အေသဟာန္ဂၜံႂသိဟ္ ေကာန္ဂကူသဿတ္မန္တံ ႏူကႝုဆာန္ လိက္ပတ္၊ ဆာန္အာဲကဿာဲဂကူ အလုံအုိတ္သီုတဲု ေကာန္ ဂေကာံသဿတ္မန္တံ အေခတ္ဏံ မၜာ္မတ္သၛ႘ဂၜိပ္ရံင္အာ အကာဲအရာ ပေရင္ဂကူကႝု ပေရင္ဂၜးကဝ္တၛဲဏံတဲု ဟြံဒုင္ေထာံအခိင္၊ ဟြံဒုင္ေလင္ ဂကူဟီုဂွ္ ပံက္အေသဟာန္ဂၜံႂသိဟ္တဲု ပတိတ္ျဇဟတ္ပၜင္ကႜဟ္တဲု ႐ုန္ဂစာန္အာ သြက္ဂကူဂြံဒုင္စသုိင္ ပေရင္အနာဂတ္ရ။
မုဟုိတ္ဂြံဟီုဂလာန္ သာ္ဏံေရာဟီုဂွ္ ပပၱံႏူကႝု စူဠသကၠရာဇ္ (၁၁၂၀)သှာံ ေလာန္ကၜဳင္တဲု ေကာန္ဂကူမန္တံ ဒးျဂိပ္ဒဵလလဵဇုိင္ ျပးဇးဒးသာဲျခာတိတ္အာ ႏူသှိင္တိဍာ္မန္ သၛိကၜတ္နန္ထဝ္ျဂပ္မန္ အပုိင္ဂွ္ဒွ္တဲု ဇဿာပ္ေကာန္ဂကူမန္တံ ဒးဗၢဴဒဿံင္ျဗဲဍာ္ရမတ္ ႏူေဂြင္မတ္ ၐါဂွ္လအ္ကၜဳင္ကႝုသှာံရ။ ေကာန္ဂေကာံသဿတ္မန္ေခတ္ဏံ ႏူကႝု ဗွ္ဗှဳဟ္တိဍာ္မန္ သၛိကၜတ္နန္ထဝ္မန္ဂွ္ဒွ္တဲု သီုကႝုဟြံမင္စဿ႘မြဲသာ္ဂွ္ ပတိတ္ဏာျဇဟတ္ ဗြဲေလဿင္ေလဿင္ ဆၐုိတ္ေထက္ႀကဳိက္ကႝုျဇဟတ္ အုိတ္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ေကာန္ဂကူမန္တၛဲဏံဂွ္ သၸဟုိတ္ႏူကႝု ဒးဒုင္ကၜင္ဒဿံင္ အေခါင္သၜးပြး ပေရင္ဘဝ၊ ပေရင္ဂကူနာနာတံတဲု ကေလင္ကူခ်ပ္ ဂြံမြဲသာ္ ၐုိန္ရပ႙ုေကာန္ဂကူမန္တံ အလုံသီုဖအုိတ္ဂွ္ပေတွ္ဒဿံင္ဆၐိုတ္ မင္စဿ႘တဵမံင္ အေခါင္သၜးပြးတံဂွ္သဿးမၢး တၛဲပ႙ုတံဂြံကလိဂြံ အေခါင္သၜးပြး တံဂွ္ ဟြံမြဲပုဟ္ ခ်ပ္ဂြံသာ္ဏံတဲု ပတိတ္ဇဲဂၜာဲနဲကဲ နကႝုသတိညာဏ္ပညာ မာန္မွ ကလိဂြံအေခါင္သၜးပြးတံ မာန္မံင္ေဏာင္ ေဖ်ံစုိတ္သာ္ဏံတဲု ဂုိတ္႐ုန္ဂစာန္မံင္ရ။
ၐုိန္ရဒွ္သာ္ဂွ္ကီုေလဝ္ တာလ်ိဳင္ပ႙ုေကာန္ဂေကာံသဿတ္တံ ယႝုဒုင္လဝ္ပႜဲလတူကႜဟ္ တၛဲဏံဂွ္ မိက္ဂြံသၜဳင္ဘဝင္၊ မိက္ဂြံပတဵျဂင္မာနကႝု ဂေကာံတာလ်ိဳင္တှဟ္တှဟ္တံတဲု ႁပိင္ပၠာန္ေကတ္မာန္ကႝု ေကာန္ဂကူ ဇကုဟြံေသင္၊ ဂၜာဲအေခါင္သၜးပြး သြက္ေကာန္ဂကူဂြံဒုင္စသုိင္ သြက္အနာဂတ္ဂတေတံတဲု ဂံါကြာ္အာဗြဲေလဿင္ေလဿင္ရ။ တၛဲဂစာန္ဂွ္ႏြံဍာံ၊ တၛဲပကာံဂွ္ႏြံေကြံ တုိင္ပၠဵသြက္ေကာန္ဂကူတံ ဂြံကလိဂြံ သှိင္ဇူဗၵÌဂွ္ေလဝ္ ဒးဆႝုဂဗမာန္ကီုေဏာင္ ေထင္လဝ္သာ္ဏံ ႏြံဒဿံင္ပႜဲဂၜံႂသိဟ္ေတံကီုရ။ အတိက္ေလာန္ကၜဳင္ေတံဂွ္ ခုိဟ္ကီုပေရံကီု၊ ၐုိဟ္ကီုဂမၱဵကီု ေကာန္ဂကူ မန္တံ ဒုင္စသုိင္လဝ္တဲုကၜဳင္မံင္ နာနာသာ္ကီုရ။ ပစၥဳပၸန္တၛဲဏံဂွ္ ေကာန္ဂကူမန္တံကြာ္ဒဿံင္ တကဵကတာန္မံင္ဟာ၊ ၐုိဟ္ႂသိဟ္မံင္ဟာ။ ေကာန္ဂကူမန္တံ သီုမှိဟ္ဖအုိတ္ဂွ္ ေထက္ကႝုကၜိဳဟ္တီ ေကတ္မာန္ သီုမှိဟ္ဖအုိတ္ရ။
ဆာန္ဂကူကႝုပါင္ဂွ္ ဂြံမိင္ဆရမဈာင္သဿးရ။ ဆာန္ဂကူကႝုျဇဟတ္ ကာယ်ဂွ္ ႏြံဂုန္ဖႝုဗြဲေတဿင္မြဲသာ္ကီု၊ ဆာန္ဂကူနကႝုေစတနာ တပ္တပ္ တးတးဂွ္ေလဝ္ ဓရ္ယုတ္ေဒက္အာ လတူေကာန္ဂကူဂွ္ ဟြံမြဲဏီရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ပူဂႝုမႁဗကညာင္ဒဿံင္ နကႝုရမဈာင္သဿးသဿးတံဂွ္ ဂုန္ဖႝုသြက္ဂကူ ဂြံဒုင္စသုိင္ဂွ္ ႏြံဒဿံင္ကီုဟာဂွ္ ပၚပÌရံင္ညိကီု၊ အေသဟာန္ ေကာန္ဂေကာံ သဿတ္နာနာတံ ပံက္ႂသိဟ္တဲု ပၜံင္ဗတိုက္ဒဿံင္ ဝင္ဘဝေကာန္ဂကူမန္ တံတၛဲဏံဂွ္ မြဲလၸာ္ကႝုမြဲလၸာ္ ပေရင္လိက္ပတ္ကီု၊ ပေရင္ေယန္သှာင္ကီု၊ ပေရင္ဘာသာ၊ သာသနာဂကူနာနာတံဂွ္ကီု ဒွ္မှိဟ္ဗတိုက္သ႐ုိဟ္ေကၜံ ဝင္ဘဝဂကူ ႏူကႝုသှိင္ဍိက္ပၜက္ ဂကူညးတှဟ္တံေဏာင္ဂွ္ ဟီုဏာဂံင္ ဂံင္ရ။
ဆဂး ေကာန္ဂကူမန္ပ႙ု ညးလၛႝဳလၛႝဳတံဂွ္ ဟီုကၜဳင္မံင္ ဂကူမန္ ပ႙ုဂွ္ ဂကူတၜ၊ ဂကူနာဲ၊ အေရဝ္ဟီုကၜဳင္မံင္ ဂကူမန္ပ႙ု ဂကူတၜ၊ ဂကူနာဲတံဂွ္ တသုိက္ေကာန္ဂကူမန္တံ နာနာသာ္ဂွ္ ေကင္ဆႝုဂဗမံင္ ကီုရဟာ မိက္ဂြံသဿာန္သာ္ဏံရ။ မုဟုိတ္ဂြံသဿာန္ သာ္ဏံေရာဟီုဂွ္ ပႜဲကႝုပြိဳင္ (၂၅၃) သှာံ ေလာန္ကၜဳင္တဲုတဲုဏံဂွ္ ဒှာဲအေခါင္ဗၜးၐးဂကူကီု` အလႝုအသ႘ဂကူကီု ေကာန္ ဂကူမန္တံ ဂြံသုင္ေစာဲဂွ္ တၛဲလႝု၊ သှာံလႝု၊ သကၠရာဇ္လႝုေလဝ္ ေကင္ဆႝုဂဗလဝ္ ဟြံမြဲ ဏီတဲု တၛဲဏံဂွ္ ဂကူမန္ပ႙ု ဂကူတၜ၊ ဂကူနာဲ ဂွ္လၸဟီုေဝင္ဏီ အတိက္ေလာန္ကၜဳင္ဂွ္ သမၱီလဝ္တဲု အနာဂတ္ဂတေတံ ညံင္ရဵဂြံဒွ္တၜ၊ ဂြံဒွ္နာဲမာန္ပၜန္ဂွ္ ပတိတ္ျဇဟတ္အုိတ္ညိ။
တၛဲဏံ အေခတ္ဏံ ဂကူမန္ဂွ္ ဒွ္ဒဿံင္ဂကူဍိက္၊ ဂကူပၜက္ ဂကူညးတှဟ္ေဏာင္ဂွ္ လၸဝုိတ္ဝင္ဘဝဇကုတဲု ညံင္ဂြံတိတ္ဗၜးႏူဘဝ ဍိက္ပၜက္ ဂကူညးတှဟ္မာန္ ညံင္ဂြံကေလင္ဒွ္ ဘဝတၜ၊ ဘဝနာဲ ဍိဳက္ဍိဳက္ေပင္ေပင္မာန္ဂွ္ ဂုိတ္႐ုန္ဂစာန္အာအုိတ္ညိ။ သြက္ဂြံပံက္ အေသဟာန္ဂၜံႂသိဟ္ ဝင္ဘဝဇကုကႝု ေကာန္ဂကူဇကုမာန္ဂွ္ ႏြံမံင္ပႜဲတာလ်ိဳင္ ဇကုမြဲေဟင္ရဂွ္ ကႝုဂြံေစွ္စုိတ္ညိ။
တၛဲဏံ ဂကူမန္ပ႙ု ဒက္လဝ္႐ုပ္သဿိင္ၐုိပ္ထဝ္ လတူေကှာတ္တုိင္ အလာံေတံတဲု ေကာန္သဿိင္ၐုိပ္ထဝ္တံဂမၜိဳင္ဂွ္ လၛာ္စဿ႘ေက်ာဝ္ဒဿံင္သဿး ဂွ္ေလဝ္ ေသာ္ေသှင္ျပဟ္အာအုိတ္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ယဝ္ခါရ အတုိင္ဒွ္ အတုိင္ဒုင္မၢးေတွ္ ပြမဒုင္ဂွ္ ဒးေလင္ဏာင္။ အတုိင္ေလင္ဂွ္ ဟြံသၸဂ႐ု မၢးေတွ္ အတုိင္ဟြံသၸဂ႐ုဂွ္ အလုံဂကူမြဲ ဒးေကၜံကၜက္အာ မာန္မံင္ ဏာင္ဂွ္ ဒွ္ေထက္ရ။
ဆအယာံမာတ္ မင္စဿ႘စသဿးဂွ္ ကမ္ရဟီုေကတ္ ဂြံဟြံေသင္၊ ေကတ္ဇှးလတူေကာန္ဂကူဇကုတဲု ပႜႝဳပႜိဳက္ေကာန္ဂကူဇကုဂွ္ ဒွ္ဂုန္ဖႝု ကဆံင္ဘဝဇကုဟြံေသင္၊ ပေရင္ပၚပÌကဆံင္ဘဝဇကုဂွ္ ဒးႏြံဂုန္ဖႝု လတူဝင္ဘဝဂကူဇကုတဲုမွ ဂြံစဿတ္သမၱီကႝု ကဆံင္ဘဝဇကုဂြံ၊ ကေလင္ပၚ ပÌရံင္အးအးမၢး သှိင္ေကာန္ဂကူဇကုဇကုဂွ္ ဒွ္ဓဝ္ၐုိဟ္လလံဇကုေဏာင္ဂွ္ သာ္ဏံ ဂကူမန္ပ႙ုတံ ယဝ္ရခ်ပ္ဂြံမံင္ကီုေတွ္ ပေရင္ပႜႝဳပႜိဳက္ ေကာန္ဂကူ ဇကုဂွ္ ဒးေအာန္ကၜဳင္သုိက္သုိက္မာန္ရ။
ဟုိတ္ဂွ္ရ ဒဒုိက္ဂကူေလဝ္ ဒွ္ဒဒုိက္ဇကုကီု၊ ဝင္ဂကူေလဝ္ ဒးဒွ္ဝင္ဇကုကီု၊ ယဝ္ရေကာန္ဂကူတံ ေဖ်ံစုိတ္ဗီုဏံမာန္မၢးေတွ္ လတူညးမြဲ ေကုာံ ညးမြဲ ဟြံဒးပၜံင္သၜဳင္ ပႜႝဳဖ်ဝ္ညးသကအ္ပုဟ္ဂွ္ ဒွ္ဓရ္ဍာံ စဿတ္မြဲရ။ ေလာန္ကၜဳင္မြဲအခိင္ေတံ ႏူကၜာသကၠရာဇ္ဍဳင္ဟြံစုိပ္ (၁၃၄၉ - ၁၃၅၀)သှာံဏီဂွ္ ေကာန္ဂကူမန္ပ႙ု တက္ကၜဳင္ျပယာဲ လွာဲကၜဳင္ လညာတ္ ပရံင္ကၜဳင္စိုတ္ဓာတ္ ကဿာတ္လဒႝုကၜဳင္လဝ္ ကဆံင္ဘဝ လတူမြဲဂေကာံကႝုမြဲဂေကာံ ဒုင္ေဆာံကၜဳင္လဝ္လမ်ီဳ ဗြဲမေဇှာ္ကႝုျဇဟတ္ ဂွ္ေလဝ္ ဒွ္ကၜဳင္လဝ္တဲုမံင္ရ။
ပႜဲကႝုသကၠရာဇ္ဍဳင္ကၜဳင္စုိပ္ (၁၃၄၉ - ၁၃၅၀) သှာံေပင္ကၜဳင္ တဲု ဓရ္ည႘သာဂကူ လတူမြဲဂေကာံကႝုမြဲဂေကာံ မံက္ဂတဝ္ေကဝ္ႁဇင္တုိန္ ညးသကအ္တဲု ကေလင္ရံင္အာ လပၚတဲုတဲုကၜဳင္ေတံဂွ္ ဒးဒုင္ေလင္လဝ္ လမ်ီဳဂွ္ ဂကူဇကုဇကုရ။ ေပၜင္ေထာံလမ်ီဳ ညးသကအ္ပၜန္ဂွ္ ဂကူဇကု ကႝုဇကုပၜန္ဟီုဂွ္ ပေရင္ေဖာအ္ေျဗဝ္ဂကူကီု၊ ပေရင္ေဖာအ္ေျဗဝ္ ဂေကာံကီု၊ ဒးဒုင္ယုတ္ေဒက္ကၜဳင္၊ ဒးဒုင္ေဟာံျဗမ္ကၜဳင္ဂွ္ သက္သ႘ ေကာန္ဂကူပ႙ုတံေလဝ္ ခုိင္ဗုိန္ကၜဳင္လဝ္ ပႜဲဂၜမ္ေကာန္တဿံ ေကာန္ဂကူတံ တဲုမံင္ယ်။
ဟုိတ္ဂွ္ရ အေသဟာန္ဂၜံႂသိဟ္ ေကာန္ဂေကာံသဿတ္နာနာ တံ တၛဲဏံပံက္ဖÌတိတ္ကၜဳင္ဂွ္ ညာတ္ဒုဟ္အတိက္တဲု ဒက္လဝ္စုိတ္ ဟြံေသင္ သြက္အနာဂတ္ဂတ ပေရင္ေဖာအ္ေျဗဝ္ကီု၊ အေခါင္အရာ မှိဟ္ကီု၊ ဂၜံင္တရဵဗၜးၐး ဂြံဒွ္အာသၜးပြးဂကူတဲု ေကတ္အခိင္ဗြဲမဇိပ္ဂၜိပ္တဲု တတ္ထပၚဒဿံင္ ညံင္ဂြံကလိဂြံ ကဆံင္ဘဝဂကူဘာသာ သၜဳင္သၜဳင္မာန္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ဓဝ္ကဿာတ္လဒႝုညးသကအ္၊ ဓဝ္ပႜႝဳပႜိဳက္ညးသကအ္ဂွ္ ဂကူဘာ သာေဖာအ္ေျဗဝ္ဟာ သၜးအေခါင္ညးသကအ္တဲု ကႝုကႜိဳပ္ညးသကအ္ဂွ္ ဂကူဘာသာေဖာအ္ေျဗဝ္ဟာ ပၚပÌရံင္အုိတ္ညိ။
ေကာန္ဂကူဂြံဒွ္ဒဒုိက္ဂွ္ ညးဂွ္ပႜႝဳပႜိဳက္ေရာ။ ေကာန္ဂကူဂြံဒွ္ တသိုက္ဂွ္ ညးဂွ္လးဂၜံင္ေရာ။ ဓဝ္ဒုကၡကႝုဓဝ္သုခ ၐါျပကာဏံ တၛဲဏံ ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ သၸဟုိတ္ႏူေၾကပ္ျဂတ္ကၜဳင္နာနာသာ္တဲု ဒဒွ္ၐါသာ္ ၐါျပကာဏံ သၸဟုိတ္ႏူကႝု ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ ဟြံကၜးစုိတ္တဲု ေကာန္ငၛာ္ သဿတ္တံေလဝ္ သဿာန္တုိန္ဂလာန္ ရမဈာင္သာ္ဏံတဲု သြက္ဂြံကႝု သြဟ္ကႝု ေကာန္ငၛာ္တံဂွ္ေလဝ္ မြဲဂေကာံကႝုမြဲဂေကာံ ကႝုသြဟ္ဟြံ မာန္အုိတ္ရ။ အေရဝ္ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ သဿာန္ကၜဳင္လဝ္ အေခတ္ဏံဂွ္ ဒုင္ဗၢင္လဝ္ စႝုကႝုမြဲအာယုက္ကဝ္ရဟာ။ ဣဏံေလဝ္ ပၚပÌဟြံမာန္ဏီရ။
ေကာန္ဂကူမန္ျပးဇးဒဿံင္ အလုံလုိက္မြဲဂွ္ ဂြံဆႝုဂြံညာတ္လဝ္ တဲုရ။ ဆဂး မုဟုိတ္ဂြံျပးဇးဒဿံင္ဂွ္ေရာ။ ညးလႝုမြဲ ဂြံကႝုသြဟ္မာန္ေရာဂွ္ ဣဏံေလဝ္ လဵဟီုဟြံဒးဏီကီု၊ အခိင္အခါကာလ ပ႙ုတံဂြံဆႝုဂြံညာတ္ ေကတ္ ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ လ႐ုိအ္ယာံဒဿံင္ဂွ္ ပ႙ုတံေကင္သဿာန္ကၜဳင္လဝ္ ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံဂွ္ မုဒွ္ေဗွ္တံလ႐ုိအ္ယာံဒဿံင္ အုိတ္ေရာဟီုဂွ္ တၛဲဍာ္ရ မတ္ျပဟ္ဂွ္ ဒွ္တၛဲဒွ္ဒဒိုက္ရ။ တၛဲဂြံအီႁဂိင္ဂွ္ ဒွ္တၛဲမိပ္စုိတ္ရ။ ဆဂး ေဆင္စပ္ဒဿံင္ကႝု တၛဲဂကူမန္ဂြံပုိင္ဍဳင္ကီုဟာ။
ဂလာန္ပ႙ုတံ သဿာန္ဏာေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံဂွ္ ေကာန္ငၛာ္ သဿတ္တံ သွ္နင္ကႝုပ႙ုတံတဲုရ။ အၾကာေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ ကႝုသြဟ္ကႝုပ႙ုဂွ္ ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ ကေလင္သဿာန္နင္ဂလာန္ ေဆင္စပ္မံင္ကႝု တၛဲဂကူ မန္ဂြံပုိင္ဍဳင္ကီုဟာဟီုဂွ္ ဂလာန္သဿာန္ေကာန္ငၛာ္တံ ဗီုဏံဂွ္ေလဝ္ ကႜဟ္ထဲုအာညိပၜန္ရ။
ယဝ္ရကေလင္ပၚပÌရံင္ မြဲနဲပၜန္မၢး ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ ဂြံကလိဂြံ ဓဝ္စ႘ကၜးဂွ္ ႏြံတာလ်ိဳင္ပႜဲညးဂွ္ ပေရင္ဂကူကႝု ပေရင္သာသနာ ဂကူဂြံခုိင္ ကၜိဳက္အာကႝု ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံမာန္ကီုဂွ္ ႏြံတာလ်ိဳင္ပႜဲညးဂွ္ ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ ညံင္ရဵဟြံဂြံတၜိင္ေကၜံ ဂုန္ဖႝုဂကူကီုဂွ္ ႏြံတာလ်ိဳင္ ပႜဲညးဂွ္ ဗီုဏံေလဝ္ ဒးဂၜာဲတင္နင္မြဲနဲပၜန္ ဟုိတ္ဟြံဒွ္ေလဝ္ ဖႝုေဍံဟြံမံက္၊ ဟြံဗဒွ္ဖႝုေတွ္ ဟြံတီဟုိတ္၊ ဟြံဗဒွ္ဟုိတ္ေလဝ္ ဟြံတီဖႝုကီု၊ တၛဲဏံ ဟုိတ္မမိက္ကႝုမြဲမြဲ ကတႝုဒွ္ဒဿံင္ လတူဂကူမန္ပ႙ု ဗြဲမဂၜိဳင္ဂၜင္ရ။ ဖႝုဒးဒုင္စသုိင္ မံင္တံဂွ္ေလဝ္ နာနာသာ္ဂွ္ႏြံကီု ဆဂး မှိဟ္ဂြံပႛ႘ပႛပ္ ပေရင္ဘဝဂကူဂွ္ ဟြံမြဲဏီရ။
တင္မြဲ - ဂၜဳဓီုမံင္ လတူေကာန္ဂကူမန္တၛဲဏံဂွ္ မတ္ျဗဲဟာ၊ လတုိပ္ဟာ၊ လက္ကၜိဳက္ဟာ။ ဣဏံဂွ္ေလဝ္ ေကာန္ဂကူတံ ကၜိဳဟ္တီ ေကတ္ဟြံမာန္၊ ဇာတိဟြံဂံင္ပၚပÌတဲု ဟြံကၜိဳဟ္ဟာ၊ ဟြံပၚပÌမြဲသာ္ရတဲု ဟြံမိက္ကၜိဳဟ္ဟာ၊ ဣဏံဂွ္ေလဝ္ ပူဂႝုလႝုမြဲ ဟြံဂံင္ေဖ်ံစုိတ္ဏီရ။ ကေလင္ ရံင္အာကႝု ပေရင္ဒးဒုင္စသုိင္ဒဿံင္တၛဲဏံ အေခတ္ဏံဟီု ဇကုေကၜာန္နင္ ဂြံလဝ္တဲုဂွ္ ဇကုဂြံစဟာ၊ ဇကုေကၜာန္ဂြံနင္တဲုဂွ္ ဇကုဒးကႝုညးတှဟ္စဟာ။ ယဝ္ခါရ ကေလင္သဿာန္ရံင္မၢး ညးဂွ္ဂံင္သွ္၊ ဗီုလႝုဂြံကေလင္သွ္ ေကာန္ ဂကူပၜန္ရေၾကပ္။ ဟိုတ္ႏူဒွ္သာ္ဂွ္ရ ေကာန္ဂေကာံသဿတ္တံတၛဲဏံ သြက္ဂြံ ကလိဂြံပေရင္ဓဝ္ဍာံကႝု ဂၜံင္တရဵေကာန္ဂကူမန္တံမာန္ဂွ္ မၜာ္သၛ႘ဂၜံင္ တရဵတဲု ဒုင္သဇုိင္ကႝုအေခတ္ရ။ အေခတ္ဟီုဂွ္ပၜန္ေလဝ္ ဟြံမြဲကႝုေစဝ္ ေပှာန္ဗဗြဲဓဝ္ဂွ္ ယႝုယုိက္ေကတ္ဖအုိတ္ဟြံေသင္၊ မြဲသာ္ပၜန္ဂွ္ တးပÌေကၜံ ဂေကာံနာနာတံတဲု ပၜံင္အာဂတဟြံေသင္၊ ပေရင္ေဖာအ္ေျဗဝ္ဂကူကီု၊ ပေရင္ပၜလ်းအာဲကဿာဲ ဂကူဘာသာကီု ညံင္ဂြံလ်းတဿး အနာဂတ္ ဂတမာန္ဂွ္ အတုိင္ရန္တဿအ္ ႏြံမံင္လဿိဳန္ရ။ လတူဂေကာံနာနာတံဂွ္ ေလဝ္ ဒွ္ဒဿံင္ဂေကာံ ေကာန္ဂကူမန္မၢးေတွ္ ေ႐ွ္ေသွ္ရဵဂဵဒဿံင္ စႝုကႝုမြဲအာ ယုက္ကဝ္ရ။
ယြံေကာန္မန္ ညးမဆာန္ဂကူ ညးမဒုင္တဵဆီဇာတိမန္တံ ညးဂမၜိဳင္အဵ ဂၜံင္တရဵေကာန္ဂကူမန္ပ႙ု မကြာ္ဒဿံင္တၛဲဏံဂွ္ လ်းတဿးဒဿံင္ ဗြဲမေဇှာ္ကႝုျဇဟတ္ဟြံေသင္၊ ဂၜံင္တရဵပ႙ုမကြာ္ဒဿံင္တၛဲဏံဂွ္ ဒွ္ဒဿံင္ဂၜံင္တရဵ တင္ဝါတ္ဂါတ္ေဏာင္ဂွ္ လၸဝုိတ္တၜိင္ေထာံဓဝ္သတိ ဝင္ဘဝဇကုကႝု ဂၜံင္တရဵေကာန္ဂကူမန္ဇကုအုိတ္ညိ။ ဆာန္ဇကုဟာ၊ ဆာန္ဂကူဟာ၊ ဆာန္ေကာန္ဂကူဟာ ပၚပÌလၸကႝုမွာအာညိ။
လုိက္ေစှာန္ဒဿံင္တဲတၛဲဏံဂွ္ လုိက္ထၞးကႝုဂၜံင္တရဵ အေခါင္သၜး ပြးဟာ။ လုိက္တံေစှာန္မံင္တဲတၛဲဏံဂွ္ လုိက္တံပလီုအေခါင္အရာ မှိဟ္ဟာ ပၚပÌအုိတ္ညိ။ ေကာန္ဂကူမန္ ဂြံဂြံအေခါင္အရာသၜးပြးဂွ္ တာလ်ိဳင္ႏြံပႜဲညးဂွ္ေရာ။ ေကာန္ဂကူမန္ ဂြံေဖာအ္ေျဗဝ္မာန္ဂွ္ တာလ်ိဳင္ ပႜဲညးဂွ္ေရာ။ အေခါင္သၜးပြး ဂြံစုိပ္ပႜဲဘဝေကာန္ဂကူမန္မာန္ဂွ္ ညးဂွ္ဒး ပလံင္ဗၥိဳပ္ကႝု ေကာန္ဂကူမန္တံေရာ။
အလႝုအသ႘ဂကူဂြံသၜဳင္ဂွ္ ဒးအာတ္မိက္လတူေကာန္ဂကူဟာ။ အလႝုအသ႘ဂကူဂြံသၜဳင္ဂွ္ ေဍံကတႝုဒွ္ကၜဳင္ ပကတိဂကူကႝု ဂကူရဟာ။ ေကာန္ငၛာ္ဂကူမန္တံ သဿာန္ကၜဳင္မံင္မြဲတင္ပၜန္ တၛဲဏံဂွ္ သြက္ဂြံကေလင္ သြဟ္ကႝု ေကာန္ငၛာ္ဂကူမန္တံမာန္ဂွ္ ညးညးအဲအဲ ေကတ္တာလ်ိဳင္တဲု ခ်ပ္ဂလာန္သြက္ဂြံကေလင္သြဟ္ကႝု ေကာန္ငၛာ္ဂကူမန္တံအုိတ္ညိ။
မုဟုိတ္ဂြံဟီုဂလာန္ သာ္ဏံေရာဟီုဂွ္ ပပၱံႏူကႝု စူဠသကၠရာဇ္ (၁၁၂၀)သှာံ ေလာန္ကၜဳင္တဲု ေကာန္ဂကူမန္တံ ဒးျဂိပ္ဒဵလလဵဇုိင္ ျပးဇးဒးသာဲျခာတိတ္အာ ႏူသှိင္တိဍာ္မန္ သၛိကၜတ္နန္ထဝ္ျဂပ္မန္ အပုိင္ဂွ္ဒွ္တဲု ဇဿာပ္ေကာန္ဂကူမန္တံ ဒးဗၢဴဒဿံင္ျဗဲဍာ္ရမတ္ ႏူေဂြင္မတ္ ၐါဂွ္လအ္ကၜဳင္ကႝုသှာံရ။ ေကာန္ဂေကာံသဿတ္မန္ေခတ္ဏံ ႏူကႝု ဗွ္ဗှဳဟ္တိဍာ္မန္ သၛိကၜတ္နန္ထဝ္မန္ဂွ္ဒွ္တဲု သီုကႝုဟြံမင္စဿ႘မြဲသာ္ဂွ္ ပတိတ္ဏာျဇဟတ္ ဗြဲေလဿင္ေလဿင္ ဆၐုိတ္ေထက္ႀကဳိက္ကႝုျဇဟတ္ အုိတ္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ေကာန္ဂကူမန္တၛဲဏံဂွ္ သၸဟုိတ္ႏူကႝု ဒးဒုင္ကၜင္ဒဿံင္ အေခါင္သၜးပြး ပေရင္ဘဝ၊ ပေရင္ဂကူနာနာတံတဲု ကေလင္ကူခ်ပ္ ဂြံမြဲသာ္ ၐုိန္ရပ႙ုေကာန္ဂကူမန္တံ အလုံသီုဖအုိတ္ဂွ္ပေတွ္ဒဿံင္ဆၐိုတ္ မင္စဿ႘တဵမံင္ အေခါင္သၜးပြးတံဂွ္သဿးမၢး တၛဲပ႙ုတံဂြံကလိဂြံ အေခါင္သၜးပြး တံဂွ္ ဟြံမြဲပုဟ္ ခ်ပ္ဂြံသာ္ဏံတဲု ပတိတ္ဇဲဂၜာဲနဲကဲ နကႝုသတိညာဏ္ပညာ မာန္မွ ကလိဂြံအေခါင္သၜးပြးတံ မာန္မံင္ေဏာင္ ေဖ်ံစုိတ္သာ္ဏံတဲု ဂုိတ္႐ုန္ဂစာန္မံင္ရ။
ၐုိန္ရဒွ္သာ္ဂွ္ကီုေလဝ္ တာလ်ိဳင္ပ႙ုေကာန္ဂေကာံသဿတ္တံ ယႝုဒုင္လဝ္ပႜဲလတူကႜဟ္ တၛဲဏံဂွ္ မိက္ဂြံသၜဳင္ဘဝင္၊ မိက္ဂြံပတဵျဂင္မာနကႝု ဂေကာံတာလ်ိဳင္တှဟ္တှဟ္တံတဲု ႁပိင္ပၠာန္ေကတ္မာန္ကႝု ေကာန္ဂကူ ဇကုဟြံေသင္၊ ဂၜာဲအေခါင္သၜးပြး သြက္ေကာန္ဂကူဂြံဒုင္စသုိင္ သြက္အနာဂတ္ဂတေတံတဲု ဂံါကြာ္အာဗြဲေလဿင္ေလဿင္ရ။ တၛဲဂစာန္ဂွ္ႏြံဍာံ၊ တၛဲပကာံဂွ္ႏြံေကြံ တုိင္ပၠဵသြက္ေကာန္ဂကူတံ ဂြံကလိဂြံ သှိင္ဇူဗၵÌဂွ္ေလဝ္ ဒးဆႝုဂဗမာန္ကီုေဏာင္ ေထင္လဝ္သာ္ဏံ ႏြံဒဿံင္ပႜဲဂၜံႂသိဟ္ေတံကီုရ။ အတိက္ေလာန္ကၜဳင္ေတံဂွ္ ခုိဟ္ကီုပေရံကီု၊ ၐုိဟ္ကီုဂမၱဵကီု ေကာန္ဂကူ မန္တံ ဒုင္စသုိင္လဝ္တဲုကၜဳင္မံင္ နာနာသာ္ကီုရ။ ပစၥဳပၸန္တၛဲဏံဂွ္ ေကာန္ဂကူမန္တံကြာ္ဒဿံင္ တကဵကတာန္မံင္ဟာ၊ ၐုိဟ္ႂသိဟ္မံင္ဟာ။ ေကာန္ဂကူမန္တံ သီုမှိဟ္ဖအုိတ္ဂွ္ ေထက္ကႝုကၜိဳဟ္တီ ေကတ္မာန္ သီုမှိဟ္ဖအုိတ္ရ။
ဆာန္ဂကူကႝုပါင္ဂွ္ ဂြံမိင္ဆရမဈာင္သဿးရ။ ဆာန္ဂကူကႝုျဇဟတ္ ကာယ်ဂွ္ ႏြံဂုန္ဖႝုဗြဲေတဿင္မြဲသာ္ကီု၊ ဆာန္ဂကူနကႝုေစတနာ တပ္တပ္ တးတးဂွ္ေလဝ္ ဓရ္ယုတ္ေဒက္အာ လတူေကာန္ဂကူဂွ္ ဟြံမြဲဏီရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ပူဂႝုမႁဗကညာင္ဒဿံင္ နကႝုရမဈာင္သဿးသဿးတံဂွ္ ဂုန္ဖႝုသြက္ဂကူ ဂြံဒုင္စသုိင္ဂွ္ ႏြံဒဿံင္ကီုဟာဂွ္ ပၚပÌရံင္ညိကီု၊ အေသဟာန္ ေကာန္ဂေကာံ သဿတ္နာနာတံ ပံက္ႂသိဟ္တဲု ပၜံင္ဗတိုက္ဒဿံင္ ဝင္ဘဝေကာန္ဂကူမန္ တံတၛဲဏံဂွ္ မြဲလၸာ္ကႝုမြဲလၸာ္ ပေရင္လိက္ပတ္ကီု၊ ပေရင္ေယန္သှာင္ကီု၊ ပေရင္ဘာသာ၊ သာသနာဂကူနာနာတံဂွ္ကီု ဒွ္မှိဟ္ဗတိုက္သ႐ုိဟ္ေကၜံ ဝင္ဘဝဂကူ ႏူကႝုသှိင္ဍိက္ပၜက္ ဂကူညးတှဟ္တံေဏာင္ဂွ္ ဟီုဏာဂံင္ ဂံင္ရ။
ဆဂး ေကာန္ဂကူမန္ပ႙ု ညးလၛႝဳလၛႝဳတံဂွ္ ဟီုကၜဳင္မံင္ ဂကူမန္ ပ႙ုဂွ္ ဂကူတၜ၊ ဂကူနာဲ၊ အေရဝ္ဟီုကၜဳင္မံင္ ဂကူမန္ပ႙ု ဂကူတၜ၊ ဂကူနာဲတံဂွ္ တသုိက္ေကာန္ဂကူမန္တံ နာနာသာ္ဂွ္ ေကင္ဆႝုဂဗမံင္ ကီုရဟာ မိက္ဂြံသဿာန္သာ္ဏံရ။ မုဟုိတ္ဂြံသဿာန္ သာ္ဏံေရာဟီုဂွ္ ပႜဲကႝုပြိဳင္ (၂၅၃) သှာံ ေလာန္ကၜဳင္တဲုတဲုဏံဂွ္ ဒှာဲအေခါင္ဗၜးၐးဂကူကီု` အလႝုအသ႘ဂကူကီု ေကာန္ ဂကူမန္တံ ဂြံသုင္ေစာဲဂွ္ တၛဲလႝု၊ သှာံလႝု၊ သကၠရာဇ္လႝုေလဝ္ ေကင္ဆႝုဂဗလဝ္ ဟြံမြဲ ဏီတဲု တၛဲဏံဂွ္ ဂကူမန္ပ႙ု ဂကူတၜ၊ ဂကူနာဲ ဂွ္လၸဟီုေဝင္ဏီ အတိက္ေလာန္ကၜဳင္ဂွ္ သမၱီလဝ္တဲု အနာဂတ္ဂတေတံ ညံင္ရဵဂြံဒွ္တၜ၊ ဂြံဒွ္နာဲမာန္ပၜန္ဂွ္ ပတိတ္ျဇဟတ္အုိတ္ညိ။
တၛဲဏံ အေခတ္ဏံ ဂကူမန္ဂွ္ ဒွ္ဒဿံင္ဂကူဍိက္၊ ဂကူပၜက္ ဂကူညးတှဟ္ေဏာင္ဂွ္ လၸဝုိတ္ဝင္ဘဝဇကုတဲု ညံင္ဂြံတိတ္ဗၜးႏူဘဝ ဍိက္ပၜက္ ဂကူညးတှဟ္မာန္ ညံင္ဂြံကေလင္ဒွ္ ဘဝတၜ၊ ဘဝနာဲ ဍိဳက္ဍိဳက္ေပင္ေပင္မာန္ဂွ္ ဂုိတ္႐ုန္ဂစာန္အာအုိတ္ညိ။ သြက္ဂြံပံက္ အေသဟာန္ဂၜံႂသိဟ္ ဝင္ဘဝဇကုကႝု ေကာန္ဂကူဇကုမာန္ဂွ္ ႏြံမံင္ပႜဲတာလ်ိဳင္ ဇကုမြဲေဟင္ရဂွ္ ကႝုဂြံေစွ္စုိတ္ညိ။
တၛဲဏံ ဂကူမန္ပ႙ု ဒက္လဝ္႐ုပ္သဿိင္ၐုိပ္ထဝ္ လတူေကှာတ္တုိင္ အလာံေတံတဲု ေကာန္သဿိင္ၐုိပ္ထဝ္တံဂမၜိဳင္ဂွ္ လၛာ္စဿ႘ေက်ာဝ္ဒဿံင္သဿး ဂွ္ေလဝ္ ေသာ္ေသှင္ျပဟ္အာအုိတ္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ယဝ္ခါရ အတုိင္ဒွ္ အတုိင္ဒုင္မၢးေတွ္ ပြမဒုင္ဂွ္ ဒးေလင္ဏာင္။ အတုိင္ေလင္ဂွ္ ဟြံသၸဂ႐ု မၢးေတွ္ အတုိင္ဟြံသၸဂ႐ုဂွ္ အလုံဂကူမြဲ ဒးေကၜံကၜက္အာ မာန္မံင္ ဏာင္ဂွ္ ဒွ္ေထက္ရ။
ဆအယာံမာတ္ မင္စဿ႘စသဿးဂွ္ ကမ္ရဟီုေကတ္ ဂြံဟြံေသင္၊ ေကတ္ဇှးလတူေကာန္ဂကူဇကုတဲု ပႜႝဳပႜိဳက္ေကာန္ဂကူဇကုဂွ္ ဒွ္ဂုန္ဖႝု ကဆံင္ဘဝဇကုဟြံေသင္၊ ပေရင္ပၚပÌကဆံင္ဘဝဇကုဂွ္ ဒးႏြံဂုန္ဖႝု လတူဝင္ဘဝဂကူဇကုတဲုမွ ဂြံစဿတ္သမၱီကႝု ကဆံင္ဘဝဇကုဂြံ၊ ကေလင္ပၚ ပÌရံင္အးအးမၢး သှိင္ေကာန္ဂကူဇကုဇကုဂွ္ ဒွ္ဓဝ္ၐုိဟ္လလံဇကုေဏာင္ဂွ္ သာ္ဏံ ဂကူမန္ပ႙ုတံ ယဝ္ရခ်ပ္ဂြံမံင္ကီုေတွ္ ပေရင္ပႜႝဳပႜိဳက္ ေကာန္ဂကူ ဇကုဂွ္ ဒးေအာန္ကၜဳင္သုိက္သုိက္မာန္ရ။
ဟုိတ္ဂွ္ရ ဒဒုိက္ဂကူေလဝ္ ဒွ္ဒဒုိက္ဇကုကီု၊ ဝင္ဂကူေလဝ္ ဒးဒွ္ဝင္ဇကုကီု၊ ယဝ္ရေကာန္ဂကူတံ ေဖ်ံစုိတ္ဗီုဏံမာန္မၢးေတွ္ လတူညးမြဲ ေကုာံ ညးမြဲ ဟြံဒးပၜံင္သၜဳင္ ပႜႝဳဖ်ဝ္ညးသကအ္ပုဟ္ဂွ္ ဒွ္ဓရ္ဍာံ စဿတ္မြဲရ။ ေလာန္ကၜဳင္မြဲအခိင္ေတံ ႏူကၜာသကၠရာဇ္ဍဳင္ဟြံစုိပ္ (၁၃၄၉ - ၁၃၅၀)သှာံဏီဂွ္ ေကာန္ဂကူမန္ပ႙ု တက္ကၜဳင္ျပယာဲ လွာဲကၜဳင္ လညာတ္ ပရံင္ကၜဳင္စိုတ္ဓာတ္ ကဿာတ္လဒႝုကၜဳင္လဝ္ ကဆံင္ဘဝ လတူမြဲဂေကာံကႝုမြဲဂေကာံ ဒုင္ေဆာံကၜဳင္လဝ္လမ်ီဳ ဗြဲမေဇှာ္ကႝုျဇဟတ္ ဂွ္ေလဝ္ ဒွ္ကၜဳင္လဝ္တဲုမံင္ရ။
ပႜဲကႝုသကၠရာဇ္ဍဳင္ကၜဳင္စုိပ္ (၁၃၄၉ - ၁၃၅၀) သှာံေပင္ကၜဳင္ တဲု ဓရ္ည႘သာဂကူ လတူမြဲဂေကာံကႝုမြဲဂေကာံ မံက္ဂတဝ္ေကဝ္ႁဇင္တုိန္ ညးသကအ္တဲု ကေလင္ရံင္အာ လပၚတဲုတဲုကၜဳင္ေတံဂွ္ ဒးဒုင္ေလင္လဝ္ လမ်ီဳဂွ္ ဂကူဇကုဇကုရ။ ေပၜင္ေထာံလမ်ီဳ ညးသကအ္ပၜန္ဂွ္ ဂကူဇကု ကႝုဇကုပၜန္ဟီုဂွ္ ပေရင္ေဖာအ္ေျဗဝ္ဂကူကီု၊ ပေရင္ေဖာအ္ေျဗဝ္ ဂေကာံကီု၊ ဒးဒုင္ယုတ္ေဒက္ကၜဳင္၊ ဒးဒုင္ေဟာံျဗမ္ကၜဳင္ဂွ္ သက္သ႘ ေကာန္ဂကူပ႙ုတံေလဝ္ ခုိင္ဗုိန္ကၜဳင္လဝ္ ပႜဲဂၜမ္ေကာန္တဿံ ေကာန္ဂကူတံ တဲုမံင္ယ်။
ဟုိတ္ဂွ္ရ အေသဟာန္ဂၜံႂသိဟ္ ေကာန္ဂေကာံသဿတ္နာနာ တံ တၛဲဏံပံက္ဖÌတိတ္ကၜဳင္ဂွ္ ညာတ္ဒုဟ္အတိက္တဲု ဒက္လဝ္စုိတ္ ဟြံေသင္ သြက္အနာဂတ္ဂတ ပေရင္ေဖာအ္ေျဗဝ္ကီု၊ အေခါင္အရာ မှိဟ္ကီု၊ ဂၜံင္တရဵဗၜးၐး ဂြံဒွ္အာသၜးပြးဂကူတဲု ေကတ္အခိင္ဗြဲမဇိပ္ဂၜိပ္တဲု တတ္ထပၚဒဿံင္ ညံင္ဂြံကလိဂြံ ကဆံင္ဘဝဂကူဘာသာ သၜဳင္သၜဳင္မာန္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ဓဝ္ကဿာတ္လဒႝုညးသကအ္၊ ဓဝ္ပႜႝဳပႜိဳက္ညးသကအ္ဂွ္ ဂကူဘာ သာေဖာအ္ေျဗဝ္ဟာ သၜးအေခါင္ညးသကအ္တဲု ကႝုကႜိဳပ္ညးသကအ္ဂွ္ ဂကူဘာသာေဖာအ္ေျဗဝ္ဟာ ပၚပÌရံင္အုိတ္ညိ။
ေကာန္ဂကူဂြံဒွ္ဒဒုိက္ဂွ္ ညးဂွ္ပႜႝဳပႜိဳက္ေရာ။ ေကာန္ဂကူဂြံဒွ္ တသိုက္ဂွ္ ညးဂွ္လးဂၜံင္ေရာ။ ဓဝ္ဒုကၡကႝုဓဝ္သုခ ၐါျပကာဏံ တၛဲဏံ ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ သၸဟုိတ္ႏူေၾကပ္ျဂတ္ကၜဳင္နာနာသာ္တဲု ဒဒွ္ၐါသာ္ ၐါျပကာဏံ သၸဟုိတ္ႏူကႝု ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ ဟြံကၜးစုိတ္တဲု ေကာန္ငၛာ္ သဿတ္တံေလဝ္ သဿာန္တုိန္ဂလာန္ ရမဈာင္သာ္ဏံတဲု သြက္ဂြံကႝု သြဟ္ကႝု ေကာန္ငၛာ္တံဂွ္ေလဝ္ မြဲဂေကာံကႝုမြဲဂေကာံ ကႝုသြဟ္ဟြံ မာန္အုိတ္ရ။ အေရဝ္ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ သဿာန္ကၜဳင္လဝ္ အေခတ္ဏံဂွ္ ဒုင္ဗၢင္လဝ္ စႝုကႝုမြဲအာယုက္ကဝ္ရဟာ။ ဣဏံေလဝ္ ပၚပÌဟြံမာန္ဏီရ။
ေကာန္ဂကူမန္ျပးဇးဒဿံင္ အလုံလုိက္မြဲဂွ္ ဂြံဆႝုဂြံညာတ္လဝ္ တဲုရ။ ဆဂး မုဟုိတ္ဂြံျပးဇးဒဿံင္ဂွ္ေရာ။ ညးလႝုမြဲ ဂြံကႝုသြဟ္မာန္ေရာဂွ္ ဣဏံေလဝ္ လဵဟီုဟြံဒးဏီကီု၊ အခိင္အခါကာလ ပ႙ုတံဂြံဆႝုဂြံညာတ္ ေကတ္ ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ လ႐ုိအ္ယာံဒဿံင္ဂွ္ ပ႙ုတံေကင္သဿာန္ကၜဳင္လဝ္ ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံဂွ္ မုဒွ္ေဗွ္တံလ႐ုိအ္ယာံဒဿံင္ အုိတ္ေရာဟီုဂွ္ တၛဲဍာ္ရ မတ္ျပဟ္ဂွ္ ဒွ္တၛဲဒွ္ဒဒိုက္ရ။ တၛဲဂြံအီႁဂိင္ဂွ္ ဒွ္တၛဲမိပ္စုိတ္ရ။ ဆဂး ေဆင္စပ္ဒဿံင္ကႝု တၛဲဂကူမန္ဂြံပုိင္ဍဳင္ကီုဟာ။
ဂလာန္ပ႙ုတံ သဿာန္ဏာေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံဂွ္ ေကာန္ငၛာ္ သဿတ္တံ သွ္နင္ကႝုပ႙ုတံတဲုရ။ အၾကာေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ ကႝုသြဟ္ကႝုပ႙ုဂွ္ ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ ကေလင္သဿာန္နင္ဂလာန္ ေဆင္စပ္မံင္ကႝု တၛဲဂကူ မန္ဂြံပုိင္ဍဳင္ကီုဟာဟီုဂွ္ ဂလာန္သဿာန္ေကာန္ငၛာ္တံ ဗီုဏံဂွ္ေလဝ္ ကႜဟ္ထဲုအာညိပၜန္ရ။
ယဝ္ရကေလင္ပၚပÌရံင္ မြဲနဲပၜန္မၢး ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ ဂြံကလိဂြံ ဓဝ္စ႘ကၜးဂွ္ ႏြံတာလ်ိဳင္ပႜဲညးဂွ္ ပေရင္ဂကူကႝု ပေရင္သာသနာ ဂကူဂြံခုိင္ ကၜိဳက္အာကႝု ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံမာန္ကီုဂွ္ ႏြံတာလ်ိဳင္ပႜဲညးဂွ္ ေကာန္ငၛာ္သဿတ္တံ ညံင္ရဵဟြံဂြံတၜိင္ေကၜံ ဂုန္ဖႝုဂကူကီုဂွ္ ႏြံတာလ်ိဳင္ ပႜဲညးဂွ္ ဗီုဏံေလဝ္ ဒးဂၜာဲတင္နင္မြဲနဲပၜန္ ဟုိတ္ဟြံဒွ္ေလဝ္ ဖႝုေဍံဟြံမံက္၊ ဟြံဗဒွ္ဖႝုေတွ္ ဟြံတီဟုိတ္၊ ဟြံဗဒွ္ဟုိတ္ေလဝ္ ဟြံတီဖႝုကီု၊ တၛဲဏံ ဟုိတ္မမိက္ကႝုမြဲမြဲ ကတႝုဒွ္ဒဿံင္ လတူဂကူမန္ပ႙ု ဗြဲမဂၜိဳင္ဂၜင္ရ။ ဖႝုဒးဒုင္စသုိင္ မံင္တံဂွ္ေလဝ္ နာနာသာ္ဂွ္ႏြံကီု ဆဂး မှိဟ္ဂြံပႛ႘ပႛပ္ ပေရင္ဘဝဂကူဂွ္ ဟြံမြဲဏီရ။
တင္မြဲ - ဂၜဳဓီုမံင္ လတူေကာန္ဂကူမန္တၛဲဏံဂွ္ မတ္ျဗဲဟာ၊ လတုိပ္ဟာ၊ လက္ကၜိဳက္ဟာ။ ဣဏံဂွ္ေလဝ္ ေကာန္ဂကူတံ ကၜိဳဟ္တီ ေကတ္ဟြံမာန္၊ ဇာတိဟြံဂံင္ပၚပÌတဲု ဟြံကၜိဳဟ္ဟာ၊ ဟြံပၚပÌမြဲသာ္ရတဲု ဟြံမိက္ကၜိဳဟ္ဟာ၊ ဣဏံဂွ္ေလဝ္ ပူဂႝုလႝုမြဲ ဟြံဂံင္ေဖ်ံစုိတ္ဏီရ။ ကေလင္ ရံင္အာကႝု ပေရင္ဒးဒုင္စသုိင္ဒဿံင္တၛဲဏံ အေခတ္ဏံဟီု ဇကုေကၜာန္နင္ ဂြံလဝ္တဲုဂွ္ ဇကုဂြံစဟာ၊ ဇကုေကၜာန္ဂြံနင္တဲုဂွ္ ဇကုဒးကႝုညးတှဟ္စဟာ။ ယဝ္ခါရ ကေလင္သဿာန္ရံင္မၢး ညးဂွ္ဂံင္သွ္၊ ဗီုလႝုဂြံကေလင္သွ္ ေကာန္ ဂကူပၜန္ရေၾကပ္။ ဟိုတ္ႏူဒွ္သာ္ဂွ္ရ ေကာန္ဂေကာံသဿတ္တံတၛဲဏံ သြက္ဂြံ ကလိဂြံပေရင္ဓဝ္ဍာံကႝု ဂၜံင္တရဵေကာန္ဂကူမန္တံမာန္ဂွ္ မၜာ္သၛ႘ဂၜံင္ တရဵတဲု ဒုင္သဇုိင္ကႝုအေခတ္ရ။ အေခတ္ဟီုဂွ္ပၜန္ေလဝ္ ဟြံမြဲကႝုေစဝ္ ေပှာန္ဗဗြဲဓဝ္ဂွ္ ယႝုယုိက္ေကတ္ဖအုိတ္ဟြံေသင္၊ မြဲသာ္ပၜန္ဂွ္ တးပÌေကၜံ ဂေကာံနာနာတံတဲု ပၜံင္အာဂတဟြံေသင္၊ ပေရင္ေဖာအ္ေျဗဝ္ဂကူကီု၊ ပေရင္ပၜလ်းအာဲကဿာဲ ဂကူဘာသာကီု ညံင္ဂြံလ်းတဿး အနာဂတ္ ဂတမာန္ဂွ္ အတုိင္ရန္တဿအ္ ႏြံမံင္လဿိဳန္ရ။ လတူဂေကာံနာနာတံဂွ္ ေလဝ္ ဒွ္ဒဿံင္ဂေကာံ ေကာန္ဂကူမန္မၢးေတွ္ ေ႐ွ္ေသွ္ရဵဂဵဒဿံင္ စႝုကႝုမြဲအာ ယုက္ကဝ္ရ။
ယြံေကာန္မန္ ညးမဆာန္ဂကူ ညးမဒုင္တဵဆီဇာတိမန္တံ ညးဂမၜိဳင္အဵ ဂၜံင္တရဵေကာန္ဂကူမန္ပ႙ု မကြာ္ဒဿံင္တၛဲဏံဂွ္ လ်းတဿးဒဿံင္ ဗြဲမေဇှာ္ကႝုျဇဟတ္ဟြံေသင္၊ ဂၜံင္တရဵပ႙ုမကြာ္ဒဿံင္တၛဲဏံဂွ္ ဒွ္ဒဿံင္ဂၜံင္တရဵ တင္ဝါတ္ဂါတ္ေဏာင္ဂွ္ လၸဝုိတ္တၜိင္ေထာံဓဝ္သတိ ဝင္ဘဝဇကုကႝု ဂၜံင္တရဵေကာန္ဂကူမန္ဇကုအုိတ္ညိ။ ဆာန္ဇကုဟာ၊ ဆာန္ဂကူဟာ၊ ဆာန္ေကာန္ဂကူဟာ ပၚပÌလၸကႝုမွာအာညိ။
လုိက္ေစှာန္ဒဿံင္တဲတၛဲဏံဂွ္ လုိက္ထၞးကႝုဂၜံင္တရဵ အေခါင္သၜး ပြးဟာ။ လုိက္တံေစှာန္မံင္တဲတၛဲဏံဂွ္ လုိက္တံပလီုအေခါင္အရာ မှိဟ္ဟာ ပၚပÌအုိတ္ညိ။ ေကာန္ဂကူမန္ ဂြံဂြံအေခါင္အရာသၜးပြးဂွ္ တာလ်ိဳင္ႏြံပႜဲညးဂွ္ေရာ။ ေကာန္ဂကူမန္ ဂြံေဖာအ္ေျဗဝ္မာန္ဂွ္ တာလ်ိဳင္ ပႜဲညးဂွ္ေရာ။ အေခါင္သၜးပြး ဂြံစုိပ္ပႜဲဘဝေကာန္ဂကူမန္မာန္ဂွ္ ညးဂွ္ဒး ပလံင္ဗၥိဳပ္ကႝု ေကာန္ဂကူမန္တံေရာ။
အလႝုအသ႘ဂကူဂြံသၜဳင္ဂွ္ ဒးအာတ္မိက္လတူေကာန္ဂကူဟာ။ အလႝုအသ႘ဂကူဂြံသၜဳင္ဂွ္ ေဍံကတႝုဒွ္ကၜဳင္ ပကတိဂကူကႝု ဂကူရဟာ။ ေကာန္ငၛာ္ဂကူမန္တံ သဿာန္ကၜဳင္မံင္မြဲတင္ပၜန္ တၛဲဏံဂွ္ သြက္ဂြံကေလင္ သြဟ္ကႝု ေကာန္ငၛာ္ဂကူမန္တံမာန္ဂွ္ ညးညးအဲအဲ ေကတ္တာလ်ိဳင္တဲု ခ်ပ္ဂလာန္သြက္ဂြံကေလင္သြဟ္ကႝု ေကာန္ငၛာ္ဂကူမန္တံအုိတ္ညိ။
ရာမည - ေထက္လ႘ြ
ဂ်ာေနဝ္ေခတ္ပ႙ု ေလဿင္(၅၇)၊ ဂိတုမာတ္ခ်္၊ သှာံ ၂၀၁၀
0 တၜ ဟီုဂလာန္ပၚပဲါလဝ္ ဒှာဲဏအ္ရ:
Post a Comment