နာဲစိတၱတၜမန္
ဂကူပ႙ုမန္ဟုီဂွ္ ဟုိတ္မှဳံကုႝ လညာတ္ပေဒသရာဇ္ ပႜဲေခတ္ကၜာေတံေပင္င္တုဲ ပႜဲအခိင္တၛဲဏံ ပစၥဳပၸန္လဿဳဟ္ဏံဂွ္ ႀယဵညးလုႝမြဲေလဝ္ ညးဟြံမိက္မံင္သဿဝ္ေသၠန္တဲ ဂကူညးတှဟ္လဿိဳန္ပုဟ္ဂွ္ ပႜဲလညာတ္ဂေကာံကုီ ပႜဲလညာတ္ပူဂုႝ မြဲမြဲကုီ ထၞးမံင္သက္သ႘မြဲေႏွံမြဲေႏွံရ။ ဂကူမန္ဂွ္ စပၱံႏူကုႝဍဳင္မန္ ဗၜးၐးေကၜံ ဗၵန္လုီလာ္ေဟာံျဗမ္ အာ ႏူတဲဂကူညးတှဟ္တုဲ ညးမဆာန္ဂကူမန္ ေကုာံ ညးမဂုိဟ္အာဲကဿာဲ တိဍာ္ပယ်ဳႝဒြက္ဂကူမန္တံဂွ္ သုီဟြံဖေအာန္ေကၜံ ဇဲလြ႘မြဲသာ္တုဲ ဂုိတ္ဂၥာန္မံင္စုႝကုႝ တၛဲဏံဏီဖုိဟ္ရ။ နကုႝလညာတ္နဲကဲ ပၜန္ဂတးရပ္လြဟ္ ဟြံအံင္ဇှးတုဲ စကါကၜဳင္နဲကဲေသာင္ကလးျပဒၵညာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ အၾကာကႜဳိပ္ဖဵပိ မဒွ္ရ။ နဲကဲေသာင္ ကလး ျပဒၵညာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ အၾကာကႜဳိပ္ဖဵပိဂွ္ ဒွ္ဟုိတ္ဟြံအံင္ဇှးဏီဖုိဟ္တုဲ အခိင္တၛဲဏံဂွ္ ဒးစကါကၜဳင္ နဲကဲရပ္လြဟ္ဂတးပၜန္ရေသင္ဟာ နမပၱံသာ္ဝြံ ဂေကာံေဗာ္မန္ တံအၾကာပၛံက္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဗဿာ တၛံက္တၛံက္ေတၛယ္ေတၛယ္ဂွ္ ဒးေဝင္ကၜဳင္ျပယာဲဥပဲါဍာ္ပလာဲ ဂၜဳိင္ကုႝဗုီ ဂၜဳိင္ကုႝသာ္ရí။
ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာပ႙ုဝြံ စပၱံႏူကုႝသှာံ (၁၉၄၈) ဂိတုဇန္နဝါရ႘ (၄) မံက္ဂွ္ ဗၜးၐးတိတ္ကၜဳင္ႏူကုႝဘဝကဝ္လဝ္န႘ အဂၤလိက္ကုႝ ဂ်ပန္တုဲ စုႝကုႝစုိပ္ သှာံ (၂၀၁၁) ဏံဂွ္ ဟုိတ္အကဲါအရာပေရင္ၿပံင္သၜာဲ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာ နဒဒွ္ ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံေဇတ္ေဇတ္မြဲ ဟြံမံက္ဂေတဝ္ဏီ ဖုိဟ္တုဲ ပၜတ္ ပှာန္ဍဳင္ဗဿာဂွ္ ဟြံပၜပၜဳိတ္ဏီပုဟ္ဂွ္ မံက္ေထင္မံင္ကုႝလုႝရ။ ပႜဲသှာံ (၂၀၁၁) ဏံဟုီဂွ္ လၸာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တံဂွ္ သၸဟုိတ္ႏူကုႝ ဍဳင္ဗၜးၐးဂကူ ညးကုႝညးဟြံမံက္ကၜဳင္ ပႜဲေပဲါ႐ုဲမာဲ (၂၀၁၀)ဂွ္ မြဲတင္ ဟုိတ္ႏူအလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာတံ ဍဳႝဍဳိက္ကေရပ္ထရတ္ ဘပဠပလုီပလုိက္ မံင္ဂွ္ မြဲတင္။ ယင္ႏြံဒွ္ဟုိတ္တုဲ ညံင္ကံကုသုႝဂကူဇကု ဂြံဖန္ဖက္ေကတ္မာန္ ဂွ္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ဂွ္ ဒးေလပ္မံင္ေပဲါဗတုိက္ဗၜးၐး သြက္ဂကူဇကု တဿာဟလုိင္ဏီရ။ လဿဳဟ္ဂွ္ ပႜဲတြႝဳရးေကာန္ဍဳင္အရင္တံဂွ္ နကုႝျဇဟတ္ဒပ္ပှာန္ နအဖတံေဟင္ ေကတ္ဒဿံင္ဒှာဲ ဇဿာပ္ပ္ သှာံဂွ္ ပ႙ုဆုႝညာတ္ျပာကတ္မံင္တုဲတုဲရ။ ကၜာေတံဂွ္ ႏူကၜာဂေကာံေဗာ္ပၜန္ဂတးတအ္ ဟြံဂြံပန္ေပွ္ဏီဂွ္ ဒှာဲတိဍာ္ပၜန္ဂတးဂွ္ ဒပ္ပှာန္နအဖတံ ဟြံေကင္ေဖ်ံ ဗစုိပ္လဝ္ဒပ္ မြဲေလွ္ရ။ လဿဳဟ္ဂွ္ လုကဵစွ္သှာံ၊ စွ္ၿဗဲ ျပင္င္ဂွ္ နအဖ တအ္ ေကတ္ကၜဳင္လဝ္အခိင္တုဲ ဒပ္ပှာန္နအဖတအ္ စုိပ္မံင္ပႜဲတိဍာ္ပ႙ု တုဲတုဲမံင္ကုီရ။ ယဝ္ဒးဟုီေထာံ ေဂၜံေဂၜံမၢး သြက္အလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာတအ္ ဂြံကုႝဘဲဒဏ္ ဂြဳႝဂြဳိက္ ကုႝေကာန္ဍဳင္အရင္ တအ္ဂွ္ နအဖတအ္ ပေလဝ္ပေလဝ္စ လဝ္ တဿာလံမံင္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္တုဲ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ေကာန္ဍဳင္အရင္ တအ္ဂွ္ ဗုီလုႝေဖ်ံလဝ္စုိတ္ေရာ?။
ဟြံေသင္မၢး ရံင္ေကတ္အကာဲအရာပေရင္ၿပံင္လွာဲ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာ ေခတ္နအဖတအ္ဝြံ ဒွ္လက္သဏ္ဍန္လ်မြဲဟာ ရံင္အာကုႝ လၸာ္ျဇဟတ္ဓ႐ုိဟ္ ႏူဍဳင္မၛး မပၱံကုႝ ယူအာန္၊ အေမရိကာန္၊ အ႘ယူ တအ္တုဲ အေဃာအ႐ုီစူမံင္ကုႝ လၸာ္အလုႝအသ႘ပှာန္တအ္ ဇဿာပ္ပ္ဒှာဲရ။ တုဲမြဲလၸာ္ပၜန္ဂွ္ ဂေကာံေဗာ္ဒစုႝဒစးကုႝ အလုႝအသ႘ပှာန္တအ္ တၛဲဏံဂွ္ ညးတအ္ဒက္ပၱဳိန္လဝ္ ဂေကာံကံင္ၿဇ႘ေဖတ္ဒေရဝ္ (၁၂) ဂကူဂွ္ သြက္ညးတအ္ဂြံေဝင္ကုႝ အလုႝအသ႘ပှာန္တအ္ နကုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ နကုႝပေရင္ပှာန္ကုီမဒ္ွရ၊ ဟလုိင္ကႝုျဇဟတ္ ပှာန္နအဖတအ္ ေဇှာ္ေဇှာ္ ညးတအ္ဟံြေဖက္ရ ညံင္ဟံြဒးက်အလုႝအသ႘ပှာန္တအ္ဂွ္ ညးတအ္ပံင္ေတာဲတုဲ၊ ညးလုပ္အာေပါဲဗၱဳိက္ရ၊ သြက္ဂံြတဝ္ေစှဟ္ကုႝ အလုႝအသ႘ပှာန္ နကုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ကုီ နကုႝပေရင္ပှာန္ကုီ ပ႙ုပေလဝ္ပေလတ္စလဝ္ တုဲတုဲမံင္ရ၊ သာ္ဝံြ ညးအုပ္ကာနာနာ ကံင္ၿဇ႘ေဖက္ဒေရဝ္ နာဲဟံသာ (ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ) ညးဟုီရ ''စုိတ္အဲေတ္ွ သြက္ဂံြေကတ္ ဗၜးၐး ႏူကုႝတဲနအဖဂွ္ စုိပ္မံင္အခိင္ကုီယ်၊ မုပေရာဟုီေတွ္ တဲည႘ကသုည႘ ဝင္ဗၜးၐးကဿိန္ဍဳင္ဗဿာမြဲပၛံက္ ဟုီဂ္ွ ေကာန္ဍဳင္အရင္ ဟုိတ္ႏူကႜဳဟ္ေမၜံ အဂၤလိက္ကုႝ ဂ်ပါန္တအ္ အခိင္ေတံတုဲ ေကတ္ကၜဳင္ဗၜးၐးကိဿန္ဍဳင္ဗဿာမြဲ တုိက္တုိက္႐ုိက္႐ုိက္မာန္ရ။ အခိင္တၛဲဏံေလဝ္ ဗုီဂ္ွကုီရ ဟုိတ္ပု႙ကႜဳဟ္ေမၜံ နအဖတအ္တုဲမွ ညးတအ္ဒက္ပၱန္ လဝ္ ျဇဟတ္ဂေကာံကံင္ၿဇ႘(၁၂)ဂကူရေသင္ဟာ။ ဟုိတ္ဂ္ွတုဲ အကာဲအရာ ပေရင္ျပံင္လွာဲ ကဿိန္ဗဿာဝြံ စုႝကုႝညးစှးဂလးကဝ္တံ မပၱံကုႝ အီယူ ဒးကၜဳင္မင္မြဲရံင္စံင္ထိင္ဒဝ္ဗုီကၦံင္ ဍဳင္သူဒါန္ဂ္ွ ကုီဟာေထင္í။
တၛဲဏံပႜဲဂကူပ႙ုမန္ဟုီဂ္ွ ပု႙ဒးသၸအာ႐ုီကုႝဂေကာံ (MAU) မြဲမဒ္ွရ။ ဂေကာံ(MAU)ဂံြဒ္ွ ဂေကာံတုိင္ခ႘မလုပ္ သၸစှးကုႝအလုံေကာန္ဂကူ မန္မြဲတုဲ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဂကူမန္ (ဝါ) လညာတ္ေကာန္ဂကူမန္ သုီဖအုိတ္ဂ္ွ ကၜဳင္ေကာံကေလာံမံင္ပႜဲဂေကာံ (MAU) ဖအုိတ္ရ၊ ဟုိတ္ဂ္ွရ ဂေကာ (MAU) ကုႝဘဝမှးတၛဲဏံဂ္ွ ကရဵေကၜံစးဟံြေထက္ရ။ ဂေကာံအဝယ္လေစ္ွ (MAU) ဂ္ွ ဒ္ွေဗာ္ျဇဟတ္ေဇှာ္အုိတ္ ပႜဲေကာန္ဂကူမန္ မဒ္ွေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိရ။ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိဝြံ ဒွ္ဂေကာံေဗာ္ မဂံင္ဒုင္ေကတ္ ဍဳင္မန္ဗၜးၐး ဍာံဍာံမြဲ (ဝါ) ဒွ္ဂေကာံေဗာ္ မလုပ္ဒုင္ဂိ သၸစှးသြက္ဂကူမန္မြဲတုဲ မၵးဒုင္ပူဇဵ လမ်ဳီဆီပဠက္သြက္ဂကူမြဲဍာံဍာံရ။ ဂကူမန္ ဟံြကလိဂံြ ဗၜးၐးဏီမၢး ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ဟံြသၜးေကၜံလြဟ္ရ။ ''ဂကူမန္ဟံြဂံြေကၜံကၜက္အာကုီ သုီကုႝအေခါင္ ကံကုသုႝဂကူဇကု ကုႝဇကုဂံြဖန္က္ေကတ္မာန္ကုီ သုီၐါသာ္ဏံ စုႝကုႝစုိပ္ေကှာတ္ ပု႙ယွအ္ေထာံဇဲလြ႘ဟံြေသင္'' သာ္ဝြံဥကၠဌေဇှာ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ နာဲထဝ္မန္ ေကင္ကုႝဂတိပါင္ႏံြရ။ အလုႝအသ႘ပှာန္ေဍံတအ္ ကုႝပု႙အပ္လြဟ္ကုႝေဍံ ကေမၜာန္ဗုီဗုီဏံ ဆလံေလဝ္ ပု႙ဟံြေကၜာန္ပုဟ္ ပု႙ပံင္ေတာဲကုႝညးဍဳင္ကြာန္မန္တအ္တုဲ စုႝကုႝပ႙ုကလိဂံြအေခါင္ဗၜးၐးဂ္ွ ပု႙ဆက္လုပ္အာ ေပါဲဗၱဳိက္ရပ္လြဟ္ပၜန္ေဏာင္ သာ္ဝြံ ဒုဥကၠဌေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ နာဲရႆ ညးဟုီဏာလဝ္ ပႜဲသဘင္ကှာတၛဲေကာန္ဂကူမန္ (၆၄) ဝါ ပႜဲကြာန္ပှင္ဗုိန္ဂ္ွကုီရ။ ဟုိတ္ဂ္ွရ ပေရင္ဒတူ လုိင္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိဝြံ ကိတ္ည႘ကုႝပေရင္ဂုဏ္ဖုႝဂကူမန္ပု႙မြဲရ။ ပႜဲလက္ထက္ ပု႙ဏံ ေဗာ္ပၜတရဵပေရင္ဍဳင္ကြာန္ မန္ဟုီဂ္ွ လၸာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ကုီ လၸာ္ပေရင္ရပ္လြဟ္ လုပ္ေပါဲဗၱဳိက္ကုီ မှဳံဒဿံင္ပႜဲေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ မြဲဓဝ္ရ။ သြက္ဂံြသုိင္ခှံဒက္ပၱန္ဍဳင္မန္ဗၜးၐးဂ္ွ လုကဵအၾကာပိြဳင္ (၅၀) သှာံဂ္ွ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ဒးဒုင္ပူဇဵကၜဳင္ လမ်ဳီ ဆီပဠက္ၾတဳံအာဇာ နယ္ ျဗဵအာဇာနယ္ဂ္ွ ဗြဲမဂၜဳိင္ဂၜင္ဗြဲသၟဝ္ရ။ ဟုိတ္ဂ္ွတုဲ ပု႙တအ္ထံက္ရံင္အာကုႝ ဝင္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ကုီ လၸာ္ဝင္ပၜန္ဂတးမန္ကုီ တုဲေဆင္စပ္ကုႝဂုဏ္စရာဲဝင္ ဘဝပကတိ ႐ုပ္ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိတၛဲဏံဂ္ွ ေထက္ကုႝပု႙ေကာန္ဂကူမန္တအ္ ဒးယုႝထၞင္ပၱဳိန္လဝ္စုႝကုႝစုိပ္ဘဝဂ္ရí။
ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိဂ္ွ မိက္ဂံြသွ္ပဠပိဟ္ ျပဒၵညာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ လၱဴခုင္တုဲ ပႜဲသှာံ (၁၉၉၅) ဂိတုေဂ်ာန္ (၂၉) ဂ္ွေဒါံကၜဳင္ပန္ေပွာ္ကုႝ အလုႝအသ႘ပှာန္တံရ။ လုကဵပြိဳင္သှာံစ္ွသုန္သှာံ စ္ွသုန္ျဗဲဂ္ွ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ၐုိန္ရေကာ္ခ်ဵ အာတ္မိက္ပၜဳပ္ဂလာန္ သြက္ေသၢာံျပံင္ လွာဲ ေသှာဝ္ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာ (ဝါ) သြက္ဂံြဒက္ပၱန္ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံ ေဇတ္တ္မြဲကုီေလဝ္ အုိတ္ေကှာတ္ဂ္ွ ပႜဲဂိတုေသပ္ေတမ္ပါ (၁ /၂၀၁၀ ) ဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ဒးေဖ်ံေကၜံသၢဳတ္သြာတ္ဂၜံင္တရဵ ေဒါံပန္ေပွာ္ကုႝအလုႝအသ႘ပှာန္တအ္ဂ္ွရေသင္ဟာ ဆဂး လၱဴဂၜံင္တရဵပန္ေပွာ္ဏံ ဂ္ွ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ၐုိန္ရဟြံမိက္ပလုီကုီေလဝ္ အကဲါအရာတၛဲဏံဂွ္ ဒးပလုီကၜဳင္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ အကဲါအရာ ပၛံက္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာ အနာဂတ္ဂတေတံဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ဆက္တုဲ ဒးဇုီကပုိက္အာ မြဲမြဲျဇဟတ္မာန္မံင္ဏီရ။ ဆဂး ဗြဲေတဿင္ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ဆက္တုဲေကတ္ ဍဳင္မန္ဗၜးၐး နဒဒွ္ပေရင္ပၜန္ဂတး ပၜန္မၢး ေကာန္ဂကူမန္ပ႙ု အလုံလုိက္မြဲဂွ္ သာ္လုႝဆက္ဒတူလုိင္ အာဂွ္ေရာ။ နကုႝတင္ဂလာန္ဏံဂွ္ ဇဿာပ္ညးဇဿာပ္အဲ ကုႝမံင္ပုစၦကလဿိဳန္ရ။ တာလ်ဳိင္ေကတ္ဍဳင္မန္ဗၜးၐး (ဝါ) ဂကူမန္တံ သုီဖအိုတ္ဂွ္ ညံင္ဂြံဗၜးၐး ႏူဘဝကဝ္လဝ္န႘ အလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာ အခိင္တၛဲဏံဂွ္ ဒးကၜင္ကၜဳင္အဝုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ သှာံဗြဲမလံလကါဖါရ။ ဟုုိတ္အဝုႝ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဂကူဇကုဟြံမြဲတုဲ မံင္ဒဿံင္ပႜဲသၛိပႜဲဌာန္ဇကုေလဝ္ ဟြံၐုိဟ္ ေကၜာန္မံင္ကၜအ္ ဝါဗၛေလဝ္ ဟြံၐိုဟ္ပုဟ္။ ဟုီေထာံအုိတ္တ္ေဂၜံေဂၜံမၢး ဟုိတ္အဝုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ပႜဲဂကူဇကု ဟြံမြဲတုဲ မုပေရင္မြဲေလဝ္ ပ႙ုကၱဳႝေကၜာန္ဟြံဂြံရ။ နကုႝအဝုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ေကုာံ အဝုႝဒပ္ပှာန္ ညးတံေဟင္ ညးတံဗက္တာဒှါမံင္ဂွ္ ဆုႝညာတ္မံင္ရေသင္ဟာí။
ပႜဲဂၜးကဝ္ပ႙ုဏံဂွ္ ပႜဲဂကူမြဲမြဲဂွ္ အဓိကေဇှာ္အုိတ္ဂွ္ အဝုႝပႜဲဂကူဂွ္ရ။ အဝုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ပႜဲဂကူဂွ္ ဟြံမြဲမၢး ဂကူဂွ္ ဒးဒုင္ဍဳႝဍဳိက္ ဘပဠပၠဳီပရာပ္ကုႝ ဂကူညးတှဟ္သၟာင္ဂၜဳိင္ရ။ အဝုႝပႜဲဂကူဂွ္ ႏြံအဝုႝပႜဲဂကူဂွ္ သၜဳင္မၢး ဂကူဂွ္သၜဳင္ရ။ ဂကူဂွ္ေလဝ္ ေဇှာ္ေမာဝ္တဵတက္ရာင္ ဆာဲရ။ ဟုိတ္အဝုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ပႜဲဂကူပ႙ုမန္တံ ဟြံမြဲတုဲ ဗုီဒဒွ္ေလာန္ကၜဳင္ပႜဲ ေပဲါ႐ုဲမာဲ (၂၀၁၀) ဂွ္ ယဝ္ပ႙ုေကႅင္ရံင္ ၿဇိဳဟ္ၿဇိဳဟ္နက္နက္မၢး ဂြံတီေကတ္ပ႐ုိင္မြဲဒၿမိပ္မာန္ရ။ ဂေကာံေဗာ္က်ေဖာအ္တံ တက္ေကတ္ေပဲါအလီ သက္ေကတ္ေစဝ္လၱဴေကာန္ဍဳင္အရင္တံေပင္ေပင္တုဲ အမာတ္မန္တံ ဇှးလဝ္မမာဲတုဲတုဲဂွ္ သၵးေကႅင္က်အာလကၠရဵအုိတ္ရ။ ေကာန္ဂကူမန္တံ က်ဳိင္ကယ်ဳိင္မန္တုဲ အာစုတ္မာဲဟြံဂြံ တာဒှါလဝ္တုဲ ေဗာ္က်ေဖာအ္တံဂွ္ သုီက်ဳိင္ကယ်ဳိင္က်ေဖာအ္ ဍဳိက္ဍဳိက္ေပင္င္တုဲ သုီဟုီတြံစန္ဒက္မံင္ လၱဴ႐ုင္မာဲ ကုညးစုတ္မာဲတံဏီရ။ သၟာင္ႏူဏံပၜန္ဂွ္ ႏြံမံင္ေဖနေဖနံင္ဏီရ။ အၾကာလကိက္ပ႐ုိင္ဂ်ာေနဝ္သၜးပြး ဇုိင္ဍဳင္ဝုတ္ဒုိဟ္တံ မြဲဒၿမိပ္ေပါဲ႐ုဲမာဲ (၂၀၁၀) ဂွ္ေလဝ္ ပ႐ုိင္တိတ္ မံင္ ျပးဇးဒဿံင္ဇဿာပ္ဇဿာပ္တၛဲရ။ ယင္ဝြံ ထၞးမံင္သက္သ႘ အကာဲအရာေပဲါ႐ုဲမာဲ (၂၀၁၀) ဟြံဓဝ္ယာမြဲရ။ ဟုိတ္အကာဲအရာဏံဝြံ ယဝ္ဒးဟုီေထာံ ကႜဳိန္န္ေဂၜံေဂၜံမၢး ဟုိတ္ႏူအဝုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ အလုႝအသ႘တံႏြံဒဿံင္ ခုိင္င္ကၜဳိက္က္ဗုိန္ဗုိန္ဗုိတ္တ္မြဲတုဲ ပူဂုႝလုႝမြဲေလဝ္ တာဒှါေဍံတံဟြံမာန္ရ၊ ဗုီေဍံဒးစုိတ္ဂွ္ ေဍံဖန္က္မံင္ရေသင္ဟာí။
အဝုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဂွ္ ကၜဳင္ႏူကုႝေပဲါဗၱိဳက္ပါလ႘မာန္ (ဝါ) ႏူကုႝေပဲါဗၱိဳက္ရပ္လြဟ္ပူဇဵ လမ်ဳီဆီပဠက္မြဲရ။ အခိင္တၛဲဏံ ပႜဲအၾကာ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိဂွ္ ဒွ္ေဗာ္မခ်႘ဒရာင္ မၛးေသှာဝ္ (ဝါ) ဒွ္ဂေကာံေဗာ္ဒစုႝဒစး အလုႝအသ႘ပှာန္တံ မြဲရ။ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ အလုံရးမန္ဂွ္ ဒွ္ေဗာ္မလုပ္ပြိဳင္ေသှာဝ္အလုႝအသ႘ပှာန္ (ဝါ) ဒွ္ေဗာ္မလုပ္ေပဲါဗၱဳိက္ပါလ႘မာန္ေတံ မြဲရ။ ဆၢး နကုႝသၨဳိင္ဂၜံင္တရဵေဗာ္ ၐါဏံေဖ်ံလဝ္ဂွ္ ၐုိန္ဟြံတုပ္ညးသၠံကုီေလဝ္ တင္ရန္တံဿေဗာ္တံဂွ္ ေကတ္ဍဳင္မန္ဗၜးၐးကုႝ ဂကူမန္ဗၜးၐးေဟင္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္တုဲ ထံက္ရံင္အာကုႝ ဂလာန္နာဲေတန္အံင္ ဟုီဏါ ပႜဲသဘင္ကှာနဲသုိက္ေလာန္ ကၱဳႝဒွ္မှိဟ္ေပင္ အာယုက္ (၇၀) ဂွ္မၢး ''ရဲလုပ္ေပါဲ႐ုဲမာဲကုႝ ဟြံလုပ္ေပဲါ႐ုဲမာဲဂွ္ သှဟြံေသင္ရ။ မိတ္ရေဏာင္ ေကာကုႝေဒံရေဏာင္ ပႜဲပၛံက္ဏံလညာတ္ ဟြံတုပ္ညးကအ္ ပႜဲပၛံက္ဂတေတံေတွ္ လညာတ္တုပ္ ပံင္ေတာဲတုဲ ေကၜာန္ညးသၠအ္ပၜန္'' သာ္ဝြံ ဂလာန္နာဲေတန္အံင္ဟုီဏါ ပႜဲသဘင္ကှာဂွ္ဝြံ ဍဳိက္ေပင္ကုႝ႐ွ္သာ္ မှဳံကုႝငၛဳဟ္မး အၾကာဂေကာံေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ ကြာန္မန္ အခိင္တၛဲဏံဗြဲမေလာန္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္တုဲ ညံင္ဂကူမန္ပ႙ုဂြံဗၜးၐးဂွ္ ဒွ္မံင္တာလ်ဳိင္ အလုံေကာန္ ဂကူမန္တံသုီဖအုိတ္တုဲ အခိင္တၛဲဏံ ဂွ္ ဗုီညးခံင္ဂွ္ ညးေကၜာန္မံင္အုိတ္ရ။ ဆဂး စုိပ္အခါမြဲတၛဲ ကါလပ႙ုဒးပံက္မုက္မၢး ပံက္မုက္ကုႝည႘မံင္ညိ။ ယဝ္ပ႙ုပံက္မုက္ဟြံည႘မၢး ဒဒုိက္သှာေကာန္ဍဳင္ကြာန္မန္တံ ပုႝတုဲဂိ ႏူကုႝကၜာဟြံဂြံပန္ေပွာ္ေတံဏီရí။
အကာဲအရာပၛံက္ပေရင္ၿပံင္လွာဲ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာ တၛဲဏံဂွ္ ဟုိတ္ဟြံမံက္ဂတဝ္ကၜဳင္လးလးဏီဖုိဟ္ တုဲ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံပုႝတုဲ ဒးသၸ သတိေဇှာ္ေဇှာ္မြဲရ။ မုပေရာဟုီေတွ္ (၁) ဂွ္ အလုႝအသ႘ပှာန္တံ ပၚကေရက္ထကးေထာံ ဆီအၾကာေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ တၛဲဏံမာန္ (၂) ဂွ္ သြက္ဂြံဗၱဳိက္ ဖအုိတ္ေထာံ ေကာန္ဍဳင္အရင္ထပက္နကုႝျဇဟတ္ပှာန္ဂွ္ မြဲသာ္။ ဖက္ႏွဵဆီဂွ္ မြဲသာ္ (၃) သြက္ဂြံေျဇာတ္ ဂၜံက္ဖအုိတ္ေထာံ သယံဇာတေကာန္ဍဳင္အရင္ ညံင္ဂြံအုိတ္အး (၄) ဂွ္ ပေရင္ဖံက္ပကဝ္ အေခါင္အရာမှိဟ္ ဂွ္ ေအာန္ယွအ္ကၜဳင္ ဟြံေသင္ရ။ ေဒၢတ္ျပဝ အလုႝအသ႘ပှာန္ ယုတ္ယုတ္မာမာပပ္ပပ္ပ႘ပ႘ဂွ္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ စုႝကုႝေလွက္လွံင္ေဍံတံလှိန္ဗဗိန္ေထာံမာန္ရ။ အခိင္တၛဲဏံ ပႜဲကုႝကဿိန္ဍဳင္ဗဿာပ႙ုဝြံ ႏူကုႝကၜတ္ထဝ္ ကဿိန္ဍဳင္ (၂၀၁၀) ဂွ္ ေဍံဒက္ပၱန္လဝ္အလုႝအသ႘ကဿိန္ဍဳင္ေကုာံ အလုႝအသ႘ကၦံင္တြဳႝရးတံဂွ္ တုဲတုဲမံင္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္တုဲ အခိင္တၛဲဏံ အလုႝအသ႘တံ သြက္ဂြံရပ္ဇုက္ သၨဳိင္ေသှာဝ္ဒက္ပၱန္အုပ္ဍဳင္ဗဿာ (၂၀၀၈) ဂွ္ စုိပ္မံင္အခိင္ကၠယ်။ ဂေကာံေဗာ္မှဳံ ပႜဲဗိြဳင္ေသှာဝ္အလုႝအသ႘တံကုီ ဂေကာံေဗာ္ဒစုႝဒစးမခ်႘ဒရာင္ဒဿံင္ မၛးေသှာဝ္ကုီ ေကုာံ ဂေကာံညးဍဳင္ကြာန္မန္တံကုီ ဂပ္ဝ္ေထက္ကုႝ ဒးပသတိ ေဇှာ္ေဇှာ္မြဲကုီရ။ ေဒၢတ္ျပဝအလုႝအသ႘ပှာန္ လီလၱဴလီ ဓဇန္လၱဴဓဇန္ဂွ္ ေဍံတံဆက္ဖန္က္အာပၜန္ေရာင္။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ပႜဲပၛံက္အလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာ ဟြံတပ္တးတၛံက္တၛံက္ေတၛယ္ေတၛယ္ဏံဂွ္ ယဝ္ပ႙ုဆက္လုပ္အာေပဲါဗၱဳိက္ အတုိင္မူဝါဒ ဂၜံင္တရဵဍဳင္မန္ ဗၜးၐးဍာံဍာံေဇတ္ေဇတ္မၢး သြက္တၛဲယးဂတ ဂကူမန္ဗၜးၐးဟုီဂွ္í။
ဂကူပ႙ုမန္ဟုီဂွ္ ဟုိတ္မှဳံကုႝ လညာတ္ပေဒသရာဇ္ ပႜဲေခတ္ကၜာေတံေပင္င္တုဲ ပႜဲအခိင္တၛဲဏံ ပစၥဳပၸန္လဿဳဟ္ဏံဂွ္ ႀယဵညးလုႝမြဲေလဝ္ ညးဟြံမိက္မံင္သဿဝ္ေသၠန္တဲ ဂကူညးတှဟ္လဿိဳန္ပုဟ္ဂွ္ ပႜဲလညာတ္ဂေကာံကုီ ပႜဲလညာတ္ပူဂုႝ မြဲမြဲကုီ ထၞးမံင္သက္သ႘မြဲေႏွံမြဲေႏွံရ။ ဂကူမန္ဂွ္ စပၱံႏူကုႝဍဳင္မန္ ဗၜးၐးေကၜံ ဗၵန္လုီလာ္ေဟာံျဗမ္ အာ ႏူတဲဂကူညးတှဟ္တုဲ ညးမဆာန္ဂကူမန္ ေကုာံ ညးမဂုိဟ္အာဲကဿာဲ တိဍာ္ပယ်ဳႝဒြက္ဂကူမန္တံဂွ္ သုီဟြံဖေအာန္ေကၜံ ဇဲလြ႘မြဲသာ္တုဲ ဂုိတ္ဂၥာန္မံင္စုႝကုႝ တၛဲဏံဏီဖုိဟ္ရ။ နကုႝလညာတ္နဲကဲ ပၜန္ဂတးရပ္လြဟ္ ဟြံအံင္ဇှးတုဲ စကါကၜဳင္နဲကဲေသာင္ကလးျပဒၵညာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ အၾကာကႜဳိပ္ဖဵပိ မဒွ္ရ။ နဲကဲေသာင္ ကလး ျပဒၵညာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ အၾကာကႜဳိပ္ဖဵပိဂွ္ ဒွ္ဟုိတ္ဟြံအံင္ဇှးဏီဖုိဟ္တုဲ အခိင္တၛဲဏံဂွ္ ဒးစကါကၜဳင္ နဲကဲရပ္လြဟ္ဂတးပၜန္ရေသင္ဟာ နမပၱံသာ္ဝြံ ဂေကာံေဗာ္မန္ တံအၾကာပၛံက္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဗဿာ တၛံက္တၛံက္ေတၛယ္ေတၛယ္ဂွ္ ဒးေဝင္ကၜဳင္ျပယာဲဥပဲါဍာ္ပလာဲ ဂၜဳိင္ကုႝဗုီ ဂၜဳိင္ကုႝသာ္ရí။ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာပ႙ုဝြံ စပၱံႏူကုႝသှာံ (၁၉၄၈) ဂိတုဇန္နဝါရ႘ (၄) မံက္ဂွ္ ဗၜးၐးတိတ္ကၜဳင္ႏူကုႝဘဝကဝ္လဝ္န႘ အဂၤလိက္ကုႝ ဂ်ပန္တုဲ စုႝကုႝစုိပ္ သှာံ (၂၀၁၁) ဏံဂွ္ ဟုိတ္အကဲါအရာပေရင္ၿပံင္သၜာဲ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာ နဒဒွ္ ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံေဇတ္ေဇတ္မြဲ ဟြံမံက္ဂေတဝ္ဏီ ဖုိဟ္တုဲ ပၜတ္ ပှာန္ဍဳင္ဗဿာဂွ္ ဟြံပၜပၜဳိတ္ဏီပုဟ္ဂွ္ မံက္ေထင္မံင္ကုႝလုႝရ။ ပႜဲသှာံ (၂၀၁၁) ဏံဟုီဂွ္ လၸာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တံဂွ္ သၸဟုိတ္ႏူကုႝ ဍဳင္ဗၜးၐးဂကူ ညးကုႝညးဟြံမံက္ကၜဳင္ ပႜဲေပဲါ႐ုဲမာဲ (၂၀၁၀)ဂွ္ မြဲတင္ ဟုိတ္ႏူအလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာတံ ဍဳႝဍဳိက္ကေရပ္ထရတ္ ဘပဠပလုီပလုိက္ မံင္ဂွ္ မြဲတင္။ ယင္ႏြံဒွ္ဟုိတ္တုဲ ညံင္ကံကုသုႝဂကူဇကု ဂြံဖန္ဖက္ေကတ္မာန္ ဂွ္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ဂွ္ ဒးေလပ္မံင္ေပဲါဗတုိက္ဗၜးၐး သြက္ဂကူဇကု တဿာဟလုိင္ဏီရ။ လဿဳဟ္ဂွ္ ပႜဲတြႝဳရးေကာန္ဍဳင္အရင္တံဂွ္ နကုႝျဇဟတ္ဒပ္ပှာန္ နအဖတံေဟင္ ေကတ္ဒဿံင္ဒှာဲ ဇဿာပ္ပ္ သှာံဂွ္ ပ႙ုဆုႝညာတ္ျပာကတ္မံင္တုဲတုဲရ။ ကၜာေတံဂွ္ ႏူကၜာဂေကာံေဗာ္ပၜန္ဂတးတအ္ ဟြံဂြံပန္ေပွ္ဏီဂွ္ ဒှာဲတိဍာ္ပၜန္ဂတးဂွ္ ဒပ္ပှာန္နအဖတံ ဟြံေကင္ေဖ်ံ ဗစုိပ္လဝ္ဒပ္ မြဲေလွ္ရ။ လဿဳဟ္ဂွ္ လုကဵစွ္သှာံ၊ စွ္ၿဗဲ ျပင္င္ဂွ္ နအဖ တအ္ ေကတ္ကၜဳင္လဝ္အခိင္တုဲ ဒပ္ပှာန္နအဖတအ္ စုိပ္မံင္ပႜဲတိဍာ္ပ႙ု တုဲတုဲမံင္ကုီရ။ ယဝ္ဒးဟုီေထာံ ေဂၜံေဂၜံမၢး သြက္အလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာတအ္ ဂြံကုႝဘဲဒဏ္ ဂြဳႝဂြဳိက္ ကုႝေကာန္ဍဳင္အရင္ တအ္ဂွ္ နအဖတအ္ ပေလဝ္ပေလဝ္စ လဝ္ တဿာလံမံင္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္တုဲ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ေကာန္ဍဳင္အရင္ တအ္ဂွ္ ဗုီလုႝေဖ်ံလဝ္စုိတ္ေရာ?။
ဟြံေသင္မၢး ရံင္ေကတ္အကာဲအရာပေရင္ၿပံင္လွာဲ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာ ေခတ္နအဖတအ္ဝြံ ဒွ္လက္သဏ္ဍန္လ်မြဲဟာ ရံင္အာကုႝ လၸာ္ျဇဟတ္ဓ႐ုိဟ္ ႏူဍဳင္မၛး မပၱံကုႝ ယူအာန္၊ အေမရိကာန္၊ အ႘ယူ တအ္တုဲ အေဃာအ႐ုီစူမံင္ကုႝ လၸာ္အလုႝအသ႘ပှာန္တအ္ ဇဿာပ္ပ္ဒှာဲရ။ တုဲမြဲလၸာ္ပၜန္ဂွ္ ဂေကာံေဗာ္ဒစုႝဒစးကုႝ အလုႝအသ႘ပှာန္တအ္ တၛဲဏံဂွ္ ညးတအ္ဒက္ပၱဳိန္လဝ္ ဂေကာံကံင္ၿဇ႘ေဖတ္ဒေရဝ္ (၁၂) ဂကူဂွ္ သြက္ညးတအ္ဂြံေဝင္ကုႝ အလုႝအသ႘ပှာန္တအ္ နကုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ နကုႝပေရင္ပှာန္ကုီမဒ္ွရ၊ ဟလုိင္ကႝုျဇဟတ္ ပှာန္နအဖတအ္ ေဇှာ္ေဇှာ္ ညးတအ္ဟံြေဖက္ရ ညံင္ဟံြဒးက်အလုႝအသ႘ပှာန္တအ္ဂွ္ ညးတအ္ပံင္ေတာဲတုဲ၊ ညးလုပ္အာေပါဲဗၱဳိက္ရ၊ သြက္ဂံြတဝ္ေစှဟ္ကုႝ အလုႝအသ႘ပှာန္ နကုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ကုီ နကုႝပေရင္ပှာန္ကုီ ပ႙ုပေလဝ္ပေလတ္စလဝ္ တုဲတုဲမံင္ရ၊ သာ္ဝံြ ညးအုပ္ကာနာနာ ကံင္ၿဇ႘ေဖက္ဒေရဝ္ နာဲဟံသာ (ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ) ညးဟုီရ ''စုိတ္အဲေတ္ွ သြက္ဂံြေကတ္ ဗၜးၐး ႏူကုႝတဲနအဖဂွ္ စုိပ္မံင္အခိင္ကုီယ်၊ မုပေရာဟုီေတွ္ တဲည႘ကသုည႘ ဝင္ဗၜးၐးကဿိန္ဍဳင္ဗဿာမြဲပၛံက္ ဟုီဂ္ွ ေကာန္ဍဳင္အရင္ ဟုိတ္ႏူကႜဳဟ္ေမၜံ အဂၤလိက္ကုႝ ဂ်ပါန္တအ္ အခိင္ေတံတုဲ ေကတ္ကၜဳင္ဗၜးၐးကိဿန္ဍဳင္ဗဿာမြဲ တုိက္တုိက္႐ုိက္႐ုိက္မာန္ရ။ အခိင္တၛဲဏံေလဝ္ ဗုီဂ္ွကုီရ ဟုိတ္ပု႙ကႜဳဟ္ေမၜံ နအဖတအ္တုဲမွ ညးတအ္ဒက္ပၱန္ လဝ္ ျဇဟတ္ဂေကာံကံင္ၿဇ႘(၁၂)ဂကူရေသင္ဟာ။ ဟုိတ္ဂ္ွတုဲ အကာဲအရာ ပေရင္ျပံင္လွာဲ ကဿိန္ဗဿာဝြံ စုႝကုႝညးစှးဂလးကဝ္တံ မပၱံကုႝ အီယူ ဒးကၜဳင္မင္မြဲရံင္စံင္ထိင္ဒဝ္ဗုီကၦံင္ ဍဳင္သူဒါန္ဂ္ွ ကုီဟာေထင္í။
တၛဲဏံပႜဲဂကူပ႙ုမန္ဟုီဂ္ွ ပု႙ဒးသၸအာ႐ုီကုႝဂေကာံ (MAU) မြဲမဒ္ွရ။ ဂေကာံ(MAU)ဂံြဒ္ွ ဂေကာံတုိင္ခ႘မလုပ္ သၸစှးကုႝအလုံေကာန္ဂကူ မန္မြဲတုဲ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဂကူမန္ (ဝါ) လညာတ္ေကာန္ဂကူမန္ သုီဖအုိတ္ဂ္ွ ကၜဳင္ေကာံကေလာံမံင္ပႜဲဂေကာံ (MAU) ဖအုိတ္ရ၊ ဟုိတ္ဂ္ွရ ဂေကာ (MAU) ကုႝဘဝမှးတၛဲဏံဂ္ွ ကရဵေကၜံစးဟံြေထက္ရ။ ဂေကာံအဝယ္လေစ္ွ (MAU) ဂ္ွ ဒ္ွေဗာ္ျဇဟတ္ေဇှာ္အုိတ္ ပႜဲေကာန္ဂကူမန္ မဒ္ွေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိရ။ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိဝြံ ဒွ္ဂေကာံေဗာ္ မဂံင္ဒုင္ေကတ္ ဍဳင္မန္ဗၜးၐး ဍာံဍာံမြဲ (ဝါ) ဒွ္ဂေကာံေဗာ္ မလုပ္ဒုင္ဂိ သၸစှးသြက္ဂကူမန္မြဲတုဲ မၵးဒုင္ပူဇဵ လမ်ဳီဆီပဠက္သြက္ဂကူမြဲဍာံဍာံရ။ ဂကူမန္ ဟံြကလိဂံြ ဗၜးၐးဏီမၢး ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ဟံြသၜးေကၜံလြဟ္ရ။ ''ဂကူမန္ဟံြဂံြေကၜံကၜက္အာကုီ သုီကုႝအေခါင္ ကံကုသုႝဂကူဇကု ကုႝဇကုဂံြဖန္က္ေကတ္မာန္ကုီ သုီၐါသာ္ဏံ စုႝကုႝစုိပ္ေကှာတ္ ပု႙ယွအ္ေထာံဇဲလြ႘ဟံြေသင္'' သာ္ဝြံဥကၠဌေဇှာ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ နာဲထဝ္မန္ ေကင္ကုႝဂတိပါင္ႏံြရ။ အလုႝအသ႘ပှာန္ေဍံတအ္ ကုႝပု႙အပ္လြဟ္ကုႝေဍံ ကေမၜာန္ဗုီဗုီဏံ ဆလံေလဝ္ ပု႙ဟံြေကၜာန္ပုဟ္ ပု႙ပံင္ေတာဲကုႝညးဍဳင္ကြာန္မန္တအ္တုဲ စုႝကုႝပ႙ုကလိဂံြအေခါင္ဗၜးၐးဂ္ွ ပု႙ဆက္လုပ္အာ ေပါဲဗၱဳိက္ရပ္လြဟ္ပၜန္ေဏာင္ သာ္ဝြံ ဒုဥကၠဌေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ နာဲရႆ ညးဟုီဏာလဝ္ ပႜဲသဘင္ကှာတၛဲေကာန္ဂကူမန္ (၆၄) ဝါ ပႜဲကြာန္ပှင္ဗုိန္ဂ္ွကုီရ။ ဟုိတ္ဂ္ွရ ပေရင္ဒတူ လုိင္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိဝြံ ကိတ္ည႘ကုႝပေရင္ဂုဏ္ဖုႝဂကူမန္ပု႙မြဲရ။ ပႜဲလက္ထက္ ပု႙ဏံ ေဗာ္ပၜတရဵပေရင္ဍဳင္ကြာန္ မန္ဟုီဂ္ွ လၸာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ကုီ လၸာ္ပေရင္ရပ္လြဟ္ လုပ္ေပါဲဗၱဳိက္ကုီ မှဳံဒဿံင္ပႜဲေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ မြဲဓဝ္ရ။ သြက္ဂံြသုိင္ခှံဒက္ပၱန္ဍဳင္မန္ဗၜးၐးဂ္ွ လုကဵအၾကာပိြဳင္ (၅၀) သှာံဂ္ွ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ဒးဒုင္ပူဇဵကၜဳင္ လမ်ဳီ ဆီပဠက္ၾတဳံအာဇာ နယ္ ျဗဵအာဇာနယ္ဂ္ွ ဗြဲမဂၜဳိင္ဂၜင္ဗြဲသၟဝ္ရ။ ဟုိတ္ဂ္ွတုဲ ပု႙တအ္ထံက္ရံင္အာကုႝ ဝင္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ကုီ လၸာ္ဝင္ပၜန္ဂတးမန္ကုီ တုဲေဆင္စပ္ကုႝဂုဏ္စရာဲဝင္ ဘဝပကတိ ႐ုပ္ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိတၛဲဏံဂ္ွ ေထက္ကုႝပု႙ေကာန္ဂကူမန္တအ္ ဒးယုႝထၞင္ပၱဳိန္လဝ္စုႝကုႝစုိပ္ဘဝဂ္ရí။
ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိဂ္ွ မိက္ဂံြသွ္ပဠပိဟ္ ျပဒၵညာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ လၱဴခုင္တုဲ ပႜဲသှာံ (၁၉၉၅) ဂိတုေဂ်ာန္ (၂၉) ဂ္ွေဒါံကၜဳင္ပန္ေပွာ္ကုႝ အလုႝအသ႘ပှာန္တံရ။ လုကဵပြိဳင္သှာံစ္ွသုန္သှာံ စ္ွသုန္ျဗဲဂ္ွ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ၐုိန္ရေကာ္ခ်ဵ အာတ္မိက္ပၜဳပ္ဂလာန္ သြက္ေသၢာံျပံင္ လွာဲ ေသှာဝ္ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာ (ဝါ) သြက္ဂံြဒက္ပၱန္ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံ ေဇတ္တ္မြဲကုီေလဝ္ အုိတ္ေကှာတ္ဂ္ွ ပႜဲဂိတုေသပ္ေတမ္ပါ (၁ /၂၀၁၀ ) ဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ဒးေဖ်ံေကၜံသၢဳတ္သြာတ္ဂၜံင္တရဵ ေဒါံပန္ေပွာ္ကုႝအလုႝအသ႘ပှာန္တအ္ဂ္ွရေသင္ဟာ ဆဂး လၱဴဂၜံင္တရဵပန္ေပွာ္ဏံ ဂ္ွ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ၐုိန္ရဟြံမိက္ပလုီကုီေလဝ္ အကဲါအရာတၛဲဏံဂွ္ ဒးပလုီကၜဳင္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ အကဲါအရာ ပၛံက္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာ အနာဂတ္ဂတေတံဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ဆက္တုဲ ဒးဇုီကပုိက္အာ မြဲမြဲျဇဟတ္မာန္မံင္ဏီရ။ ဆဂး ဗြဲေတဿင္ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ဆက္တုဲေကတ္ ဍဳင္မန္ဗၜးၐး နဒဒွ္ပေရင္ပၜန္ဂတး ပၜန္မၢး ေကာန္ဂကူမန္ပ႙ု အလုံလုိက္မြဲဂွ္ သာ္လုႝဆက္ဒတူလုိင္ အာဂွ္ေရာ။ နကုႝတင္ဂလာန္ဏံဂွ္ ဇဿာပ္ညးဇဿာပ္အဲ ကုႝမံင္ပုစၦကလဿိဳန္ရ။ တာလ်ဳိင္ေကတ္ဍဳင္မန္ဗၜးၐး (ဝါ) ဂကူမန္တံ သုီဖအိုတ္ဂွ္ ညံင္ဂြံဗၜးၐး ႏူဘဝကဝ္လဝ္န႘ အလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာ အခိင္တၛဲဏံဂွ္ ဒးကၜင္ကၜဳင္အဝုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ သှာံဗြဲမလံလကါဖါရ။ ဟုုိတ္အဝုႝ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဂကူဇကုဟြံမြဲတုဲ မံင္ဒဿံင္ပႜဲသၛိပႜဲဌာန္ဇကုေလဝ္ ဟြံၐုိဟ္ ေကၜာန္မံင္ကၜအ္ ဝါဗၛေလဝ္ ဟြံၐိုဟ္ပုဟ္။ ဟုီေထာံအုိတ္တ္ေဂၜံေဂၜံမၢး ဟုိတ္အဝုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ပႜဲဂကူဇကု ဟြံမြဲတုဲ မုပေရင္မြဲေလဝ္ ပ႙ုကၱဳႝေကၜာန္ဟြံဂြံရ။ နကုႝအဝုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ေကုာံ အဝုႝဒပ္ပှာန္ ညးတံေဟင္ ညးတံဗက္တာဒှါမံင္ဂွ္ ဆုႝညာတ္မံင္ရေသင္ဟာí။
ပႜဲဂၜးကဝ္ပ႙ုဏံဂွ္ ပႜဲဂကူမြဲမြဲဂွ္ အဓိကေဇှာ္အုိတ္ဂွ္ အဝုႝပႜဲဂကူဂွ္ရ။ အဝုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ပႜဲဂကူဂွ္ ဟြံမြဲမၢး ဂကူဂွ္ ဒးဒုင္ဍဳႝဍဳိက္ ဘပဠပၠဳီပရာပ္ကုႝ ဂကူညးတှဟ္သၟာင္ဂၜဳိင္ရ။ အဝုႝပႜဲဂကူဂွ္ ႏြံအဝုႝပႜဲဂကူဂွ္ သၜဳင္မၢး ဂကူဂွ္သၜဳင္ရ။ ဂကူဂွ္ေလဝ္ ေဇှာ္ေမာဝ္တဵတက္ရာင္ ဆာဲရ။ ဟုိတ္အဝုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ပႜဲဂကူပ႙ုမန္တံ ဟြံမြဲတုဲ ဗုီဒဒွ္ေလာန္ကၜဳင္ပႜဲ ေပဲါ႐ုဲမာဲ (၂၀၁၀) ဂွ္ ယဝ္ပ႙ုေကႅင္ရံင္ ၿဇိဳဟ္ၿဇိဳဟ္နက္နက္မၢး ဂြံတီေကတ္ပ႐ုိင္မြဲဒၿမိပ္မာန္ရ။ ဂေကာံေဗာ္က်ေဖာအ္တံ တက္ေကတ္ေပဲါအလီ သက္ေကတ္ေစဝ္လၱဴေကာန္ဍဳင္အရင္တံေပင္ေပင္တုဲ အမာတ္မန္တံ ဇှးလဝ္မမာဲတုဲတုဲဂွ္ သၵးေကႅင္က်အာလကၠရဵအုိတ္ရ။ ေကာန္ဂကူမန္တံ က်ဳိင္ကယ်ဳိင္မန္တုဲ အာစုတ္မာဲဟြံဂြံ တာဒှါလဝ္တုဲ ေဗာ္က်ေဖာအ္တံဂွ္ သုီက်ဳိင္ကယ်ဳိင္က်ေဖာအ္ ဍဳိက္ဍဳိက္ေပင္င္တုဲ သုီဟုီတြံစန္ဒက္မံင္ လၱဴ႐ုင္မာဲ ကုညးစုတ္မာဲတံဏီရ။ သၟာင္ႏူဏံပၜန္ဂွ္ ႏြံမံင္ေဖနေဖနံင္ဏီရ။ အၾကာလကိက္ပ႐ုိင္ဂ်ာေနဝ္သၜးပြး ဇုိင္ဍဳင္ဝုတ္ဒုိဟ္တံ မြဲဒၿမိပ္ေပါဲ႐ုဲမာဲ (၂၀၁၀) ဂွ္ေလဝ္ ပ႐ုိင္တိတ္ မံင္ ျပးဇးဒဿံင္ဇဿာပ္ဇဿာပ္တၛဲရ။ ယင္ဝြံ ထၞးမံင္သက္သ႘ အကာဲအရာေပဲါ႐ုဲမာဲ (၂၀၁၀) ဟြံဓဝ္ယာမြဲရ။ ဟုိတ္အကာဲအရာဏံဝြံ ယဝ္ဒးဟုီေထာံ ကႜဳိန္န္ေဂၜံေဂၜံမၢး ဟုိတ္ႏူအဝုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ အလုႝအသ႘တံႏြံဒဿံင္ ခုိင္င္ကၜဳိက္က္ဗုိန္ဗုိန္ဗုိတ္တ္မြဲတုဲ ပူဂုႝလုႝမြဲေလဝ္ တာဒှါေဍံတံဟြံမာန္ရ၊ ဗုီေဍံဒးစုိတ္ဂွ္ ေဍံဖန္က္မံင္ရေသင္ဟာí။
အဝုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဂွ္ ကၜဳင္ႏူကုႝေပဲါဗၱိဳက္ပါလ႘မာန္ (ဝါ) ႏူကုႝေပဲါဗၱိဳက္ရပ္လြဟ္ပူဇဵ လမ်ဳီဆီပဠက္မြဲရ။ အခိင္တၛဲဏံ ပႜဲအၾကာ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိဂွ္ ဒွ္ေဗာ္မခ်႘ဒရာင္ မၛးေသှာဝ္ (ဝါ) ဒွ္ဂေကာံေဗာ္ဒစုႝဒစး အလုႝအသ႘ပှာန္တံ မြဲရ။ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ အလုံရးမန္ဂွ္ ဒွ္ေဗာ္မလုပ္ပြိဳင္ေသှာဝ္အလုႝအသ႘ပှာန္ (ဝါ) ဒွ္ေဗာ္မလုပ္ေပဲါဗၱဳိက္ပါလ႘မာန္ေတံ မြဲရ။ ဆၢး နကုႝသၨဳိင္ဂၜံင္တရဵေဗာ္ ၐါဏံေဖ်ံလဝ္ဂွ္ ၐုိန္ဟြံတုပ္ညးသၠံကုီေလဝ္ တင္ရန္တံဿေဗာ္တံဂွ္ ေကတ္ဍဳင္မန္ဗၜးၐးကုႝ ဂကူမန္ဗၜးၐးေဟင္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္တုဲ ထံက္ရံင္အာကုႝ ဂလာန္နာဲေတန္အံင္ ဟုီဏါ ပႜဲသဘင္ကှာနဲသုိက္ေလာန္ ကၱဳႝဒွ္မှိဟ္ေပင္ အာယုက္ (၇၀) ဂွ္မၢး ''ရဲလုပ္ေပါဲ႐ုဲမာဲကုႝ ဟြံလုပ္ေပဲါ႐ုဲမာဲဂွ္ သှဟြံေသင္ရ။ မိတ္ရေဏာင္ ေကာကုႝေဒံရေဏာင္ ပႜဲပၛံက္ဏံလညာတ္ ဟြံတုပ္ညးကအ္ ပႜဲပၛံက္ဂတေတံေတွ္ လညာတ္တုပ္ ပံင္ေတာဲတုဲ ေကၜာန္ညးသၠအ္ပၜန္'' သာ္ဝြံ ဂလာန္နာဲေတန္အံင္ဟုီဏါ ပႜဲသဘင္ကှာဂွ္ဝြံ ဍဳိက္ေပင္ကုႝ႐ွ္သာ္ မှဳံကုႝငၛဳဟ္မး အၾကာဂေကာံေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ ကြာန္မန္ အခိင္တၛဲဏံဗြဲမေလာန္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္တုဲ ညံင္ဂကူမန္ပ႙ုဂြံဗၜးၐးဂွ္ ဒွ္မံင္တာလ်ဳိင္ အလုံေကာန္ ဂကူမန္တံသုီဖအုိတ္တုဲ အခိင္တၛဲဏံ ဂွ္ ဗုီညးခံင္ဂွ္ ညးေကၜာန္မံင္အုိတ္ရ။ ဆဂး စုိပ္အခါမြဲတၛဲ ကါလပ႙ုဒးပံက္မုက္မၢး ပံက္မုက္ကုႝည႘မံင္ညိ။ ယဝ္ပ႙ုပံက္မုက္ဟြံည႘မၢး ဒဒုိက္သှာေကာန္ဍဳင္ကြာန္မန္တံ ပုႝတုဲဂိ ႏူကုႝကၜာဟြံဂြံပန္ေပွာ္ေတံဏီရí။
အကာဲအရာပၛံက္ပေရင္ၿပံင္လွာဲ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာ တၛဲဏံဂွ္ ဟုိတ္ဟြံမံက္ဂတဝ္ကၜဳင္လးလးဏီဖုိဟ္ တုဲ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံပုႝတုဲ ဒးသၸ သတိေဇှာ္ေဇှာ္မြဲရ။ မုပေရာဟုီေတွ္ (၁) ဂွ္ အလုႝအသ႘ပှာန္တံ ပၚကေရက္ထကးေထာံ ဆီအၾကာေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ တၛဲဏံမာန္ (၂) ဂွ္ သြက္ဂြံဗၱဳိက္ ဖအုိတ္ေထာံ ေကာန္ဍဳင္အရင္ထပက္နကုႝျဇဟတ္ပှာန္ဂွ္ မြဲသာ္။ ဖက္ႏွဵဆီဂွ္ မြဲသာ္ (၃) သြက္ဂြံေျဇာတ္ ဂၜံက္ဖအုိတ္ေထာံ သယံဇာတေကာန္ဍဳင္အရင္ ညံင္ဂြံအုိတ္အး (၄) ဂွ္ ပေရင္ဖံက္ပကဝ္ အေခါင္အရာမှိဟ္ ဂွ္ ေအာန္ယွအ္ကၜဳင္ ဟြံေသင္ရ။ ေဒၢတ္ျပဝ အလုႝအသ႘ပှာန္ ယုတ္ယုတ္မာမာပပ္ပပ္ပ႘ပ႘ဂွ္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ စုႝကုႝေလွက္လွံင္ေဍံတံလှိန္ဗဗိန္ေထာံမာန္ရ။ အခိင္တၛဲဏံ ပႜဲကုႝကဿိန္ဍဳင္ဗဿာပ႙ုဝြံ ႏူကုႝကၜတ္ထဝ္ ကဿိန္ဍဳင္ (၂၀၁၀) ဂွ္ ေဍံဒက္ပၱန္လဝ္အလုႝအသ႘ကဿိန္ဍဳင္ေကုာံ အလုႝအသ႘ကၦံင္တြဳႝရးတံဂွ္ တုဲတုဲမံင္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္တုဲ အခိင္တၛဲဏံ အလုႝအသ႘တံ သြက္ဂြံရပ္ဇုက္ သၨဳိင္ေသှာဝ္ဒက္ပၱန္အုပ္ဍဳင္ဗဿာ (၂၀၀၈) ဂွ္ စုိပ္မံင္အခိင္ကၠယ်။ ဂေကာံေဗာ္မှဳံ ပႜဲဗိြဳင္ေသှာဝ္အလုႝအသ႘တံကုီ ဂေကာံေဗာ္ဒစုႝဒစးမခ်႘ဒရာင္ဒဿံင္ မၛးေသှာဝ္ကုီ ေကုာံ ဂေကာံညးဍဳင္ကြာန္မန္တံကုီ ဂပ္ဝ္ေထက္ကုႝ ဒးပသတိ ေဇှာ္ေဇှာ္မြဲကုီရ။ ေဒၢတ္ျပဝအလုႝအသ႘ပှာန္ လီလၱဴလီ ဓဇန္လၱဴဓဇန္ဂွ္ ေဍံတံဆက္ဖန္က္အာပၜန္ေရာင္။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ပႜဲပၛံက္အလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာ ဟြံတပ္တးတၛံက္တၛံက္ေတၛယ္ေတၛယ္ဏံဂွ္ ယဝ္ပ႙ုဆက္လုပ္အာေပဲါဗၱဳိက္ အတုိင္မူဝါဒ ဂၜံင္တရဵဍဳင္မန္ ဗၜးၐးဍာံဍာံေဇတ္ေဇတ္မၢး သြက္တၛဲယးဂတ ဂကူမန္ဗၜးၐးဟုီဂွ္í။
ေကှဟ္ - နာဲစိတၱတၜမန္
0 တၜ ဟီုဂလာန္ပၚပဲါလဝ္ ဒှာဲဏအ္ရ:
Post a Comment