္ အၾကာတင္ဝါတ္ဂါတ္ နာနာသာ္ကီုရ။
ဟုိတ္ဂွ္ရ ပ႙ုတအ္လၛတ္ဂၜိဳက္ဂၜာဲဒဿံင္ ပရူဂကူ ညးတှဟ္၊ ခ်ဴမံင္ဝင္ဍဳင္ညးတှဟ္၊ ဝင္ဘာသာ၊ အခုိက္ ကှာညးတှဟ္သဿးတဲု လၸာ္ေကာန္ဂကူပ႙ု လၸာ္ဂေကာံဘာသာပ႙ုတအ္ ကၜင္ဟ႘မံင္ အလႝုအုိတ္ေရာ။ ပၜန္ဂတး မံင္ႏူညးသၠအ္ ဗီုလႝုအုိတ္ေရာ။ ပ႙ုတအ္ကေလင္ကူခ်ပ္ ဂြံမံင္ကီုရဟာ။ ေကာန္ဂကူမန္ပ႙ု ဒးဒုင္စသုိင္မံင္ တၛဲဏံဂွ္ ညးဂွ္ဒွ္အစံင္အၥာ၊ ညးဂွ္ဒွ္တာလ်ိဳင္ မင္မြဲေကာန္ဂကူႏွရဵမံင္ လဵဟြံဒးဏီအိုတ္ရ။ ဆဂွ္သဿး ဟြံေသင္ဏီ ပၜံင္စဒဿံင္ အၾကာမုဟ္ အၾကာပါင္ ညးသၠအ္ဂွ္ေလဝ္ ေထက္ကႝုဒးဂြံ ဓရ္သံေဝဂ ကုီရဟာဟြံတီ။
ကေလင္ကူရံင္ကႝု ဘဝေကာန္ဂကူပ႙ုတဲု ဝင္ဂကူ ပ႙ု ဗီုလႝု ဒးဒုင္စဒဿံင္သုိင္ေရာ။ ပရူဒဒွ္ပ႙ုဂွ္ ပ႙ုတအ္ ဒးကေလင္ ခ်ဴ ဇကုအဲခုိဟ္မံင္ရ။ ဗုင္အဲဖဲမံင္ရ။ ေကာန္ဂကူအဲ ဗီုလႝုဒွ္ မံင္ေရာ။ ဗုင္ေကာန္ဂကူအဲဂွ္ ေအင္ေကၜာဝ္မံင္ဟာ။ ဒဒွ္ ေကာန္ဂကူအဲကႝု ဝင္ဇကုအဲဂွ္ ေဗၜတ္ကီုဒးကီု၊ ေထက္ကႝု ဒးသၢဳတ္သြာတ္ ဒးကီုဟာဟြံတီ။ ဆာန္ဂကူဂွ္ ျဗဳေကတ္ပါင္သဿးဟြံတဲု ဓရ္ည႘သာဂကူဂွ္ေလဝ္ တက္ေကတ္တဲသဿးဟြံဂြံ၊ တၛဲဏံ ကေလင္ရံင္ေကတ္ ဇါတ္ပ႙ုအး အးမၢးေတွ္ က်ိဳင္လဝ္ကယ်ိဳင္တအ္ဂွ္ ဒွ္မံင္ကယ်ိဳင္ ေကာန္မွိင္ဖုိဟ္ရ။ ဆဂး ကာလတိတ္ေလွ္ေတံဂ္ွ ညံင္ကႝုေလွ္မံင္ ဗီုလကုိဟ္ေဏာင္ ဟီုဂွ္ ဗႝုစပေရံမံင္ ေကြံေကြံရ။
ဟုိတ္ဂွ္ရ ဇကုဇကုေကဝ္ရံင္ကၜာ၊ ဗီုေကာန္မွိင္ေလွ္ဂွ္ ယဝ္ခါရ ဇကုေလွ္ဟြံဒွ္ေတွ္ လၸက်ိဳင္ကယ်ိဳင္ ေကာန္မွိင္ညိ။ ေလွ္ဗီုလကိုဟ္ေတွ္ က်ိဳင္ကယ်ိဳင္လကုိဟ္ တဲုေလွ္မၢး ေကာန္ဂကူတအ္ ဟြံတကုိတ္စုိတ္ဟာ ဟြံတီ။ ယာဇုိင္တဲု ဗဒိင္မံင္ဂ္ွ ေကာန္မွိင္ဟြံေသင္ပုဟ္။ ကႝုေစွ္စုိတ္ ညိ။ ရံင္ကယ်ိဳင္တဲု ေလွ္ဗက္ညိ။ ။