ကၜာဲဟြံစိုပ္ေပဲါရုဲမာဲ မြဲဗတံဂွ္ မိအံက္နာဲမန္ဆာန္တံ ဒွ္ယဲဂှဵတုဲ သၜာပ္အာပႜဲဒှာဲသတိက္ရ။ ပႜဲသှာံ (၁၉၉၀) ဂိတုေမ (၂၆) ေတံရ။ တၛဲယးေတံေတွ္ အလုံကဿိန္ဍဳင္ဗဿာမြဲ ေကၜာန္ေပဲါရုဲမာဲ ေရာင္။ သြက္ေသၢာံစုတ္မာဲကုႝ ေဗာ္ညးတံဂွ္ ေကာန္ဂေကာံ ေဗာ္ဂအုပ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ ေကာန္ဂကူ (ေကာ္) ေဗာ္ေအန္ေအဝ္ဒ႘ ပြိဳင္ဍဳင္ေရဝ္တံ ကၜဳင္ဒုင္မိညးေတံ စုႝစိုပ္သၛိကုီရ။ ၐိုန္ဂွ္ေလဝ္ မိနာဲမန္ဆာန္တံ အာရုင္မာဲဟြံမာန္ရ။ နာဲမန္ဆာန္ေလဝ္ အခိင္ဂွ္ အာယုက္ဟြံေပင္ (၁၈) သှာံဏီတုဲ အေခါင္စုတ္မာဲ ဟြံမြဲဏီရ။
အခိင္ဂွ္ ေလာန္ၐက္ကၜဳင္ (၂၀) သှာံတုဲရ။ မိအံက္ညးဂွ္ေလဝ္ စုတိစဵအာ ဘဝပလိုက္ေတံရ။ ပႜဲေပဲါရုဲမာဲ သှာံဏံဂွ္ နာဲမန္ဆာန္ ဂြံအေခါင္ကုႝမာဲရ။ ဆဂး ေပဲါရုဲမာဲ (၂၀၁၀) ဏံဂွ္ ဟြံဗၜးၐး ဟြံဒွ္ဗဗြဲဓဝ္ေရာင္ ညးဂမၜိဳင္ ဟုီပၚပဲါမံင္အိုတ္တုဲ ကၜာေတံဂွ္ ကုႝမာဲေထက္ဟာ ဟြံေထက္ဟာ၊ ကုႝမာဲကုႝ ေဗာ္လုႝေထက္ေရာဂွ္ ညးေတံခ်ပ္ပၚပဲါ ဟြံေလပ္ဏီရ။ ဆဂး လဿဳဟ္ဂွ္ ညးေတံခ်ပ္ပၚပဲါေလပ္ကၜဳင္ရ။ နာဲမန္ဆာန္ဂွ္ မဒွ္ဇာတိကြာန္ မှဳံအပႜဲပြိဳင္ဍဳင္ေရဝ္မြဲကြာန္ရ။
''ဗုီလုႝ ေဍံကိတ္ည႘ကၜဳင္ဂွ္ ဟုီဟြံမာန္ေလဝ္၊ ကၜာဟြံဂြံစုတ္မာဲမြဲ ဗတံဂွ္မိအဲ ဒွ္အာယဲဂှဵ၊ လအ္ၐိုတ္ၐါသှာံဂွ္ မိအဲစုတိအာ ကုႝယဲဂွ္ရ။ လဿဳဟ္ေတွ္ ဂြံၐိုတ္ (၁၈) သှာံရ။ ေပဲါရုဲမာဲ (၁၉၉၀) ေတံဂွ္ သြက္အဲေတွ္ ဒွ္အာစဿတ္သမၱီမြဲ''သာ္ဝြံ နာဲမန္ဆာန္ ကေလင္လဵထၞး ပေရင္ညးဒးဆုႝ ဂဗကၜဳင္လဝ္ရ။
အခိင္ေပဲါရုဲမာဲ (၁၉၉၀) ေတံဂွ္ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ၐိုန္ရလညာတ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ေအာန္တဵကုီေလဝ္ အလုႝအသ႘ ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ မံက္ကၜဳင္ေဏာဝ္ စဿ႘ပေတွ္ေကတ္လဝ္တုဲ စိုတ္လုပ္စကုႝ ေပဲါရုဲမာဲအိုတ္ရ။
ၐိုန္ဂွ္ေလဝ္ သြဟ္မမံက္တိတ္ကၜဳင္ ႏူကုႝေပဲါရုဲမာဲဂွ္ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ဟြံဂြံဒုင္စသိုင္အိုတ္ရ။ သြဟ္ေပဲါရုဲမာဲ မံက္ကၜဳင္တုဲ ဗြဲၾကဵဂွ္ အလုႝအသ႘ပှာန္တံ ဟြံအပ္ျပာပ္အဝုႝကုႝ ေဗာ္ဇှးလဝ္မာဲတံတုဲ ဆက္ထိင္လဝ္အဝုႝရ။ ေပဲါရုဲမာဲေတံဂွ္ ကုႝလဝ္ပညာကုႝညးတံတုဲ ညးဍဳင္ကြာန္တံဂွ္ ညံင္ရဵဂေစံ ေကင္ဒးလဝ္ဒှက္ တီကၜဳင္ျပယာဲ လဿအလုႝအသ႘ပှာန္တံအိုတ္ရ။
ပႜဲတြဳႝရးမန္ဂွ္ ပြိဳင္ဍဳင္ မှဳံ (၁၀) ပိြဳင္ဍဳင္ရ။ (၁၀) ပိြဳင္ဍဳင္ဂွ္ ပၚလဝ္နကုႝခရိုင္ ၐါခရိုင္ မတြံဂး ခရိုင္မတ္မလုီ၊ ခရိုင္သဓုီရ။ ပႜဲခရိုင္မတ္ မလုီဂွ္ ပိြဳင္ဍဳင္မတ္မလုီ၊ ပိြဳင္ဍဳင္္ၐါသြာင္၊ ပိြဳင္ဍဳင္က်ာ္ျမဟ္၊ ပိြဳင္ဍဳင္ မုဟ္ဍဳင္၊ ပိြဳင္ဍဳင္ျဇပ္ဗု ေကုာံ ပိြဳင္ဍဳင္ေရဝ္ မှဳံ (၆) ပိြဳင္ဍဳင္တုဲ ပႜဲခ ရိုင္သဓုီဂွ္ ပိြဳင္ဍဳင္ပံင္၊ ပိြဳင္ဍဳင္သဓုီ၊ ပိြဳင္ဍဳင္က်ာ္ထဝ္ ေကုာံ ပိြဳင္ဍဳင္ ၐ႘ကေလင္ မှဳံ (၄) ပိြဳင္ဍဳင္ရ။ ခရိုင္ၐါ မပိုင္ျခာလဝ္ နကုႝၐ႘ၾသင္ ေလာန္ဏံဂွ္ ဆက္ေစၜာံလဝ္ကုႝ ဒဒန္မုတၱမ ေကာ္ ဒဒန္ၾသင္ေလာန္ မဂၜိင္ေသၛာဲအိုတ္ ပႜဲကဿိန္ဍဳင္ပု႙ရ။
ပႜဲေပဲါရုဲမာဲ (၁၉၉၀) ေတံဂွ္ ပႜဲတြဳႝရးမန္ ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ (၄) ေဗာ္ လုပ္ၿပိဳင္ပကာန္အိုတ္ရ။ ေဗာ္(၄)ေဗာ္တံဂွ္ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ ကေရၿဇ႘ေကာန္ဂကူမန္ (ေဗာ္ဒမ)၊ ေဗာ္ဂအုပ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ေကာန္ဂကူ (ေဗာ္ေအန္ေအဝ္ဒ႘) ၊ ေဗာ္ေကာံကေလာံည႘သာ ေကာန္ဍဳင္အရင္ (ေဗာ္တစည) ေကုာံ ေဗာ္ဂအုပ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ ေကုာံ ပေရင္ၐိုဟ္လလမ္ တံ မဒွ္အိုတ္ရ။ ပႜဲေပဲါရုဲမာဲဂွ္မၢး ပႜဲတြဳႝရးမန္ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ေကာန္ ဂကူမန္ ဇှးကၜဳင္မာဲ (၄) ဒှာဲတုဲ ဒှာဲေသဿဟ္တံဂွ္ ေဗာ္ေအန္ေအဝ္ဒ႘ ဇှးကၜဳင္သုီဖအိုတ္္ရ။
ပႜဲေပဲါရုဲမာဲဏံ ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ (၆) ေဗာ္ မတြံဂး ေဗာ္ဒ႘မဝ္က ေရၿဇ႘ အလုံရးမန္ (ေဗာ္မန္တဿိ)၊ ေဗာ္ကဿိန္ဍဳင္ ခိုင္ကၜိဳက္ေဖာအ္ေျဗဝ္ (ေဗာ္က်ေဖာအ္)၊ ေဗာ္ (တစည)၊ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကရက္ေတတ္ (ဗဿာ)၊ ေဗာ္ဂေကာံျဇဟတ္ ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ေကာန္ဂကူ ေကုာံ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကရက္ေတတ္ ဖလုင္႒သြဝ္ (ေဗာ္ကေရင္) တံ လုပ္ၿပိဳင္ပကာန္ ပႜဲတြဳႝရးမန္ အိုတ္ေရာင္။
ေပှာဝ္ကုႝေဗာ္(၆)ေဗာ္ဏံဂွ္မၢး ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘အလုံရးမန္ ေကုာံ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကရက္ေတတ္ ဖလုင္ဌသြဝ္တံဂွ္ မဒွ္ေဗာ္ သၸစှးကုႝ ေကာန္ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္အိုတ္ရ။ ေဗာ္ကေရင္ဂွ္ သၸပဓာန္ကုႝ တြဳႝရးကေရင္ေဟင္တုဲ ပႜဲတြဳႝရးမန္ဂွ္ လုပ္ၿပိဳင္ပကာန္ ဆပႜဲပြိဳင္ဍဳင္က်ာ္ျမဟ္မြဲေဟင္ရ။ ေဗာ္မန္ဂွ္ လုပ္ၿပိဳင္ပကာန္ ပႜဲခရိုင္မတ္မလုီ (၆) ပြိဳင္ဍဳင္ ေကုာံ ပႜဲခရိုင္သဓုီ ပြိဳင္ဍဳင္ပံင္တံရ။
ရံင္ကုႝရုပ္ဝတၳဳမၢး ျဇဟတ္ေဇှာ္အိုတ္ဂွ္ ဒွ္ေဗာ္က်ေဖာအ္တုဲ ဒုတိယဂွ္ ဒွ္ေဗာ္ (တစည) ရ။ ေဗာ္ၐါဏံဂွ္ လုပ္ၿပိဳင္ပကာန္ အလုံေဒသဆႏၵမာဲ မှဳံအပႜဲတြဳႝရးမန္ဖအိုတ္တုဲ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကရက္ေတတ္ (ဗဿာ) ေကုာံ ေဗာ္ဂေကာံျဇဟတ္ ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ ေကာန္ဂကူတံဂွ္ လုပ္ၿပိဳင္ ပကာန္ မြဲၐါဒှာဲေဟင္ရ။ ေဗာ္ျဇဟတ္ေဇှာ္အိုတ္ မရႏုက္ကုႝပိ ပႜဲတြဳႝရးမန္ဂွ္ ဒွ္ေဗာ္မန္ရ။
''အလုံမြဲကဿိန္ဍဳင္ေတွ္ ေဗာ္က်ေဖာအ္ ဇှးမာဲခ်ိဳတ္ပၜိဳတ္ရ။ ဆဂး ပႜဲတြဳႝရးမန္ဏံေတွ္ ေဗာ္ပု႙ဇှးေဏာဝ္။ ေဗာ္က်ေဖာအ္ဂွ္ ဂြံအေခါင္အရာဂၜိဳင္ေကြံေကြံ၊ ဟြံေစွ္ဗဗြဲဓဝ္ပုဟ္ဂွ္ေလဝ္ ပု႙တီမံင္ရ။ ဆဂး ပု႙ဟြံပကာပုဟ္'' နာဲဇှဴမန္ ေကာ္ နာဲငၛဳ႙တိင္ မဒွ္ဥကၠဌ ေဗာ္ဒ႘မဝ္က ေရၿဇ႘ အလုံရးမန္ဟုီရ။
ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ အလုံရးမန္ဂွ္ ဒးဒုင္ပၚပဲါဂၜိဳင္အိုတ္ အၾကာေကာန္ဂကူမန္ရ၊ ေဗာ္ဟြံလုပ္ေပဲါရုဲမာဲ မှဳံျပာကဋ္ အပႜဲေကာန္ဂကူမန္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ေကုာံ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ ေကာန္ဂကူမန္ (ေဗာ္ဒမ) တံဂွ္ ပႜဲေသှာဝ္ (၂၀၀၈) အလုႝအသ႘ပှာန္တံ ခ်ဴဓဇက္လဝ္ဂွ္ အေခါင္ အရာ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ ဟြံပါလုပ္ေရာင္ ထံက္ထၞးတုဲ ညံင္ဟြံလုပ္ ေပဲါရုဲမာဲဂွ္ ကုႝျဇဟတ္ဓရိုဟ္အိုတ္ရ။
မန္စိုပ္ပယ်ဳႝ မန္စိုပ္ဍဳင္သအာင္တံဂွ္ေလဝ္ ညးအာကႜိဳပ္ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ ကေရၿဇ႘ အလုံရးမန္တံဂွ္ ကၜဳင္ႏူဘဝ ညးဒုင္ကာအလုႝအသ႘ေၾတံ(အစိုးရဝန္ထမ္းေဟာင္း)တုဲ အတိုင္အလုႝအသ႘တံဟုီ ေကင္ဓညိက္မံင္ ကႜိဳပ္လဿိဳန္ေရာင္၊ ေပဲါရုဲမာဲဏံ တုဲဒွ္အာကုီေလဝ္ ယဝ္ဆက္ဓညိက္မံင္ ကႜိဳပ္ကုႝ အလုႝအသ႘ပှာန္တံပၜန္မၢး ေကၜာန္ဒတုဲဖုႝ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ဟြံမာန္ေရာင္ဂွ္ ဟုီပၚပဲါကၜဳင္ ေဗာ္မန္တဿိကုီရ။
စပ္ကုႝပေရင္ပၚပဲါဏံဂွ္ ဒွ္ပေရင္ပၚပဲါဟြံမြဲကုႝ ဓရ္ဗစာရဏာတုဲ ေထက္ကုႝဒးေအာန္စိုတ္မြဲေရာင္ဂွ္ ညးမေကင္ဒွ္ကၜဳင္ သကိုပ္ေစှာန္ပႛဳင္ ဌာနပေရင္ပညာသဇိုင္ ဍဳင္ဗဿာသကုတ္လတူ၊ အာစာခ်ဴဒြက္ဒယွ္ နာဲဇှဴမန္ ဟုီရ။ ''ပု႙ဂွ္ ေကၜာန္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ယ်ေတွ္ ၐိုတ္ဏံ ဒးဒုင္ပၚပဲါမာန္တြဳႝေလဝ္၊ ဆဂး ဟြံစင္ျခင္ ဗစာရဏာမြဲသာ္ ပၚပဲါဗုီဏံဂွ္ ဓဇန္ေကြံေကြံေဏာဝ္၊ယဝ္ရ အဲဓညိက္ဗက္မံင္ကႜိဳပ္ အတိုင္အလုႝအသ႘ ပှာန္တံဟုီေတွ္ အဲဟြံဒးမံင္ ကဆံင္ဗုီဏံပုဟ္'' ဂွ္ ညးကေလင္ဟုီပလန္ သာ္ဂွ္ရ။
ဟိုတ္ႏူလုပ္ဒုင္ရုဲမာဲတုဲ ေဗာ္မန္တဿိဂွ္ ၐိုန္ဒးဒုင္ပၚပဲါမံင္ အၾကာ ေကာန္ဂကူမန္တံကုီေလဝ္ ေဗာ္ကေရင္ဂွ္ ဟြံဒးဒုင္ပၚပဲါကုႝ ေကာန္ဂကူ ကေရင္တံေရာင္ ေကာန္ဂကူကေရင္တံ ဟုီအိုတ္ရ။
ပႜဲတြဳႝရးမန္မၢး ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဒးၿပိဳင္ပကာန္ညးသကအ္ အဓိကဂွ္ ေဗာ္က်ေဖာအ္၊ ေဗာ္(တစည) ေကုာံ ေဗာ္မန္တံ မဒွ္အိုတ္ တုဲ ေဗာ္မန္ကုႝ ေဗာ္က်ေဖာအ္တံဂွ္ ဇှးမာဲမာန္ေရာင္ ညးမလၛတ္တံ ဟုီအိုတ္ရ။
ပႜဲေဗာ္က်ေဖာအ္ဂွ္ လကၠရဵညးတံ အလုႝအသ႘ပှာန္တံ ႏြံမံင္တုဲ ဂြံမံင္ေစဝ္လတူ ႏူေဗာ္တှဟ္တှဟ္ ဇဿာပ္ဇဿာပ္ဒှာဲေရာင္၊ ခဲါပလိုင္လးဂၜံင္၊ သိုင္ဘာ၊ ေဖ်ံကုႝဖုင္ ကုညးဍဳင္ကြာန္တံတုဲ ေစွ္ပေရင္စန္ဒက္မာန္မံင္ ေရာင္၊ ေဗာ္(တစည)ဂွ္ ၐိုန္ျဇဟတ္ဟြံေဇှာ္ ႏူေဗာ္က်ေဖာအ္ကုီေလဝ္ ျဇဟတ္ေဇှာ္ ႏူေဗာ္တှဟ္တှဟ္ တံဏီေရာင္၊ ၐိုန္ဂွ္ေလဝ္ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ဟြံဒးဂှပ္စိုတ္ကုႝ ေဗာ္တံဂွ္ေရာင္၊ ေဗာ္မန္ဂွ္ ၐိုန္ျဇဟတ္ၾသန္ ဍိဳန္လ်မံင္ကုီေလဝ္ ဒွ္မံင္ေဗာ္ဒုင္သဇိုင္ကုႝေကာန္ဂကူတုဲ အၾကာတြဳႝရးမန္ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ထံက္ဂလာန္ဂၜိဳင္ေရာင္။ ေဗာ္ေသဿဟ္တံဂွ္ ျဇဟတ္ဍိဳန္လ်မံင္အိုတ္ေရာင္ဂွ္ ညးမလၛတ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ မှဳံလတူဍဳင္မတ္မလုီမြဲတၜ သၛ႘ဂၜိပ္ရ။
ေစဝ္မာဲ သြက္ေသၢာံစုတ္မမာဲဂွ္ ႏူဂိတုေသပ္ေတမ္ပါ (၇) ဏံ ကဝ္မေရွန္ေပဲါရုဲမာဲတံ ပလံင္ဗစိုပ္ဏာ ရး တြဳႝရးနာနာတုဲဣယ်ေရာင္၊ လအ္ၐါဂိတု ပႜဲဂိတုနဝ္ေဝမ္ပါ (၇) ဏံမၢး အလုံကဿိန္ဍဳင္မြဲ ေကၜာန္သၸ ေပဲါရုဲမာဲေရာင္။
ဟိုတ္ႏူတင္ဍိဳန္လ် သဇိုင္ေသှာဝ္ (၂၀၀၈) တုဲ ေဗာ္ဇှးလဝ္မာဲ ပႜဲေပဲါရုဲမာဲ (၁၉၉၀) ေတံ ဗြဲမဂၜိဳင္ဂွ္ ေဖ်ံကၜဳင္သၢဳတ္သြာတ္ ဟြံလုပ္ ေပဲါရုဲမာဲ (၂၀၁၀) ဏံအိုတ္ရ။ ၐိုန္ဂွ္ေလဝ္ ႏူဗုီျပင္အုပ္ဓုပ္ပှာန္ သြက္ေသၢာံျပံင္လွာဲ ဗုီျပင္အုပ္ဓုပ္ညးဍဳင္ကြာန္ဂွ္ ေပဲါရုဲမာဲဏံ တုပ္တဵညံင္ရဵ ကဆံင္ကှိန္မြဲေရာင္ စြံစိုတ္သာ္ဂွ္တုဲ ေဗာ္တဿိဗြဲမဂၜိဳင္ လုပ္ၿပိဳင္ပကာန္ ပႜဲေပဲါရုဲမာဲဏံအိုတ္ရ။
ညးဍဳင္ကြာန္ မှဳံအပႜဲတြဳႝရးမန္ ဗြဲမဂၜိဳင္တံဂွ္ စိုတ္ဟြံလုပ္စကုႝ ေပဲါရုဲမာဲဏံအိုတ္ရ။ ဆဂး ညးတံဂွ္ ဗကပ္ဗေဗင္ကုႝ ေပဲါ႐ုဲမာဲဏံေလဝ္ ဟြံေသင္ရ။ ဗုီညးဗုီအဲ အာရုင္မာဲတုဲ စုတ္မာဲအိုတ္ေဏာဝ္၊ အပႜဲဂွ္ နာဲမန္ဆာန္ေလဝ္ ပါလုပ္မြဲကုီရ။
''အဲဂွ္ ဟြံဒးဂှပ္စိုတ္ေဗာ္ အလုႝအသ႘တံ ရပ္လဝ္ဇုက္ပုဟ္၊ ေဗာ္က်ေဖာအ္ေလဝ္ အဲဟြံဒးစိုတ္၊ ေဗာ္(တစည)ေလဝ္ အဲဟြံဒး စိုတ္ '' နာဲမန္ဆာန္ ဟုီရ။
ေလာန္ကၜဳင္ၐါေစွာ္သှာံေတံဂွ္ နာဲမန္ဆာန္မြဲ အာယုက္ဟြံေပင္တုဲ အေခါင္ကုႝမာဲ ဟြံမြဲကၜဳင္ရ။ ပႜဲေပဲါရုဲမာဲဏံေတွ္ ညးေတံ ဂြံအေခါင္ကုႝ မာဲတုဲ အာကုႝမာဲေဏာဝ္ ညးေတံ ေဖ်ံလဝ္သၢဳတ္သြာတ္တုဲရ။ ဆဂး ညးဟြံကၜိဳဟ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ပုဟ္၊ စိုတ္ေလဝ္ ဟြံလုပ္စပုဟ္၊ ညးႏြံပဿိက္ဂွ္ ဂြံမံင္ၐိုဟ္ၐိုဟ္ႀသိဳဟ္ႀသိဳဟ္ ဂြံေကၜာန္စ ပေရင္ပိုန္ျဒပ္ ၐိုဟ္ၐိုဟ္ႀသိဳဟ္ ႀသိဳဟ္ရ။
နာဲမန္ဆာန္မြဲ ဟြံဒးဂှပ္စိုတ္ကုႝ ေဗာ္က်ေဖာအ္၊ ေဗာ္ (တစည) ရ။ ညးဂွ္ ဒွ္ေကာန္ ပြိဳင္ဍဳင္ေရဝ္မြဲရ။ ပႜဲပိြဳင္ဍဳင္ေရဝ္ဂွ္ ေဗာ္က်ေဖာအ္၊ ေဗာ္ (တစည) ေကုာံ ေဗာ္မန္ ပိေဗာ္တံေဟင္ လုပ္ၿပိဳင္ပကာန္အိုတ္ရ။ ယဝ္ဒွ္သာ္ဏံေတွ္ ေဗာ္လုႝညးဒးစုတ္မာဲဂွ္ သြဟ္ေဍံမံက္မံင္ ျပာျပာ ကဋ္ကဋ္တုဲယ်။ သအာင္ႏူေဗာ္မန္တုဲ တှဟ္ဟြံမြဲ။ ။
အခိင္ဂွ္ ေလာန္ၐက္ကၜဳင္ (၂၀) သှာံတုဲရ။ မိအံက္ညးဂွ္ေလဝ္ စုတိစဵအာ ဘဝပလိုက္ေတံရ။ ပႜဲေပဲါရုဲမာဲ သှာံဏံဂွ္ နာဲမန္ဆာန္ ဂြံအေခါင္ကုႝမာဲရ။ ဆဂး ေပဲါရုဲမာဲ (၂၀၁၀) ဏံဂွ္ ဟြံဗၜးၐး ဟြံဒွ္ဗဗြဲဓဝ္ေရာင္ ညးဂမၜိဳင္ ဟုီပၚပဲါမံင္အိုတ္တုဲ ကၜာေတံဂွ္ ကုႝမာဲေထက္ဟာ ဟြံေထက္ဟာ၊ ကုႝမာဲကုႝ ေဗာ္လုႝေထက္ေရာဂွ္ ညးေတံခ်ပ္ပၚပဲါ ဟြံေလပ္ဏီရ။ ဆဂး လဿဳဟ္ဂွ္ ညးေတံခ်ပ္ပၚပဲါေလပ္ကၜဳင္ရ။ နာဲမန္ဆာန္ဂွ္ မဒွ္ဇာတိကြာန္ မှဳံအပႜဲပြိဳင္ဍဳင္ေရဝ္မြဲကြာန္ရ။
''ဗုီလုႝ ေဍံကိတ္ည႘ကၜဳင္ဂွ္ ဟုီဟြံမာန္ေလဝ္၊ ကၜာဟြံဂြံစုတ္မာဲမြဲ ဗတံဂွ္မိအဲ ဒွ္အာယဲဂှဵ၊ လအ္ၐိုတ္ၐါသှာံဂွ္ မိအဲစုတိအာ ကုႝယဲဂွ္ရ။ လဿဳဟ္ေတွ္ ဂြံၐိုတ္ (၁၈) သှာံရ။ ေပဲါရုဲမာဲ (၁၉၉၀) ေတံဂွ္ သြက္အဲေတွ္ ဒွ္အာစဿတ္သမၱီမြဲ''သာ္ဝြံ နာဲမန္ဆာန္ ကေလင္လဵထၞး ပေရင္ညးဒးဆုႝ ဂဗကၜဳင္လဝ္ရ။
အခိင္ေပဲါရုဲမာဲ (၁၉၉၀) ေတံဂွ္ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ၐိုန္ရလညာတ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ေအာန္တဵကုီေလဝ္ အလုႝအသ႘ ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ မံက္ကၜဳင္ေဏာဝ္ စဿ႘ပေတွ္ေကတ္လဝ္တုဲ စိုတ္လုပ္စကုႝ ေပဲါရုဲမာဲအိုတ္ရ။
ၐိုန္ဂွ္ေလဝ္ သြဟ္မမံက္တိတ္ကၜဳင္ ႏူကုႝေပဲါရုဲမာဲဂွ္ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ဟြံဂြံဒုင္စသိုင္အိုတ္ရ။ သြဟ္ေပဲါရုဲမာဲ မံက္ကၜဳင္တုဲ ဗြဲၾကဵဂွ္ အလုႝအသ႘ပှာန္တံ ဟြံအပ္ျပာပ္အဝုႝကုႝ ေဗာ္ဇှးလဝ္မာဲတံတုဲ ဆက္ထိင္လဝ္အဝုႝရ။ ေပဲါရုဲမာဲေတံဂွ္ ကုႝလဝ္ပညာကုႝညးတံတုဲ ညးဍဳင္ကြာန္တံဂွ္ ညံင္ရဵဂေစံ ေကင္ဒးလဝ္ဒှက္ တီကၜဳင္ျပယာဲ လဿအလုႝအသ႘ပှာန္တံအိုတ္ရ။
ပႜဲတြဳႝရးမန္ဂွ္ ပြိဳင္ဍဳင္ မှဳံ (၁၀) ပိြဳင္ဍဳင္ရ။ (၁၀) ပိြဳင္ဍဳင္ဂွ္ ပၚလဝ္နကုႝခရိုင္ ၐါခရိုင္ မတြံဂး ခရိုင္မတ္မလုီ၊ ခရိုင္သဓုီရ။ ပႜဲခရိုင္မတ္ မလုီဂွ္ ပိြဳင္ဍဳင္မတ္မလုီ၊ ပိြဳင္ဍဳင္္ၐါသြာင္၊ ပိြဳင္ဍဳင္က်ာ္ျမဟ္၊ ပိြဳင္ဍဳင္ မုဟ္ဍဳင္၊ ပိြဳင္ဍဳင္ျဇပ္ဗု ေကုာံ ပိြဳင္ဍဳင္ေရဝ္ မှဳံ (၆) ပိြဳင္ဍဳင္တုဲ ပႜဲခ ရိုင္သဓုီဂွ္ ပိြဳင္ဍဳင္ပံင္၊ ပိြဳင္ဍဳင္သဓုီ၊ ပိြဳင္ဍဳင္က်ာ္ထဝ္ ေကုာံ ပိြဳင္ဍဳင္ ၐ႘ကေလင္ မှဳံ (၄) ပိြဳင္ဍဳင္ရ။ ခရိုင္ၐါ မပိုင္ျခာလဝ္ နကုႝၐ႘ၾသင္ ေလာန္ဏံဂွ္ ဆက္ေစၜာံလဝ္ကုႝ ဒဒန္မုတၱမ ေကာ္ ဒဒန္ၾသင္ေလာန္ မဂၜိင္ေသၛာဲအိုတ္ ပႜဲကဿိန္ဍဳင္ပု႙ရ။
ပႜဲေပဲါရုဲမာဲ (၁၉၉၀) ေတံဂွ္ ပႜဲတြဳႝရးမန္ ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ (၄) ေဗာ္ လုပ္ၿပိဳင္ပကာန္အိုတ္ရ။ ေဗာ္(၄)ေဗာ္တံဂွ္ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ ကေရၿဇ႘ေကာန္ဂကူမန္ (ေဗာ္ဒမ)၊ ေဗာ္ဂအုပ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ေကာန္ဂကူ (ေဗာ္ေအန္ေအဝ္ဒ႘) ၊ ေဗာ္ေကာံကေလာံည႘သာ ေကာန္ဍဳင္အရင္ (ေဗာ္တစည) ေကုာံ ေဗာ္ဂအုပ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ ေကုာံ ပေရင္ၐိုဟ္လလမ္ တံ မဒွ္အိုတ္ရ။ ပႜဲေပဲါရုဲမာဲဂွ္မၢး ပႜဲတြဳႝရးမန္ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ေကာန္ ဂကူမန္ ဇှးကၜဳင္မာဲ (၄) ဒှာဲတုဲ ဒှာဲေသဿဟ္တံဂွ္ ေဗာ္ေအန္ေအဝ္ဒ႘ ဇှးကၜဳင္သုီဖအိုတ္္ရ။
ပႜဲေပဲါရုဲမာဲဏံ ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ (၆) ေဗာ္ မတြံဂး ေဗာ္ဒ႘မဝ္က ေရၿဇ႘ အလုံရးမန္ (ေဗာ္မန္တဿိ)၊ ေဗာ္ကဿိန္ဍဳင္ ခိုင္ကၜိဳက္ေဖာအ္ေျဗဝ္ (ေဗာ္က်ေဖာအ္)၊ ေဗာ္ (တစည)၊ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကရက္ေတတ္ (ဗဿာ)၊ ေဗာ္ဂေကာံျဇဟတ္ ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ေကာန္ဂကူ ေကုာံ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကရက္ေတတ္ ဖလုင္႒သြဝ္ (ေဗာ္ကေရင္) တံ လုပ္ၿပိဳင္ပကာန္ ပႜဲတြဳႝရးမန္ အိုတ္ေရာင္။
ေပှာဝ္ကုႝေဗာ္(၆)ေဗာ္ဏံဂွ္မၢး ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘အလုံရးမန္ ေကုာံ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကရက္ေတတ္ ဖလုင္ဌသြဝ္တံဂွ္ မဒွ္ေဗာ္ သၸစှးကုႝ ေကာန္ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္အိုတ္ရ။ ေဗာ္ကေရင္ဂွ္ သၸပဓာန္ကုႝ တြဳႝရးကေရင္ေဟင္တုဲ ပႜဲတြဳႝရးမန္ဂွ္ လုပ္ၿပိဳင္ပကာန္ ဆပႜဲပြိဳင္ဍဳင္က်ာ္ျမဟ္မြဲေဟင္ရ။ ေဗာ္မန္ဂွ္ လုပ္ၿပိဳင္ပကာန္ ပႜဲခရိုင္မတ္မလုီ (၆) ပြိဳင္ဍဳင္ ေကုာံ ပႜဲခရိုင္သဓုီ ပြိဳင္ဍဳင္ပံင္တံရ။
ရံင္ကုႝရုပ္ဝတၳဳမၢး ျဇဟတ္ေဇှာ္အိုတ္ဂွ္ ဒွ္ေဗာ္က်ေဖာအ္တုဲ ဒုတိယဂွ္ ဒွ္ေဗာ္ (တစည) ရ။ ေဗာ္ၐါဏံဂွ္ လုပ္ၿပိဳင္ပကာန္ အလုံေဒသဆႏၵမာဲ မှဳံအပႜဲတြဳႝရးမန္ဖအိုတ္တုဲ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကရက္ေတတ္ (ဗဿာ) ေကုာံ ေဗာ္ဂေကာံျဇဟတ္ ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ ေကာန္ဂကူတံဂွ္ လုပ္ၿပိဳင္ ပကာန္ မြဲၐါဒှာဲေဟင္ရ။ ေဗာ္ျဇဟတ္ေဇှာ္အိုတ္ မရႏုက္ကုႝပိ ပႜဲတြဳႝရးမန္ဂွ္ ဒွ္ေဗာ္မန္ရ။
''အလုံမြဲကဿိန္ဍဳင္ေတွ္ ေဗာ္က်ေဖာအ္ ဇှးမာဲခ်ိဳတ္ပၜိဳတ္ရ။ ဆဂး ပႜဲတြဳႝရးမန္ဏံေတွ္ ေဗာ္ပု႙ဇှးေဏာဝ္။ ေဗာ္က်ေဖာအ္ဂွ္ ဂြံအေခါင္အရာဂၜိဳင္ေကြံေကြံ၊ ဟြံေစွ္ဗဗြဲဓဝ္ပုဟ္ဂွ္ေလဝ္ ပု႙တီမံင္ရ။ ဆဂး ပု႙ဟြံပကာပုဟ္'' နာဲဇှဴမန္ ေကာ္ နာဲငၛဳ႙တိင္ မဒွ္ဥကၠဌ ေဗာ္ဒ႘မဝ္က ေရၿဇ႘ အလုံရးမန္ဟုီရ။
ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ အလုံရးမန္ဂွ္ ဒးဒုင္ပၚပဲါဂၜိဳင္အိုတ္ အၾကာေကာန္ဂကူမန္ရ၊ ေဗာ္ဟြံလုပ္ေပဲါရုဲမာဲ မှဳံျပာကဋ္ အပႜဲေကာန္ဂကူမန္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ေကုာံ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ ေကာန္ဂကူမန္ (ေဗာ္ဒမ) တံဂွ္ ပႜဲေသှာဝ္ (၂၀၀၈) အလုႝအသ႘ပှာန္တံ ခ်ဴဓဇက္လဝ္ဂွ္ အေခါင္ အရာ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံ ဟြံပါလုပ္ေရာင္ ထံက္ထၞးတုဲ ညံင္ဟြံလုပ္ ေပဲါရုဲမာဲဂွ္ ကုႝျဇဟတ္ဓရိုဟ္အိုတ္ရ။
မန္စိုပ္ပယ်ဳႝ မန္စိုပ္ဍဳင္သအာင္တံဂွ္ေလဝ္ ညးအာကႜိဳပ္ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ ကေရၿဇ႘ အလုံရးမန္တံဂွ္ ကၜဳင္ႏူဘဝ ညးဒုင္ကာအလုႝအသ႘ေၾတံ(အစိုးရဝန္ထမ္းေဟာင္း)တုဲ အတိုင္အလုႝအသ႘တံဟုီ ေကင္ဓညိက္မံင္ ကႜိဳပ္လဿိဳန္ေရာင္၊ ေပဲါရုဲမာဲဏံ တုဲဒွ္အာကုီေလဝ္ ယဝ္ဆက္ဓညိက္မံင္ ကႜိဳပ္ကုႝ အလုႝအသ႘ပှာန္တံပၜန္မၢး ေကၜာန္ဒတုဲဖုႝ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ဟြံမာန္ေရာင္ဂွ္ ဟုီပၚပဲါကၜဳင္ ေဗာ္မန္တဿိကုီရ။
စပ္ကုႝပေရင္ပၚပဲါဏံဂွ္ ဒွ္ပေရင္ပၚပဲါဟြံမြဲကုႝ ဓရ္ဗစာရဏာတုဲ ေထက္ကုႝဒးေအာန္စိုတ္မြဲေရာင္ဂွ္ ညးမေကင္ဒွ္ကၜဳင္ သကိုပ္ေစှာန္ပႛဳင္ ဌာနပေရင္ပညာသဇိုင္ ဍဳင္ဗဿာသကုတ္လတူ၊ အာစာခ်ဴဒြက္ဒယွ္ နာဲဇှဴမန္ ဟုီရ။ ''ပု႙ဂွ္ ေကၜာန္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ယ်ေတွ္ ၐိုတ္ဏံ ဒးဒုင္ပၚပဲါမာန္တြဳႝေလဝ္၊ ဆဂး ဟြံစင္ျခင္ ဗစာရဏာမြဲသာ္ ပၚပဲါဗုီဏံဂွ္ ဓဇန္ေကြံေကြံေဏာဝ္၊ယဝ္ရ အဲဓညိက္ဗက္မံင္ကႜိဳပ္ အတိုင္အလုႝအသ႘ ပှာန္တံဟုီေတွ္ အဲဟြံဒးမံင္ ကဆံင္ဗုီဏံပုဟ္'' ဂွ္ ညးကေလင္ဟုီပလန္ သာ္ဂွ္ရ။
ဟိုတ္ႏူလုပ္ဒုင္ရုဲမာဲတုဲ ေဗာ္မန္တဿိဂွ္ ၐိုန္ဒးဒုင္ပၚပဲါမံင္ အၾကာ ေကာန္ဂကူမန္တံကုီေလဝ္ ေဗာ္ကေရင္ဂွ္ ဟြံဒးဒုင္ပၚပဲါကုႝ ေကာန္ဂကူ ကေရင္တံေရာင္ ေကာန္ဂကူကေရင္တံ ဟုီအိုတ္ရ။
ပႜဲတြဳႝရးမန္မၢး ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဒးၿပိဳင္ပကာန္ညးသကအ္ အဓိကဂွ္ ေဗာ္က်ေဖာအ္၊ ေဗာ္(တစည) ေကုာံ ေဗာ္မန္တံ မဒွ္အိုတ္ တုဲ ေဗာ္မန္ကုႝ ေဗာ္က်ေဖာအ္တံဂွ္ ဇှးမာဲမာန္ေရာင္ ညးမလၛတ္တံ ဟုီအိုတ္ရ။
ပႜဲေဗာ္က်ေဖာအ္ဂွ္ လကၠရဵညးတံ အလုႝအသ႘ပှာန္တံ ႏြံမံင္တုဲ ဂြံမံင္ေစဝ္လတူ ႏူေဗာ္တှဟ္တှဟ္ ဇဿာပ္ဇဿာပ္ဒှာဲေရာင္၊ ခဲါပလိုင္လးဂၜံင္၊ သိုင္ဘာ၊ ေဖ်ံကုႝဖုင္ ကုညးဍဳင္ကြာန္တံတုဲ ေစွ္ပေရင္စန္ဒက္မာန္မံင္ ေရာင္၊ ေဗာ္(တစည)ဂွ္ ၐိုန္ျဇဟတ္ဟြံေဇှာ္ ႏူေဗာ္က်ေဖာအ္ကုီေလဝ္ ျဇဟတ္ေဇှာ္ ႏူေဗာ္တှဟ္တှဟ္ တံဏီေရာင္၊ ၐိုန္ဂွ္ေလဝ္ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ဟြံဒးဂှပ္စိုတ္ကုႝ ေဗာ္တံဂွ္ေရာင္၊ ေဗာ္မန္ဂွ္ ၐိုန္ျဇဟတ္ၾသန္ ဍိဳန္လ်မံင္ကုီေလဝ္ ဒွ္မံင္ေဗာ္ဒုင္သဇိုင္ကုႝေကာန္ဂကူတုဲ အၾကာတြဳႝရးမန္ ညးဍဳင္ကြာန္တံ ထံက္ဂလာန္ဂၜိဳင္ေရာင္။ ေဗာ္ေသဿဟ္တံဂွ္ ျဇဟတ္ဍိဳန္လ်မံင္အိုတ္ေရာင္ဂွ္ ညးမလၛတ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ မှဳံလတူဍဳင္မတ္မလုီမြဲတၜ သၛ႘ဂၜိပ္ရ။
ေစဝ္မာဲ သြက္ေသၢာံစုတ္မမာဲဂွ္ ႏူဂိတုေသပ္ေတမ္ပါ (၇) ဏံ ကဝ္မေရွန္ေပဲါရုဲမာဲတံ ပလံင္ဗစိုပ္ဏာ ရး တြဳႝရးနာနာတုဲဣယ်ေရာင္၊ လအ္ၐါဂိတု ပႜဲဂိတုနဝ္ေဝမ္ပါ (၇) ဏံမၢး အလုံကဿိန္ဍဳင္မြဲ ေကၜာန္သၸ ေပဲါရုဲမာဲေရာင္။
ဟိုတ္ႏူတင္ဍိဳန္လ် သဇိုင္ေသှာဝ္ (၂၀၀၈) တုဲ ေဗာ္ဇှးလဝ္မာဲ ပႜဲေပဲါရုဲမာဲ (၁၉၉၀) ေတံ ဗြဲမဂၜိဳင္ဂွ္ ေဖ်ံကၜဳင္သၢဳတ္သြာတ္ ဟြံလုပ္ ေပဲါရုဲမာဲ (၂၀၁၀) ဏံအိုတ္ရ။ ၐိုန္ဂွ္ေလဝ္ ႏူဗုီျပင္အုပ္ဓုပ္ပှာန္ သြက္ေသၢာံျပံင္လွာဲ ဗုီျပင္အုပ္ဓုပ္ညးဍဳင္ကြာန္ဂွ္ ေပဲါရုဲမာဲဏံ တုပ္တဵညံင္ရဵ ကဆံင္ကှိန္မြဲေရာင္ စြံစိုတ္သာ္ဂွ္တုဲ ေဗာ္တဿိဗြဲမဂၜိဳင္ လုပ္ၿပိဳင္ပကာန္ ပႜဲေပဲါရုဲမာဲဏံအိုတ္ရ။
ညးဍဳင္ကြာန္ မှဳံအပႜဲတြဳႝရးမန္ ဗြဲမဂၜိဳင္တံဂွ္ စိုတ္ဟြံလုပ္စကုႝ ေပဲါရုဲမာဲဏံအိုတ္ရ။ ဆဂး ညးတံဂွ္ ဗကပ္ဗေဗင္ကုႝ ေပဲါ႐ုဲမာဲဏံေလဝ္ ဟြံေသင္ရ။ ဗုီညးဗုီအဲ အာရုင္မာဲတုဲ စုတ္မာဲအိုတ္ေဏာဝ္၊ အပႜဲဂွ္ နာဲမန္ဆာန္ေလဝ္ ပါလုပ္မြဲကုီရ။
''အဲဂွ္ ဟြံဒးဂှပ္စိုတ္ေဗာ္ အလုႝအသ႘တံ ရပ္လဝ္ဇုက္ပုဟ္၊ ေဗာ္က်ေဖာအ္ေလဝ္ အဲဟြံဒးစိုတ္၊ ေဗာ္(တစည)ေလဝ္ အဲဟြံဒး စိုတ္ '' နာဲမန္ဆာန္ ဟုီရ။
ေလာန္ကၜဳင္ၐါေစွာ္သှာံေတံဂွ္ နာဲမန္ဆာန္မြဲ အာယုက္ဟြံေပင္တုဲ အေခါင္ကုႝမာဲ ဟြံမြဲကၜဳင္ရ။ ပႜဲေပဲါရုဲမာဲဏံေတွ္ ညးေတံ ဂြံအေခါင္ကုႝ မာဲတုဲ အာကုႝမာဲေဏာဝ္ ညးေတံ ေဖ်ံလဝ္သၢဳတ္သြာတ္တုဲရ။ ဆဂး ညးဟြံကၜိဳဟ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ပုဟ္၊ စိုတ္ေလဝ္ ဟြံလုပ္စပုဟ္၊ ညးႏြံပဿိက္ဂွ္ ဂြံမံင္ၐိုဟ္ၐိုဟ္ႀသိဳဟ္ႀသိဳဟ္ ဂြံေကၜာန္စ ပေရင္ပိုန္ျဒပ္ ၐိုဟ္ၐိုဟ္ႀသိဳဟ္ ႀသိဳဟ္ရ။
နာဲမန္ဆာန္မြဲ ဟြံဒးဂှပ္စိုတ္ကုႝ ေဗာ္က်ေဖာအ္၊ ေဗာ္ (တစည) ရ။ ညးဂွ္ ဒွ္ေကာန္ ပြိဳင္ဍဳင္ေရဝ္မြဲရ။ ပႜဲပိြဳင္ဍဳင္ေရဝ္ဂွ္ ေဗာ္က်ေဖာအ္၊ ေဗာ္ (တစည) ေကုာံ ေဗာ္မန္ ပိေဗာ္တံေဟင္ လုပ္ၿပိဳင္ပကာန္အိုတ္ရ။ ယဝ္ဒွ္သာ္ဏံေတွ္ ေဗာ္လုႝညးဒးစုတ္မာဲဂွ္ သြဟ္ေဍံမံက္မံင္ ျပာျပာ ကဋ္ကဋ္တုဲယ်။ သအာင္ႏူေဗာ္မန္တုဲ တှဟ္ဟြံမြဲ။ ။
သဇုိင္
(ဂ်ာေနဝ္ေခတ္ပ႙ု ေလဿင္(၅၉)၊ ဂိတုေသက္ေတန္ဗာ၊ သှာံ ၂၀၁၀)
(ဂ်ာေနဝ္ေခတ္ပ႙ု ေလဿင္(၅၉)၊ ဂိတုေသက္ေတန္ဗာ၊ သှာံ ၂၀၁၀)
0 တၜ ဟီုဂလာန္ပၚပဲါလဝ္ ဒှာဲဏအ္ရ:
Post a Comment